Accessibility links

ЖАҢАЛЫҚТАР

Березовкалық балаларды емдеуге көмек жинау басталды

Березовка мектебінде талып қалған оқушы қызды көтеріп тұрған әкесі. Батыс Қазақстан облысы, 21 қаңтар 2015 жыл.
Березовка мектебінде талып қалған оқушы қызды көтеріп тұрған әкесі. Батыс Қазақстан облысы, 21 қаңтар 2015 жыл.

Батыс Қазақстан облысы Березовка кентіндегі 2014 жылы қарашада газдан уланған бұрынғы оқушылардың ата-аналары 1 маусымнан бастап балаларды емдетуге жылу жинап жатқанын жариялады. Бұл туралы Азаттыққа Crude Accountability халықаралық экологиялық құқық қорғау ұйымының өкілі әрі "Балалар, әлде мұнай?" коалициясының үйлестірушісі Сергей Соляник хабарлады.

Соляниктің сөзінше, қаржы "жедел және сапалы түрде емделмесе мүгедек болып қалу қаупі бар" 16 жастағы Алина Құсманғалиева мен Альбина Ысқақова, 14 жастағы Яна Щербинина және 13 жастағы Любовь Воскобойға жиналмақ. Коалиция осы төрт қызға краудфандинг (көпшіліктен жылу жинау) негізінде 25 мың доллар жинауды жоспарлап отыр. Жиналған қаржы балаларды Израильдегі клиникалардың біріне емдеуге жіберуге жұмсалмақ.

Яна Щербининаның анасы Татьяна Щербинина Азаттық тілшісімен телефон арқылы әңгімесінде қызының соңғы екі жылда ауық-ауық есінен танып қала беретінін, кейде есінен танған соң аяқ-қолы құрысып қалатынын айтты. Оның сөзінше, жергілікті дәрігерлердің емі қонбай тұр.

2014 жылғы қарашада Березовка кентінде 26 оқушы уланып, балалар жиі талып қалатын болған. Ресми дерекке сәйкес, балалардың жаппай талуына мектептің жылу қазандығынан бөлінген газ себеп болған. Зардап шеккен балалардың ата-аналары жаппай улану себебін ауыл іргесіндегі табиғи газ өндіретін Қарашығанақ кенішінен тараған улы газбен байланыстырады. Қадағалау органдары газды рұқсатсыз жаққаны үшін кенішті игеруші ҚПО халықаралық консорциумына 10 миллиард теңгеге жуық айыппұл салған. ҚПО басшылығы кеніш жұмысының улануға қатысы жоқ деп мәлімдегенімен, Березовка тұрғындарын көшіруге ақша бөліп жатыр. 2015 жылғы желтоқсанда ішінде зардап шеккен балалары бар 82 отбасы Қарашығанақ кеніші "өндірісін ұлғайтуға байланысты" Березовка ауылынан Ақсай қаласына көшірілген. Бірақ ата-аналар балаларының әлі талып қалатынын айтады.

ВИДЕО: Березовкадағы түсініксіз дертке ұшыраған балалар туралы Азаттық түсірген деректі фильм (10.03.2016)

Зәрлі шындық
please wait
Embed

No media source currently available

0:00 0:16:28 0:00

Басқа да жаңалықтар

Qaznews24 паблигі авторы Темірлан Еңсебек ісі тағы кейінге қалды

Qaznews24 паблигінің авторы Темірлан Еңсебектің соты. Алматы, 27 ақпан 2025 жыл.
Qaznews24 паблигінің авторы Темірлан Еңсебектің соты. Алматы, 27 ақпан 2025 жыл.

"Алауыздық қоздырды" деп айыпталған Qaznews24 сатиралық паблигінің авторы Темірлан Еңсебектің ісін қарау тағы да кейінге қалды. Алматы қаласы Алмалы аудандық сотының ұйғарымы бойынша іс алдын ала тыңдау кезеңіне қайтарылып, қаланың Наурызбай аудандық сотына жіберілді.

27 ақпанда Алмалы аудандық соты ғимаратындағы залға күдікті Темірлан Еңсебектің өзі әкелінбеді. Оны сотқа тергеу изоляторынан онлайн қосты. Алайда Темірлан Еңсебек дыбыс сапасы нашар екенін, судьядан басқа ешкімді естімей тұрғанын, тіпті адвокаты Жанар Балғабаеваны да естімей отырғанын айтты. Алайда судья оның сөзін назардан тыс қалдырды.

