ЖАҢАЛЫҚТАР
Алматы мен Астанада «Мәңгілік полк» шеруі өтті
Алматыда бүгін «Мәңгілік полк» («Бессмертный полк») акциясы өтті. Ұйымдастырушылардың айтуынша, Алматының орталығындағы Астана алаңынан басталып, 28 панфиловшы жауынгер атындағы саябақта аяқталған шеруге қатысқан мыңдаған адам екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан ата-әжелерінің суреттерін ұстап шыққан. Шеру барысында оған қатысушылар майдан кезіндегі әндерді шырқаған.
28 панфиловшы жауынгерлер саябағында Алматы әкімі Бауыржан Байбек пен соғыс ардагерлері Мәңгілік алауға гүл қойған. Жиналғандар алдында сөйлеген сөзінде қала әкімі «бүгінгі өміріміздің тыныштығы мен бейбітшілік үшін өмірін қиғандарды табиғат та жылап еске алып жатқанын» айтқан. Алматыда бүгін таңертең қалың жаңбыр жауған еді.
Сонымен бірге бүгін Астана қаласында да «Мәңгілік полк» акциясы өткен. Премьер-министр Кәрім Мәсімов, үкімет мүшелері, парламент палаталарының жетекшілері Қасым-Жомарт Тоқаев пен Бақтықожа Ізмұхамбетов, қорғаныс министрі Иманғали Тасмағамбетов және басқалар «Отан қорғаушылар» ескерткішіне гүл қою шарасына қатысты. Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев бүгін Мәскеуде нацистік Германиямен соғыстағы жеңістің 71 жылдығына арналған әскери парадқа қатысқан.
Алматы мен Астанадағы «Мәңгілік полк» шеруінен фотогалерея:
Алматы мен Астанадағы «Мәңгілік полк» шеруі
Басқа да жаңалықтар
Тоқаев Қазақстанның Украинадағы елшісін ауыстырды
Дархан Кәлетаев Қазақстанның Украинадағы елшісі қызметінен босатылды. Оның орнына Төлежан Барлыбаев келді. 17 сәуірде тиісті жарлықтар Ақорда сайтында жарияланды.
52 жастағы Дархан Кәлетаев 2020 жылы 22 ақпанда Украинадағы елші болып бекітілген еді. Ол елші болып тұрған тұста 2022 жылы 24 ақпанда Ресей Украинаға басып кірген.
Кәлетаев 2019 жылы наурыз бен желтоқсан айларында президент әкімшілігі жетекшісінің орынбасары болған. Қалетаев бұл қызметке наурыз айында бұрынғы президент Нұрсұлтан Назарбаев отставкаға кетіп, орнына Тоқаев келгеннен кейін тағайындалған. Ол 2018 жылдың шілде айы мен 2019 жылдың ақпан айы аралығында қоғамдық даму министрі болған еді.
Ал 54 жастағы Төлежан Барлыбаев 2022 жылдың наурызынан 2024 жылдың қарашасына дейін Қазақстанның Словакиядағы елшісі болған. Оның алдында да Еуропаның бірқатар елдерінде елші қызметін атқарды. Бұрын президент әкімшілігінде түрлі қызмет істеген.
Лайк баспағаны үшін "ескерту": Шымкентте жастар орталығынан дау шықты
Шымкенттегі “Жастар ресурстық орталығының” бірнеше қызметкері интернетте белсенділік танытпаған – атап айтқанда, орталықтың желідегі парақшасына лайк баспаған қызметкерлерге басшылық қысым жасап, жазбаша және ауызша ескерту жасалып жатқанын хабарлады. Бұл жөнінде ақпаратты журналист Азат Дидарбек жазды.
“Жастар орталығы қаламыздың жастар мәселесін шешеді дегенге сеніңкіремейтін едік, енді лайк басқан-баспаған қызметкерлерін тізіп, тексеріп, өздері хатта жазғандай тырнақша ішіндегі “ескерту” жасап, жұмыс жасауына кедергі келтіріп жүрсе, оңбайды.. Бүгін (16 сәуір – ред.) осындай қысым көре берген орталық қызметкерінің мазасы қашып, құлап қалып, жедел-жәрдем шақырып, алғашқы медициналық көмекке жүгінуіне тура келді!” деп жазып, жергілікті әкімдіктерді белгілеп, осы мәселеге назар аударуды сұраған.
Азаттық 17 сәуірде аталған орталыққа хабарласқан кезде бір қызметкер телефон көтергенмен сол сәтте байланыс үзілді. Кейін тілші тағы бірнеше рет хабарласып көргенмен ешкім тұтқаны көтерген жоқ.
Qaz365.kz сайты Шымкент қалалық ішкі саясат және жастар істер жөніндегі басқармасының басшысы Айгерім Жұмағұлованың сөзінен түсініктеме келтірді.
“Мен жағдайдың алғашқы жариялануынан бастап хабардармын. Өзіме жұмыс жоспарын белгіледім. Жағдай бойынша шешім әділетті және обьективті түрде қабылданады” деді ол басылымға.
Ресми ақпаратқа қарағанда, жастар ресурстық орталығы – "жастар ұйымдарының қызметіне қолдау көрсететін ұйым". Бүкіл ел аумағында осындай 231 орталық бар деп айтылады.
Ресейде Курск облысының бұрынғы губернаторы ұсталды
Сәрсенбі күні Ресейде Курск облысының бұрынғы губернаторы Алексей Смирнов ұсталды. Бұл жөнінде ресейлік БАҚ, оның ішінде "Ведомости", Baza және Mash жазды.
Ресей ІІМ ресми өкілі Ирина Волктің сөзінше, Смирнов Украинамен шекарада бекіністі салу кезінде 1 млрд рубль қаражатқа қатысты алаяқтық жасады деп айыпталған.
Мәскеу соты губернаторды қамауға алуға рұқсат берген.
Ал Смирнов өзіне тағылған айыптарды мойындамаған.
"Ведомости" басылымының жазынша, сәрсенбі күні таңертең Смирновтың үйінде тінту болған. Осы іс бойынша оның бұрынғы бірінші орынбасары Алексей Дедов та ұсталған.
Ақпарат құралдарының жазуынша, бұл қылмыстық іс "Курск облысының даму корпорациясының" бұрынғы бас директоры Владимир Лукинге қарсы қозғалған іске қатысы болуы мүмкін. Ол Ресей-Украина шекарасында бекіністі салу кезінде ірі көлемде қаржы жымқырды деп айыпталған.
2024 жылы тамызда украин күштері Курск облысына басып кіріп, бірқатар аумақты бақылауға алған еді. Украина қарулы күштері әлі де кейбір аумақты бақылауда ұстап отыр.
Смирнов былтыр мамырда Курск облысының губернаторы міндетін атқарушы болған. Украина қарулы күштерінің операциясына қарамастан ол былтыр қыркүйекте губернатор сайлауында жеңіске жетті. Алайда желтоқсан айында отставкаға "өз еркімен" кеткені хабарланған. Оның орнын мемлекеттік дума депутаты Александр Хинштейн басты. Ол тағайындалғаннан кейін бекіністі салу кезінде ақша жымқыру фактілері бойынша қылмыстық істер қозғалған. Тергеу мәліметінше, алаяқтық әрекеттің салдарынан шамамен 800 млн рубль бюджетке шығын келген деп айтылады.
Абай облысында үш адам апатты жағдайдағы аспалы көпірден құлап, мерт болды
Абай облысында үш адам апатты жағдайдағы аспалы көпірден құлап, қаза болды.
Жергілікті төтенше жағдай департаментінің хабарлауынша, оқиға 15 сәуірде Аягөз ауданы Ақшәулі ауылында болған.
“Алдын ала мәлімет бойынша және куәгерлердің сөзінше, Көкқамыр аумағындағы ағаш аспалы көпірден мотоциклді өткізбек болған шаруа қожалығының үш жұмысшысы Қаракөл өзеніне құлаған. Жағалаудан ұялы телефондар мен сырт киімдер табылды” деп жазылған депатамент хабарламасында.
16 сәуірде құтқарушылар 1980, 1978 және 1967 жылғы үш ер адамның денесін тапқан. Облыстық полиция тергеу жүргізіп жатқаны хабарланды. Сот-медициналық сараптама тағайындалған.
Әлеуметтік желідегі ақпаратқа қарағанда аспалы көпір апатты жағдайда болған. Әзірге жергілікті әкімдіктер оқиғаға түсініктеме берген жоқ.
Былтыр су тасқынынан қатты зардап шеккен Аягөз ауданында бір тәулікте екі адам хабар-ошарсыз кеткен еді. Олар Борлы өзенінен трактормен өтпек болған. Әлеуметтік желіде қолданушылар екі адамның денесі әлі күнге дейін табылмағанын жазды.
Жанболат Мамайды бес күн Қаңтар бойынша тергеуге шақырған
"Қаңтар оқиғасы кезінде жаппай тәртіпсіздік ұйымдастырды" деп айыпталып, алты жылға бас бостандығы шектелген Жанболат Мамай өткен аптада қатарынан бес күн тергеуге шақырылған. Бұл жөнінде адвокаты Жанар Балғабаева Азаттық Азияға хабарлады.
Оның сөзінше, Мамай куәгер ретінде бас прокуратураның Алматыдағы өкілдігіне шақырылған.
"Ол куәгер ретінде шақырылды. Бізге белгісіз адамдарға қатысты 179-бап бойынша ("Билікті басып алуды немесе ұстап тұруды насихаттау немесе оған жария түрде шақыру") cотқа дейінгі тергеу амалдары басталған. Бес күн бойы одан [Қаңтар оқиғасы болған күндері] не істегенін егжей-тегжейлі сұрады" деді адвокат.
Азаттық Азияның жазуынша, 2024 жылы қарашада қозғалған істі бас прокуратура жанындағы ведомствоаралық тергеу тобы жүргізеді. Бұл істе қанша күдікті бары және өзге де мәліметтер айтылмайды.