Кейінірек қорғау жағының Темірлан Еңсебекті сотқа офлайн қатыстыру туралы өтініші қаралып, судья қанағаттандырды. Келесі сот отырысына Темірлан Еңсебек сот залынан қатысатын болды. Сот отырысы кезінде ол "маған күлкілі емес" деген жазуы бар қағазды камераға көрсетіп отырды.

Сот залына белсендінің жақтастары, журналистер жиналды. Сотқа қатысушылар арасында "сатира - қылмыс емес" деген жазуы бар шағын парақ таратылды. Негізгі залға жұрт сыймағандықтан келгендердің бір бөлігі мониторы бар қосымша залға отырғызылған. Олар сотты монитордан бақылады.

Қорғау жағы сотқа қатысқысы келетін дипломатиялық миссия және халықаралық бақылаушыларды процеске қатыстыруды сұрады.

Адвокат "қылмыс құрамы болмағандықтан" Темірлан Еңсебекке қатысты қылмыстық істі жабуды өтінді.

Ал прокурор Айнаш Жуаспаева істі Наурызбай аудандық сотына ауыстыруды сұрады. Ол "қылмыс жасалған уақытта Еңсебек үйінде, Наурызбай ауданында болған" деді. Адвокат Жанар Балғабаева мен Темірлан Еңсебек прокурордың өтінішіне қарсы шықты. Судья бұл бойынша прокурордың өтінішін қанағаттандырды. Енді сот Наурызбай аудандық сотында өтпек.

Темірлан Еңсебек - Qaznews24 сатиралық паблигінің авторы. Instagram-да 70 мыңдай фоллоуері бар бұл парақша көбіне саяси тақырыпта шындыққа жанаспайтын әзіл пост шығарумен танылған.

Бірақ Алматы қаласының полиция департаменті 21 қаңтарда оның үстінен іс қозғауға сатиралық жазбалары емес, автордың "бүтін бір этнос өкілін қорлайтын, ұлтаралық алауыздық қоздыратын белгілері бар материал жариялағаны" себеп болды деп мәлімдеді.

"Қазақстан – көпұлтты ел, сондықтан мұндайға жол берілмейді, Конституцияға сәйкес, ешкімді шығу тегі, ұлты, тілі, дінге көзқарасы я кез келген басқа жағдай бойынша кемсітуге болмайды. Мұндай іс-әрекеттер Қазақстанның негізгі қағидаттарының бірі саналатын этносаралық келісім мен халық бірлігіне нұқсан келтіреді". Полиция баспасөз қызметі осылай деген.

Адвокат Жанар Балғабаеваның айтуынша, Темірлан Еңсебектің қамалуына "Йоу, орыстар" деген ән түрткі болған. Еңсебек бейәдеп сөздерден тұратын әнді ресейлік тележүргізуші Тина Канделаки туралы постына қосқан. Былтыр жазда Алматыдағы рэп-фристайлда "Йоу, орыстар" әнін айтқан видео желіде тарап кеткеннен кейін Алматының әкімшілік соты әнді айтқан белсенді Мария Кочневаны 10 күнге қамаған еді.

Темірлан Еңсебекті полиция 2025 жылғы 17 қаңтарда үйіне тінту жүргізгеннен кейін ұстап әкеткен. 18 қаңтарда тергеу соты оны екі айға қамауға алды. Оның үстінен Қылмыстық кодекстің "Әлеуметтiк, ұлттық, рулық, нәсiлдiк, тектік-топтық немесе дiни алауыздық қоздыру" деп аталатын 174-бабы бойынша іс қозғалған. Бұл бапта айыппұл, шектеу немесе бас еркіндігінен айыру жазасы қарастырылған.

Бейсенбі күні адвокат Темірлан Еңсебектің бұлтартпау шарасын өзгертіп, қамаудан бостандыққа шығаруды сұрады. Ал прокурор соттан адвокаттың өтінішін орындамауды өтінді. Бірақ судья Еңсебекті қамауда қалдыру туралы шешім қабылдады.

Темірлан Еңсебек қазір Алматыдағы N72 изоляторда отыр.

Бұған дейін Темірлан Еңсебектің соты екі рет шегерілген. 27 ақпанда сотқа 1,5 сағат қалғанда соттың офлайн өтетіні айтылды.