Азаттық Қазақстанның бас прокуратурасына сауал жолдады. Әзірге жауап түспеді.
2023 жылы сәуірде Алматыдағы Бостандық ауданының №2 соты тіркелмеген "Демократиялық партияның" жетекшісі Жанболат Мамайды жалған ақпарат тарату, билік өкілін қорлау және жаппай тәртіпсіздік ұйымдастыру қылмыстарына айыпты деп танып, 6 жылға шартты түрде бостандығынан айырып, сонша мерзімге қоғамдық-саяси қызметпен айналысуына тыйым салған. Былтыр қыркүйекте Жоғарғы сот Жанболат Мамайдың кассациялық шағымын қараудан бас тартты.
Мамай өзіне шыққан үкімнің саяси астары бар деп санайтынын айтқан. Халықаралық ұйымдар оған араша түсіп, Қазақстан билігін тағылған айыптарды алып тастап, белсендіні босатуға үндеген.
Дженнифер Лопестің концерті: Турлов ақауға байланысты Freedom Ticketon шығынға батқанын айтты
Freedom Ticketon сервисі қарайтын Freedom Holding-тің басшысы Тимур Турлов Дженнифер Лопестің Астанадағы концертіне билет сатуда не себепті ақау болғанын түсіндірді.
Турловтың түсіндіруінше, Ticketon комиссия үшін билеттерді тарататын агент ретінде таңдалған. Концертке сұраныс көп болғандықтан билеттерді сату кезінде сайт салмақты көтере алмай, істен шыққан. Техникалық ақаудың нәтижесінде көптеген орындар қайталанып сатылып кеткен. Кейін бұл белгілі болған кезде сатылым тоқтатылған.
Турлов өз жазбасында барлықтарына сервистік жарнаны қайтарып беруге уәде берген. Оның сөзінше, "сатылып кеткен орындарды" сатып алғандарға және бағасы жағынан одан да нашар балама ұсынылғандарға Ticketon өз есебінен ұйымдастырушылардан билет сатып алып, ақшаларын қайтарады. Олар концертке тегін бара алады. Бұған қоса орындары ауысып, қымбатырақ билет ұсынылғандарға билет бағасындағы айырмашылықты компания төлеп бермек. Балама орын таба алмаған және ваучер берілмеген азаматтар билеттің бағасын қайтара алады деді Турлов.
"Осының салдарынан бізге бірнеше жүз миллион теңге шығын келеді. Бұл шешім сервистің бір жылдық табысымен пара-пар және біздің команда оған лайықты екеніне сенімдімін. Техникалық есептер туралы кейінірек жазамыз. Ендігәрі мұндай концерттер қандай техникалық мәселе туындататынын білетін боламыз" деді кәсіпкер.
Сәуір басында үкімет отырысы кезінде 1 тамызда Астанада америкалық әнші Дженнифер Лопестің концерті өтетіні, соған орай сырттан 15 мың турист келетіні және қаладағы қонақүй, мейрамхана, тамақтану желілеріне 6,5 млрд теңге кіріс және бюджетке 400 млн теңге көлемінде тікелей салық түсетіні айтылған еді.
Дженнифер Лопес Қазақстанда бұған дейін кемінде екі рет болған. 2010 жылы ол экс-президенттің кіші қызы Әлия Назарбаеваның туған күнінде ән айтқан. Екінші рет жаңа жылдық кешке қатысқан деп айтылады. Дженнифер Лопес 2013 жылы Түркіменстан басшысы Гурбангулы Бердімұхамедовтің туған күнінде өнер көрсетіп, құқық қорғаушылардың сынына қалған еді.
"Бипэк Авто – Азия Авто" бұрынғы басшыларына сырттай үкім оқылды
Өскемен сотында "Бипэк Авто – Азия Авто" компаниялар тобының бұрынғы басшылары Анатолий Балушкин мен Ерік Сағымбаевқа сырттай үкім оқылды. Екеуі алаяқтық және салықтан жалтару баптары бойынша кінәлі деп танылып, Балушкин – 9 жыл түрме, Сағымбаев 8 жыл 6 айға бас бостандығынан айырылды деп жазды жергілікті БАҚ.
Балушкинге 190-бап ("Алаяқтық") 4-бөлік 2-тармағы бойынша айып тағылған. 9 жыл түрме жазасынан бөлек, ол 10 жыл коммерциялық ұйымдарда басшылық қызметін атқару құқығынан айырылған. Сағымбаев "Алаяқтық" және "Салықтан жалтару" баптары бойынша кінәлі танылған. Сот үкімі бойынша ол да он жыл коммерциялық ұйымдарда қызмет атқару құқығынан айырылды.
Ақпаратқа қарағанда, 2020 жылы "Бипэк Авто – Азия Авто" холдингі Өскеменде автомобиль зауытын салуы керек болған. Мемлекет 174 миллиард теңге көлемінде салық және кеден жеңілдіктерін беріп, қолдау көрсеткен, алайда холдинг келісімшартты орындамаған деп айтылады. Сол жылдары компания аталған жоба түрлі себептермен жүзеге аспағанын мәлімдеген. Арасында көлік нарығының қысқаруы, теңге бағамының тұрақсыздығы және қаржымен байланысты қиындықтар да бар.