Медиа саласына маманданған заңгерлер арасында іс қозғауға себеп болған былапытқа толы әннің өзі Интернетте бұрыннан бар екенін, оған тыйым салынбағанын айтқан. Еңсебек те өзіне тағылған айыпты жоққа шығарады және істің саяси астары бар деп санайды

Бұған дейін International Partnership for Human Rights, Human Rights Watch халықаралық құқық қорғау ұйымдары мен "Журналистерді қорғау комитеті", Article 19 ұйымы Қазақстан билігін Темірлан Еңсебекті босатуға үндеген. Сатиралық паблик авторының үстінен іс қозғалғанын тәуелсіз сарапшылар да сынға алған. Белсендінің жақтастары Темірлан саяси астармен қудалауға түсіп жатыр деп біледі.

Қазақстанның бірнеше қаласында журналистер мен белсенділер Темірлан Еңсебекке қолдау білдіріп, жалғыз адам пикетін өткізген. Олардың арасында екі журналист 15 күн әкімшілік қамауда отырып шықты, бірнеше белсендіге сот айыппұл салды.

Темірлан Еңсебек алғаш рет істі болып тұрған жоқ. 2021 жылы мамырда полиция оның пәтеріне тінту жүргізген. Ол жолы тергеу орындары "көрінеу жалған ақпарат тарату" бабы бойынша қылмыстық іс қозғаған еді. Сол іс бойынша "қорғауға құқығы бар куәгер" атанған Еңсебек өзіне тағылған айыпты жоққа шығарған. Кейін бұл іс тоқтатылған.

ФБР солтүстіккореялық хакерлерді криптобиржалардан $1,5 млрд ақша ұрлады деп айыптады

АҚШ-тың федералдық барлау басқармасы (ФБР) Солтүстік Корея билігімен байланысты хакерлерді ByBit биржасынан құны 1,5 млрд доллар болатын Ethereum криптовалютасын ұрлады деп айыптады. Арнайы қызметтің алдын ала мәліметінше, оқиға 21 ақпанда болған.

ФБР-дің хабарламасына қарағанда, криптовалюта тарихындағы ең ірі тонауды хакерлер TraderTraitor бағдарламалар пакетінің көмегімен жасаған. Бұл өзін криптовалюта саудасы үшін қажет құрал ретінде көрсететін зиянды қосымшалар сериясы, деп түсіндіреді "Коммерсант" басылымы.

"TraderTraitor мүшелері көзді ашып-жұмғанша әрекет етеді және ұрланған активтердің бір бөлігін Bitcoin және басқа да виртуалды активтерге айналдырып үлгерген. Кейін бұл активтер жылыстатылып, ақыры фиат [дәстүрлі] валютаға айырбасталынады" деді ФБР өкілдері.

Ведомствоның хабарлауынша, TraderTraitor-ді Солтүстік Корея билігі демеушілік жасайтын хакерлер тобы пайдаланады. Киберқауіпсіздік бойынша мамандар оларды Lazarus Group, сонымен бірге APT38, BlueNoroff және Stardust Chollima деп атайды. Хакерлер 2020 жылдан бастап белсенді бола бастаған. Солтүстік Корея билігі Lazarus Group-қа қатысы барын мойындамайды.

Әлемдегі ең ірі криптовалюта биржа сауда платформасының бірі Bybit-ті өткен аптада хакерлер шабуылдаған, нәтижесінде құны 1,46 млрд доллар болатын Ethereum жоғалған. Бұл криптотарихындағы ең ірі ұрлық деп айтылады.

БАҚ: Қазақстан Боранбаеваға тиесілі деп айтылатын Швейцариядағы активті даулаудан бас тартты

Қайрат Боранбаев сотта. 2023 жыл.
Қайрат Боранбаев сотта. 2023 жыл.

Швейцарияның федералдық қылмыстық соты қазақстандық кәсіпкер Қайрат Боранбаевтың әйелі Шолпан Боранбаеваға тиесілі деп айтылатын $212 млн қаражатты бұғаттан босатты. Оның алдында Қазақстан осы активті даулаудан бас тартқан деп жазды сот құжаттарына сүйенген “Власть” басылымы.

Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың әулетінің бұрынғы құдасы кәсіпкер Қайрат Боранбаев Қанды Қаңтардан кейін ұсталып, “газды сату бойынша келісімнен түскен шамамен 14,6 млрд теңге қаражатты жымқырды” деген күдікке ілінген.