2021 жылдың тамызында Қазақстан билігі "Бипэк Авто — Азия Авто" компаниялар тобы директорлар кеңесінің төрағасы Анатолий Балушкинге іздеу жарияланғанын хабарлаған. Қазақстан соты оны қамауға алу жөнінде сырттай санкция берген. Балушкин мен оның командасы сот шешіміне қарсы бірнеше рет шағым түсірген. "Азия-Авто" екі мыңнан астам қызметкерін таратып, кәсіпорын кейбір бағыттарын жапқан. Балушкин 2020 жылы өткізген баспасөз конференциясында "үш зауытқа да толық тексеріс жүргізіп, кімнің мемлекеттің қандай ақшасын алғанын, қайда қалай салғанын" көргісі келетінін айтқан.
Лавров территориялық тұтастық мәселесі бойынша Тоқаевтың пікірімен келіспейтінін айтты
Ресей сыртқы істер министрі Сергей Лавров "Коммерсантъ" басылымына берген сұхбатында Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың территориялық тұтастықты сақтауға басымдық беру қажеттігі туралы тұжырымымен келіспейтінін, БҰҰ Жарғысында ұлттардың өзін-өзі анықтау құқығы да қарастырылғанын айтты.
2022 жылы маусымда Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Санкт-Петербург халықаралық экономикалық форумында БҰҰ-ның өзін-өзі анықтау және территориялық тұтастық туралы принциптері қайшылықта екенін, территориялық тұтастықты сақтамау көптеген елдердің жанжалдасуына апаратынын, сол себепті Қазақстан Донецк және Луганск халық республикаларының тәуелсіздігін мойындамайтынын айтқан еді.
"Мен онымен келіспеймін. Біз содан кейін қазақстандық достарымызға өз позициямызды түсіндірдік. Ол [Қазақстан президенті] үшін тек территориялық тұтастық құқығы ғана бар. Қайталап айтамын: егер БҰҰ мүшесі болсаңыз, онда Жарғыны тұтас құрметтеуге тиіссіз" деді Лавров сұхбатта.
Оның айтуынша, "территориялық тұтастық үкіметі сол аумақта тұратын барлық ұлтты білдіретін мемлекеттерде сақталады".
2022 жылы маусымда Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Санкт-Петербург экономикалық форумында егер ұлттардың өзін-өзін анықтау құқығы жүзеге асырылса, әлемде 193 мемлекеттің орнына 500 немесе 600 мемлекет болатын еді, яғни хаос болады деп айтқан еді.
"Сол себепті біз Тайвань, Косово, Оңтүстік Осетия, Абхазияны мойындамаймыз. Және бұл принцип біздің ойымызша, Луганск және Донецк сияқты квазимемлекеттік аумақтарға да қолданылады" деді Тоқаев.
2022 жылы ақпанда Ресей Украинаға басып кірерден бірнеше күн бұрын Владимир Путин Донецк халық республикасы мен Луганск халық республикаларының тәуелсіздігін мойындау туралы шешім шығарған. Халықаралық қауымдастық Украинаның шығысында өзін республика жариялап алған ДХР мен ЛХР-дың тәуелсіздігін мойындамаған.
Reuters және OSС: Ресей әскері Солтүстік Корея қару-жарағына тәуелді
Украинаны атқылап жатқан Ресей әскері қолданатын артиллериялардың 50-100 пайызы Солтүстік Кореядан әкелінген. Бұл жөнінде Reuters агенттігі мен британдық Open Source Centre ұйымының ортақ зерттеуіне сүйенген "Важные истории" жазды.
Солтүстік Корея Ресейге 2023 жылдың қыркүйегінен бастап қару-жарақ жеткізе бастаған. Оның алдында шілдеде сол кездегі Ресей қорғаныс министрі Сергей Шойгу Пхеньянға барған. Украина бас барлау басқармасының мәліметінше, пакет құрамында дүркіндете ататын 120 жүйе, өздігімен жүретін 120 артиллериялық қондырғы, 145 баллистикалық ракета мен 122 мм және 152 мм калибрлі артиллериялық снарядтар бар. Reuters мұны "Ресейге жеткізілген қомақты тіке әскери көмек" деп атайды.
2023 жылдың қыркүйегі мен 2025 жылдың 17 наурызына дейін ресейлік «Ангара», «Мария», «Майя-1» және «Леди Р» жүк кемелері Солтүстік Кореяның Раджин портынан ресейлік Дунай және "Восточный" порттарына 64 рет әскери жүк жеткізген. Спутник деректеріне сүйенсек, онда кемінде 15 809 контейнер болған. Бұған қоса, Солтүстік Корея жүгі Приморьедегі Туманная өзені арқылы "Достық" көпірімен тасымалданған.
Ең көп тауар жеткізу 2024 жылы қаңтарда тіркелген: айына жеті партия. Қазір жүк кемелері айына шамамен үш партиядан снарядтар жіберіп жатыр.