Осыдан кейін Қазақстан билігі Швейцарияның бас прокуратурасына сұрау салып, Боранбаев және жақындарына қатысты банк құжаттарын беруді сұраған. 2023 жылы Швейцария соты Шолпан Боранбаеваға тиесілі шотты бұғаттап, Қазақстанға банк құжаттарын беру туралы шешім шығарған.

Сол жылы Боранбаев өзіне тағылған айыпты мойындап, тергеу органдарымен келісімге келген. Ол 6 жылға бас бостандығынан айырылып, мемлекетке активтерінің едәуір бөлігін беруге келіскен.

Осыдан кейін Қазақстан билігі Швейцарияға бірнеше хат жіберіп, аталған активтің заңсыз жолмен алынғаны туралы жеткілікті дәрежеде дәлелі жоғын айтып, шағымын қайтарған.

Боранбаевтың өзі 2023 жылы күзде түрмеден шықты. Оның түрме жазасы бостандықты шектеу жазасымен алмастырылған.

Биыл қаңтарда Швейцария соты есепшотты бұғаттау туралы шешімнің күшін жойған.

Сотта ерлі-зайыптылардың құқығын қорғаған адвокат “Власть” сайтына түсініктеме бермеген.

58 жастағы кәсіпкер Қайрат Боранбаев бірінші президент Нұрсұлтан Назарбаевтың айналасындағы адамдар қатарына кірген. Оның қызы Әлима Боранбаева экс-президенттің жиен немересі Айсұлтан Назарбаевқа тұрмысқа шыққан.

Қаңтар оқиғасынан кейін Нұрсұлтан Назарбаев пен оның айналасындағы адамдар бақылаушылардың пікірінше, ықпалынан айырыла бастаған. Экс-президенттің туыстары жоғары лауазымды қызметтерінен алынып, кейбірі қамалып, сотталған. Арасында Қайрат Боранбаев та бар.

Жуырда қаржы мониторинг агенттігі Қайрат Боранбаевқа қатысты барлық іс тоқтатылды деп мәлімдеген. ҚМА бұған дейін Боранбаев мемлекетке 134 млрд доллар қаражатты қайтарғанын айтқан еді.

Атырау мұнай өңдеу зауыты мекеме маңында қара түсті сұйықтықтың "ағып жатқаны туралы" видеоға түсініктеме берді

Атырау мұнай өңдеу зауыты мекеме маңында қара түсті сұйықтықтың "ағып жатқаны туралы" видеоға түсініктеме берді.

Бүгін, 27 ақпанда таңертең Атырау тұрғындары мұнай өңдеу зауытының маңында қара түсті сұйықтықтың далаға ағып жатқанын байқаған. Желіде тараған видеолардың бірінде тұрғын оның иісі бар екенін айтады.

Атырау мұнай өңдеу зауытының баспасөз қызметі “бұл ақау зауыттың өндірістік жүйелеріне қатысы жоқ, ол зауыт аумағында емес, зауыт штаттық режимде жұмыс істеп тұр” деді.

Атырау мұнай өңдеу зауытының баспасөз хатшысы Жандос Темірғалиевтің сөзінше, зауыттың экологтары мен экология департаментінің мамандары тексеру кезінде қара түсті сұйықтықтың “Атырау облысы су арнасы” мекемесіне тиесілі кәріз жүйесінен ағып жатқанын анықтаған.

"Атырау облысы Су Арнасы" қара түсті сұйықтықтың тұрмыстық қалдық суы екенін растады. Қазір ақауды жою және төгіндіні тазарту жұмыстары жүргізіліп жатқаны айтылды.

- Алдын ала мәлімет бойынша, кәріз желісінің өткізу қабілеті бұзылғандықтан туындаған болуы мүмкін. Алайда қорытынды диагностика толық аяқталғаннан кейін жасалады. Кәсіпорын мамандары жағдайды қалпына келтіру бағытында жұмыс істеп жатыр. Жұмыстың барысы туралы қосымша хабарланады, - деді мекеменің баспасөз хатшысы Лугзана Байлауова.

Жергілікті экология департаменті мамандар оқиға орнын қарауға шыққанын айтты.

Бұған дейін 9 қаңтарда Атырау мұнай өңдеу зауытының №33 резервуар паркі аумағында мұнай өнімдері, яғни бензин төгілген еді.