Сарапшылардың бағалауынша, 4-6 миллионға дейін артиллериялық снаряд контейнерлермен тасымалданған болуы мүмкін. Батыс және украин шенеуніктерінің мәліметінше, 2024 жылы Ресей 2–2,3 млн снаряд шығарған және алдағы уақытта 3 миллионға дейін арттыруды жоспарлап отыр.
Снарядтар теміржол арқылы Ресей мен Украина шекарасына жақын қоймаларға, негізінен Тихорецк қаласына тасымалданады.
Украина бас барлау басқармасының мәліметінше, Ресей әскері соғыста қолданған снарядтардың 50 пайызын Пхеньян қамтамасыз етеді. Журналистердің қолына түскен Ресей қорғаныс министрлігінің ішкі құжаттарында Ресей әскерінің кейбір бөлімдері қолданған артиллериялық снарядтардың 75-100 пайызы Солтүстік Кореяда жасалғаны жазылған.
2023 жылы екі жақта да артиллериялық снарядтар қоры таусылып, Украина батыс одақтастарынан дер кезінде қолдау таба алмаған еді: ЕО-ның снаряд өндірісі мұндай салмаққа шыдай алмайды. Әскери сарапшы Конрад Музыканың пікірінше, 2023 жылдың соңынан бері Ресей қарулы күштері "Солтүстік Кореяның арқасында ғана" Украинаны үзіліссіз атқылай алған. 2024 жылдың сәуірінде Владимир Зеленский тараптардың қару-жарақ теңсіздігі туралы айтып, Украина қарулы күштері қолданған әрбір снарядқа 10 ресейлік снаряд келетінін мәлімдеген.
2023 жылдың соңынан бері Ресей Украина қалаларына солтүстіккореялық KN-23 және KN-24 баллистикалық ракеталарымен соққы жасап келеді. Бастапқыда бұл ракеталардың дәлдігі төмен болатын. Кейінгі кездері Солтүстік Корея шығарған ракеталар көздеген нысанасынан 50-100 метр аулаққа түсіп жатыр.
Черногория соты құқық қорғаушы Дина Смайылованы босатты
Черногория соты қазақстандық құқық қорғаушы Дина Смайылованы (Дина Таңсәрі) қамаудан босатты. Оны ұстауға Қазақстан билігі өтініш берген. Елде оның үстінен бірнеше іс қозғалып, іздеу жарияланған.
Қазақстанда тұрмыстық зорлық-зомбылықтан зардап шеккен әйелдерге құқықтық көмек көрсететінін "НеМолчи.kz" қорының жетекшісі 14 сәуірде Черногорияның Будва қаласында қамауға алынған. Оны Қазақстанға экстрадициялау жайы 15 сәуір күні сотта қаралатыны айтылған.
Сот отырысынан соң Дина Смайылова сыртқа шығып, Азаттықтың Балқан қызметі тілшісіне сұхбат берді. Құқық қорғаушының айтуынша, оны қолына кісен салып уақытша қамау изоляторына қамап, бір тәуліктей ұстаған.
Подгорица Жоғарғы сотында Дина Смайыловаға қатысты бұлтартпау шарасы анықталған. Өзінің айтуынша, сот оның және адвокатының уәжін тыңдап, ісі қаралып жатқанда "паспортын алып қою туралы" шешім шығарған.
Адвокат Долибор Томовичтің айтуынша, Смайылова Черногориядан саяси баспана сұрап, 2023 жылы қазанда арыз берген. Онымен екі бірдей сұхбат өткен, бірақ арызы әлі қаралып жатыр. Бұл бойынша бірнеше айда шешім шығуы тиіс.
Өзін қолдаған жұртқа алғыс айтқан Дина Смайылова Қазақстан билігі өзін әйел құқықтарын белсенді түрде қорғағаны үшін қудалап жатқанын айтты.
"Саяси баспана туралы өтініш Қазақстан үкіметі [Смайылованы] экстрадициялау және ұстау туралы өтініш берерден бұрын жазылған. Сондықтан ол Қазақстанға экстрадицияланған жағдайда қудалануы мүмкін деген күдік орынды" деді адвокат.
Бұл оқиға бойынша Қазақстан билігі әзірге ешқандай комментарий бермеді.
Смайылова құрған "НеМолчи.kz" қоғамдық қоры Қазақстандағы тұрмыстық зорлық-зомбылықтан зардап шеккендердің құқығын қорғаумен айналысады. Қор анықтаған зорлық-зомбылық оқиғалары Қазақстанда резонанс тудырған. "НеМолчи.kz" тұрмыстық және жыныстық зорлық көрген әйелдерге мыңдаған онлайн кеңес берген. Қор жұмысы нәтижесінде жыныстық зорлық көрсетті деп айып тағылған ондаған адам сотталды. Ондаған полицей әрекетсіздік және жұмысқа немқұрайлы қарағаны үшін жауапқа тартылып, 200-ден астам полицей тәртіптік жазаға тартылды.
Қазақстанның ішкі істер министрлігі 2023 жылдың соңында Дина Смайылованың үстінен алты қылмыстық іс қозғалғанын, олардың арасында "алаяқтық", "көрінеу жалған ақпарат тарату" мен "жеке өмірге қол сұқпау құқығын бұзу" баптары барын мәлімдеген. Прокуратура қор мен Смайылованың есепшоттарын бұғаттаған.
Смайылова үш жылдан аса уақыттан бері отбасымен бірге шетелде тұрып жатыр. Қазақстан оған халықаралық іздеу жариялаған еді.
Смайылова бұған дейін әлеуметтік желіде "НеМолчи.kz" қорына ақша аударған қазақстандықтарды полиция тергеуге шақырып, алаяқтық туралы арыз жазуға көндіруге тырысып жатқанын айтқан. Оның ойынша, билік тұрмыстық зорлық-зомбылық мәселесін көтерген қорды жапқысы келеді.
Ал Human Right Watch ұйымы "Биліктің Смайыловаға қарсы белсенді іс-қимылға көшуі − қылмыстық әрекетті жоюдан гөрі оның ұйымының заңды жұмысын қаралау әрекетіне көбірек ұқсайды" деп, істі әділ тергеуге шақырған.
Украина президенті Еуроодақ лидерлерін 9 мамырда Киевке келуге шақырды
Украина президенті Владимир Зеленский Еуроодақ лидерлерін биыл 9 мамырда Киевке келіп қайтуға шақырды. Украинаның сыртқы істер министрі Андрей Сибига дүйсенбі, 14 сәуірде Люксембургтегі кездесуде Еуроодақ елдерінің сыртқы істер министрлеріне жеткізген ресми шақыруда оның мақсаты – "Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Еуропадағы ең ірі агрессияға қарсы бірлік пен табандылықты паш ету" деп көрсетілген. Бұл туралы Politico хабарлады. Басылым дәл сол күні, 9 мамырда, Ресей астанасында нацизмге қарсы соғыстағы жеңістің 80 жылдығына арналған парад өтпекші екенін, оған әлемнің көптеген елдерінің басшылары шақырылғанын жазған.
Ресей Украинаға қарсы кең ауқымды басқыншылық соғыс бастағаннан кейін Киев Жеңіс күні мерекесін 8 мамырға ауыстырған. Еуропада көптеген ел Жеңіс мерекесін осы күні атап өтеді. Ал 9 мамырды Жеңіс күні ретінде мерекелеу – Совет одағынан қалған дәстүр. Қазір Ресей және онымен бірге бұрын Совет одағы құрамында болған елдердің көпшілігі, соның ішінде Қазақстан да Жеңіс мейрамын 9 мамырда атап өтеді.
Қазір Украинада 9 мамыр ресми түрде Еуропа күні ретінде мерекеленеді. Бұған дейінгі жылдары дәл осы күні Киевке Еуроодақ басшылары барған, мысалы, Еурокомиссия жетекшісі Урсула фон дер Ляйен де Украина астанасында болған.
Биыл Мәскеуде 9 мамыр күні өтетін парадқа бірқатар мемлекеттердің басшылары қатыспақ. Олардың арасында Ресейдің Украинаға қарсы соғысына бейтараптығын танытқан Қытай, Үндістан, Бразилия, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына (ТМД) мүше бірқатар елдердің (арасында Қазақстан да бар), сонымен бірге Еуроодақ құрамындағы Словакия мен Еуроодаққа кандидат ел Сербияның ресми өкілдері Мәскеуге бармақшы. Еуроодақ басшылығында Мәскеудегі парадқа еуропалық елдерден басшы тұлғалардың қатысқанына қарсы болып отырғандар бар. Еуроодақтың сыртқы саясат жөніндегі жоғарғы өкілі Кая Каллас мәлімдеме жасап, Еуроодақта Мәскеудегі шараға қатысатын, әсіресе кандидат елдердің басшыларының қылығын құп көрмейтінін ескертті. Каллас еуропалық лидерлерді Мәскеуге емес, Киевке баруға шақырды.
Калластың мәлімдемесі Ресей мемлекеттік думасының төрағасы Вячеслав Володиннің шамына тиді. Telegram әлеуметтік желісінде "Калласты лауазымынан босатып, БҰҰ-ның халықаралық трибуналына беру керек" деп жазған Володин Калласты Германияға қарсы соғысқан совет жауынгерлерінің "аруағын қорлады" деп айыптады.
- 15 сәуірде президент Владимир Зеленский Украина Жоғарғы Радасына елдегі әскери жағдай мен мобилизацияны 9 мамырдан бастап тағы 90 күнге ұзарту туралы заң жобасын ұсынғаны белгілі болды.
БАҚ: АҚШ мемлекеттік департаментінің бюджеті екі есе қысқаруы мүмкін
АҚШ президенті Дональд Трамптың әкімшілігі Мемлекеттік департаменттің бюджетін 50 пайызға қысқартуды жоспарлап отыр. Бұл туралы New York Times газетіне белгілі болған қызмет құжатында айтылған.