Ол кезде зауыттың баспасөз қызметі ол тауарлық бензин компоненттерін айдау желісіндегі ақаудан болды деп түсіндірген. Құбыр желісі тез арада резервуардан ажыратылып, апатты жағдайды жою жұмыстары жүрізілгені хабарланған. Жергілікті экология департаменті тексеріс тағайындалғанын айтқанмен қорытындысы туралы ақпарат жоқ. Зауыттың баспасөз қызметі Азаттық сауалына әлі жауап бермеді.

АМӨЗ басшылығы бұл жағдай мұнай өнімдерін жөнелту көлеміне әсер етпейтінін, зауыттың қалыпты режимде жұмыс істеп тұрғанын мәлімдеген.

Барлау қызметі: Солтүстік Корея ақпанда Курск облысына қосымша әскер жіберген

Солтүстік Корея басшысы Ким Чен Ын әскердің жанында тұр
Солтүстік Корея басшысы Ким Чен Ын әскердің жанында тұр

Солтүстік Корея 2025 жылы ақпан айының басында Ресейдің Курск облысына қосымша күш жіберген. Бұл жөнінде Оңтүстік Кореяның барлау қызметіне сүйенген оңтүстіккореялық жаңалық агенттіктері хабарлады.

Көптеген дереккөздерге сүйенген оңтүстіккореялық JoongAng басылымы биыл қаңтар мен ақпан айларында Солтүстік Корея Ресейге үш мыңға дейін әскерін жібергенін жазды.

Курскідегі "майданға" солтүстіккореялықтар ресейлік жүк кемелері және әскери ұшақтар арқылы жеткізілген. Ол жаққа былтыр соғысқа қатыспаған мотоатқыштар, инженерлік және барлау бөлімдері барды деді JoongAng дереккөздері.

Ақпан айының басында Солтүстік Корея басшысы Ким Чен Ын Солтүстік Корея әскері мен халқы Ресейді қолдаудан айнымайды деп мәлімдеген.

2024 жылы күзде Украина жағы Курск облысына шамамен 11 мың солтүстіккореялық сарбаз келгенін хабарлаған. Оңтүстік Кореяның мәліметінше, 2025 жылы қаңтарда 300 солтүстіккореялық сарбаз қаза болған, тағы 2,7 мың адам жарақаттанған.

Мәскеу мен Пхеньянда солтүстіккореялық сарбаздардың Ресейге келгенін және Украинамен шайқастарға қатысқанын растамаған, бірақ түбегейлі түрде де жоққа шығармаған.

Шерзат Полаттың қазасына қатысты тергеу амалдары аяқталды

Кісі қолынан мерт болған Шерзат Полаттың отбасы жалға алып жұмыс істеген "Қамажай" дүкені алдына қойылған марқұмның суреті. Алматы облысы Талғар қаласы, 14 қазан, 2024 жыл.
Кісі қолынан мерт болған Шерзат Полаттың отбасы жалға алып жұмыс істеген "Қамажай" дүкені алдына қойылған марқұмның суреті. Алматы облысы Талғар қаласы, 14 қазан, 2024 жыл.

Алматы облыстық полиция департаменті Талғар қаласында кісі қолынан қаза болған Шерзат Полаттың өліміне қатысты тергеу амалдары аяқталғанын хабарлады.

"Тараптар қылмыстық іс материалдарымен толық танысты, іс сотқа жіберу үшін прокурорға жолданды" деп жазылған полиция хабарламасында.

Ресми ақпаратқа қарағанда, тергеу барысында 40 сот сараптамасы жүргізіліп, шамамен 200 куәгерден жауап алынған. Барлық күдіктінің оқиға орнында айтқан жауаптары тексерілген, процесс қатысушылары арасында беттестірулер өткізілген.

Бұған қоса, қылмыстың барлық мән-жайын анықтауға бағытталған өзге де тергеу әрекеттері жүзеге асырылған.

Қылмыстық істе 62 том бар.

  • 16 жастағы Шерзат Полат 2024 жылы 4 қазанда жасөспірімнің отбасы жалға алып отырған Талғардағы дүкен маңында қаза болған. Сатып алушылардың бірімен болған даудың соңы жанжалға ұласып, ол достарын шақырып, суық қару қолданылған. Оқиғадан соң қара жамылған отбасының үйі өртеніп, полиция ауданда күзетті күшейткен. Бұған дейін марқұмның туыстары әкімдік алдына жиналып, тергеуді ашық әрі әділ жүргізуді талап еткен.
  • Ішкі істер министрі Ержан Сәденов бұған дейін Шерзат Полаттың қазасы бойынша іс "Адам өлтіру", "Бұзақылық", "Қорқыту", "Қылмысты жасырып қалу" және "Қылмыс туралы хабарламау" баптары бойынша тергеліп жатыр деп хабарлаған. "Қасақана кісі өлтіруге қатысы бар" деген күдікке ілінген сегіз адам, "Қылмыс туралы хабарламау" бабы бойынша күдікті үш адам сот санкциясымен қамауға алынған еді.
  • Әлеуметтік желіде "Талғардағы қылмысқа жүгенсіз кеткен "Хутор" бандасының қатысы бар" деген ақпарат тарады. Алайда полиция мұндай топ барын жоққа шығарды. Аудан тұрғыны Хасан Қасымбаев әлеуметтік желіде өзі жайлы тараған әлгі ақпаратты жоққа шығарып, жұрттан өзі туралы жалған хабар таратпауды сұрап мәлімдеме жасаған. Қарашада Қасымбаев 2021 жылы маусым айындағы оқиғаға байланысты "Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтiру" және "Адам ұрлау" баптары бойынша күдікке ілініп, тергеу сотының шешімімен екі айға қамауға алынды.
  • Қоғамда резонанс туғызған Шерзат Полаттың өлімінен кейін Алматы облыстық полиция департаменті бастығының бірінші орынбасары, Талғар аудандық полиция басқармасының бастығы, департаментке қарасты экстремизммен күрес басқармасының бастығы, криминалды полиция басқармасының және ұйымдасқан қылмыспен күрес басқармасының жетекшілері, тағы бірнеше лауазымды адамдар қызметтен босатылды.
  • Былтыр 9 желтоқсанда Шерзат Полаттың туысы Нұрғанат Ғайыпбаев қайтыс болды. Полиция "марқұм өзіне қол салған" деген алдын ала болжам барын хабарлады. Марқұмның жақындары Ғайыпбаевтың "суицид жасағанына" сенбейтінін айтқан.
  • Нұрғанат Ғайыпбаевтың қазасынан кейін Шерзат Полаттың жақындары әкімшілік жауапқа тартылды. Марқұмның әкесі Қаржаубай Нұрымов 15 күнге қамауға алынып, үстінен қылмыстық іс қозғалған еді. Онымен бірге екі туысы 15 күнге қамалып, тағы біреуіне айыппұл салынған.

Трамп пайдалы қазба бойынша келісім Украина үшін кепілдік болатынын айтты

Дональд Трамп
Дональд Трамп

АҚШ Украинаға қосымша қауіпсіздік кепілдігін бермейді. Сәрсенбі күні АҚШ президенті Дональд Трамп осылай деп мәлімдеді. Оның сөзінше, ол жақта Америка тұрғанда Украинаға ешкім шабуылдамайды.

Трамптың сөзінше, пайдалы қазба бойынша келісім Украинаның қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Екі елдің басшылары аталған келісімге жұма күні қол қоюды жоспарлап отыр.

Трамптың сөзінше, Украина президенті Владимир Зеленскийдің АҚШ-қа сапары кезінде Вашингтон пен Киев пайдалы қазба бойынша келісімге қол қояды.

Оның сөзінше, Украина және Ресеймен жағдай "өте жақсы". Ол бейбітшілік бойынша келісімге қол жеткізетіндігіне сенім білдірді.

Трамп Украинаны НАТО-ға қоспайтынын тағы қайталады. Оның сөзінше, Мәскеуге де біраз шарттарынан бас тартуға тура келеді.

Reuters-дің жазуынша, Киев өзінің шикізат ресурстарынан түскен табысының бір бөлігін АҚШ-тың бақылауындағы қорға аударатын келісім жасасу арқылы Трамптың қолдауына ие болуды мақсат етіп отыр.

Киев осы келісім арқылы АҚШ-тан қауіпсіздік кепілдігін алғысы келеді, ал Трамп оны Американың соғыс кезінде берген әскери көмегінің өтемі деп санайды.

Зеленскийдің сөзінше, мұнда ең бастысы – қазіргі жоба Украинаны АҚШ-қа жүздеген миллиард доллар төлеуге міндеттемейді.