Ол жоспарға сәйкес, әсіресе БҰҰ мен НАТО-ны қаржыландыру ауқымды көлемде қысқаруы мүмкін. АҚШ халықаралық бітімгерлік операцияларына қаржылай қолдау көрсетуді толығымен доғарып, Мемлекеттік департамент қаржыландыратын мәдени алмасу мен білім беру бағдарламаларын тоқтатуы ықтимал. Бұған қоса гуманитарлық көмекке және денсаулық сақтау саласымен байланысты жобаларға, соның ішінде кедей елдерге дәрі-дәрмектер мен вакциналар сатып алуға бөлінетін қаражаттың да жартысы қысқаруы мүмкін. Мемлекеттік департаменттің биылғы бюджеті 54 миллиард доллардан 28 миллиард долларға дейін азайту жоспарланған.
Басылымның Мемлекеттік департаменттегі дереккөздерінің түсіндіруінше, бұл жоспарлар Ақ үйдің барлық министрліктер мен мемлекеттік мекемелерге бюджетін ауқымды көлемде қысқарту жөнінде қойған талабына сәйкес әзірленген. Трамп әкімшілігі жақын арада Конгреске келесі жылға арналған мемлекеттік бюджет жобасын енгізеді, онда мемлекеттік шығыстарды айтарлықтай қысқарту көзделген деп жазды басылым.
Ақ үйдің бюджетке байланысты сұранысын Конгресс мақұлдауы керек, алайда конгрессмендер арасында халықаралық бағдарламаларға қаржы бөлуді күрт қысқартуға қарсылар көп. Бірнеше демократ сенатор Ақ үйдің ұсыныстарын сынға алып, қарсы шықты. "Еуропада соғыс болып жатқан кезде, құрлықтың қауіпсіздігіне төнген қатер артып тұрған шақта НАТО-ға қаржылай қолдау көрсетуді не себепті қысқартуымыз керек?" - деп мәлімдеді Сенаттың халықаралық қатынастар комитетінің жетекшісі, демократ Джин Шахин.
Сонымен қатар, Трамп әкімшілігі Мемлекеттік департаментте жедел халықаралық гуманитарлық көмек көрсететін арнаулы бөлім құруға деп 4 миллиард доллар сұрамақшы.
АҚШ білім министрлігі Гарвардқа бөлінген 2,2 млрд доллардың гранттарын тоқтатуды ұйғарды
АҚШ білім министрлігі Гарвард университетіне бөлінген 2,2 миллиард доллардан астам соманың гранттары мен 60 миллион доллардың келісімшарттарын тоқтататынын мәлімдеді. Оқу орны Ақ үйдің антисемитизммен күреске бағытталған делінетін талаптарын орындаудан бас тартқаннан кейін білім министрлік осындай шешім қабылдаған.
"Антисемитизммен күрес жөніндегі біріккен мақсатты топ Гарвард университетіне арналған 2,2 миллиард доллар көлеміндегі ұзақ мерзімді гранттар мен 60 миллион доллардың ұзақ мерзімді келісімшарттарын тоқтатып қоятынын хабарлайды", – деп жазылған АҚШ білім министрлігі сайтындағы хабарламада.
"Оқу үрдісінің бұзылуынан кейінгі жылдары кампустар жапа шеккен, мұндай жағдай мүлде жараспайды. Еврей студенттерге қысым көрсетуге жол беруге болмайды. Элиталық университеттер салық төлеушілердің қолдауы жалғассын десе, бұл мәселеге мән беріп қарап, маңызды өзгерістер енгізу жауапкершілігін мойнына алғаны жөн", – делінген мәлімдемеде.
Өткен аптада Ақ үй Гарвард университетіне талаптарын жіберген. Онда университетке кемінде 2028 жылға дейін федералдық қадағалау енгізу, шетелдік студенттерді қабылдау жүйесіне аудит жүргізу және де әралуандықты мойындау мен тең мүмкіндікті қамтамасыз ету саясаты мен бағдарламаларын жабу қарастырылған.
AP агенттігінің жазуынша, бұған қоса Трамп әкімшілігінің Гарвардқа қойған талаптары арасында университеттің, оқытушылар мен оқу орны басшылығының әралуандыққа деген көзқарасын тексеру және кампус аумағында бетперде тағып жүруге тыйым салу да бар. Журналистер бетпердеге тыйым салу талабы палестиналықтарға қолдау көрсетіп наразылық білдіретіндерге қарсы бағытталған дейді.
Гарвард университетінің президенті Алан Гарбер оқу орны үкіметтің талаптарына келіспейді деп мәлімдеді. "Университет өз тәуелсіздігін тәрк етпейді және конституциялық құқықтарынан бас тартпайды", – деді Гарбер.
Университет өкілдері Ақ үй университет қауымдастығын бақылауды ұстағысы келеді деп есептейді.
Гарвард Трамп әкімшілігінің талаптарына мойынсұнудан ашық түрде бас тартқан алғашқы элиталық жоғары оқу орны болып отыр. Наурыз айында АҚШ үкіметі Колумбия университетін қаржыландыруды 400 миллион долларға қысқартқан еді. Оқу орнының өкілдері бұл мәселе бойынша Ақ үймен "белсенді диалог жүргізіп", қаржыны қайтаруға тырысып жатқанын айтқан.
Бұған дейін АҚШ президенті Дональд Трамп елдегі жетекші университеттерді палестиналықтарға қолдау көрсеткен наразылықтар кезінде ұлты еврей студенттерді қорғай алмады және студенттер ортасында антисемитизмнің өсіп-өнуіне жол беріп отыр деп кінәлаған.
Украина әскері тұтқындаған қытайлар өздерін алдап соғысқа салғанын айтты
Ресей жағында соғысқа қатысып, Украина әскерінің қолына түсіп қалған Қытайдың екі азаматы Киевте баспасөз мәслихатын өткізіп, соғысқа алданып барғанын айтты.
Қытай азаматы Ван Гуанцзюнь адам іріктеумен айналысатын ресейлік маман оған жаралы жандарға жәрдем көрсететін реабилитолог боласың деген соң келіскенін, бірақ Ресейге барысымен өзін бірден армияға жібергенін айтты.
Оның отандасы Чжан Ренбо болса, әуелде Ресейге турист ретінде барған, кейін жұмыс істеп ақша табуды ұйғарғанын айтты. Ол құрылысшы болу туралы ұсынысты қабыл алғанын, бірақ кейін жағдай "тез өзгеріп, ары қарай өз еркіне өзі ие болудан қалғанын" мәлімдеді.
Екі тұтқын да Қытай билігімен байланысы жоғын айтты.
Өткен аптада Украина президенті Владимир Зеленский украин әскери күштері Ресей жағында соғысып жүрген Қытай азаматтарын қолға түсіргенін хабарлаған еді. Киев оларды айырбастау мәселесін қарастыруға дайын, бірақ тек Ресейдің тұтқынындағы украин азаматтарына айырбастайды деген ол.
Қытайдың сыртқы істер министрлігі Пекин өз азаматтарын Украинадағы соғысқа жібермегенін мәлімдеді.
- 8 сәуірде Украина президенті Владимир Зеленский Украина әскері Донецк облысында Ресей әскерінің құрамында соғысқа қатысқан екі Қытай азаматын тұтқындағанын хабарлады. Кейінірек ол Украинаның арнаулы қызметтеріне мәлім ақпарат бойынша, Ресей армиясы қатарында кемінде 155 Қытай азаматы соғысып жүр деп мәлімдеді.
- Қытай өз әскери қызметкерлерін Украинаға Ресей жағында соғысуға жібермегенін мәлімдеді.
- 2023 жылы Үндістанның ондаған азаматы Ресей әскері қатарында Украинаға қарсы соғысқаны туралы ақпарат тараған. Олардың көбі өздерін адам іріктеумен айналысатын рекрутерлер Ресейде бейбіт кәсіп бойынша жұмыс ұсынып, бірақ Ресейге жеткен соң армиямен келісімшарт жасауға мәжбүрлегенін айтқан.
Ұлыбритания Украинаға Ресей активтерінен түскен кірістен несие бөлді
Ұлыбритания Украинаға әскери техника сатып алуға 752 миллион фунт стерлинг (шамамен 991 миллион доллар) көлемінде несие бөлді. Бұл қаражат әуе қорғаныс жүйелерін, артиллерия жабдықтарын, техника жөндеуге қажет бөлшектер сатып алуға жұмсалмақ. Несие Еуроодақта бұғатталған Ресей активтерінің кірісі есебінен өтелетін болады. Аталған несие – биыл 1 наурызда Украинаға берілетіні жарияланған, көлемі екі миллиард фунттан астам көмектің бір бөлігі.
Бұл қаражат Киевке үш траншпен беріледі: біріншісі 6 наурызда, екіншісі 14 сәуірде берілді, ал үшіншісі 2026 жылы берілмек. Британ қаржы министрлігінің мәлімдеуінше, мұндай құрылым Украинаға ресурстарды басқаруда және әскери іс-қимыл жүргізуде икемділік береді.
"Біз Украинаға Ресейдің басқыншылығына қарсы тұру және Ұлыбританияның ұлттық қауіпсіздігін нығайту мақсатында қолдау көрсетуді күшейтіп жатырмыз", – деп мәлімдеді Ұлыбританияның қорғаныс министрі Джон Хили.
Дүйсенбі, 14 сәуір күні Люксембургте кездескен Еуроодақ елдерінің сыртқы істер министрлері Киевке қосымша әскери көмек көрсетуге бейіл екенін қуаттады. Атап айтқанда, Германияның сыртқы істер министрінің міндетін атқарушы Анналена Бербок Берлин Еуроодақтың Украина қарулы күштеріне екі миллион дана әскери оқ-дәрі жеткізу туралы бастамасы аясында 500 мың артиллерия снарядын жібереді деп мәлімдеді.
ПІКІРЛЕР