Келісім жобасымен танысып шыққан ақпарат құралдарының жазуынша, алдыңғы нұсқадан айырмашылығы мұнда қауіпсіздік кепілдігі туралы сөз тіркесі тым болмағанда кездеседі: "АҚШ үкіметі Украинаның тұрақты бейбітшілік орнатуға қол жеткізу үшін қажет қауіпсіздік кепілдігін алу талпынысын қолдайды".

БАҚ: Ресей АҚШ-қа басып алынған аумақтағы шикізатты игеру бойынша келісім ұсынды

Мәскеу Вашингтонға Украинаның Ресей басып алған аумақтарында орналасқан сирек жер минералдары мен басқа да бағалы металдарға меншік құқығын беру туралы келісімді ұсынды, деп хабарлады Американың екі шенеунігі мен жағдайдан хабары бар тағы бір дереккөзге сүйенген NBC News арнасы.

Дереккөздердің айтуынша, мұндай ұсынысты өткен аптада Сауд Арабиясындағы кездесу кезінде Владимир Путиннің жоғары лауазымды көмекшілері мен Дональд Трамп әкімшіліктерінің өкілдері талқылаған.

Атап айтқанда, Украинаның Донецк және Запорожье облыстарының оккупацияланған бөліктеріндегі минерал ресурстарды игеру бойынша сценарийлер қарастырылған деп айтылады. Трамп әкімшілігі пайдалы қазба бойынша Ресеймен келісім жасау міндеттемесін алмаған, бірақ оны толық жоққа шығарған жоқ, деп хабарлады NBC News дереккөздері.

24 ақпанда Владимир Путин АҚШ-қа пайдалы қазба бойынша әріптестік ұсынуға дайын екенін, Ресей сирек және сирек жер металл қоры бойынша әлемде көшбасшы екенін алға тартқан. Путиннің мәлімдемесінен кейін Трамп Ресеймен бұл мәселе бойынша келісімді қолдайтынын айтқан.

АҚШ пен Украина пайдалы қазбаны игеру бойынша келісімге 28 ақпанда қол қоюды жоспарлап отыр. Жұма күні Украина басшысы Владимир Зеленский Вашингтонға бармақ. Құжат қайта қалпына келтіру инвестициялық қорын құруды қарастырады.

Тәшиев: Қырғыз-тәжік шекарасын делимитациялау ісі бір ай ішінде аяқталмақ

Қырғызстан Ұлттық қауіпсіздік жөніндегі мемлекеттік комитеті төрағасы Қамшыбек Тәшиев
Қырғызстан Ұлттық қауіпсіздік жөніндегі мемлекеттік комитеті төрағасы Қамшыбек Тәшиев

Қырғызстанның Ұлттық қауіпсіздік жөніндегі мемлекеттік комитеті төрағасы Қамшыбек Тәшиев қырғыз-тәжік шекарасын делимитациялау жөніндегі келісім 27 ақпанда парламенттің салалық комитеті қарауына ұсынылады деді. Бұл жөнінде ол Баткенде жаңа стадионның ашылу салтанатында сөйлеген сөзінде мәлім етті.

«Мұнан кейін [Қырғызстан мен Тәжікстан] президенттері қол қояды, содан соң қайтадан Жогорку кенешке жіберіп, жиында ратификациялаймыз. Ратификацияланған заңдарға президенттер қол қойып, күшіне енеді. Бұл жұмыстың бәрі бір айдың төңірегінде бітеді» деді Тәшиев.

21 ақпанда Қырғызстан мен Тәжікстан үкімет делегацияларының басшылары Қамшыбек Тәшиев пен Саймумин Ятимов екі ел арасындағы шекараны делимитациялау бойынша бірлескен комиссия бұл бойынша толық келісімге келгенін айтқан.

Сол күні үш құжат қабылданды. Олар: Қырғыз-тәжік шекарасы жөнінде Қырғызстан мен Тәжікстан арасындағы келісім; екі ел арасында автокөлік жолдарын салу және оларды пайдалану жөніндегі келісім; су шаруашылығы және энергетика нысандарына кіруге жол беру жөніндегі келісім.

Екі ел арасындағы шекара ұзындығы – 972 шақырым. Шекара нақтыланбағандықтан мұнда су, жер, жол және жайылым бойынша дау болып, кикілжіңге ұласқан жағдайлар жиі болады. Ең үлкен қақтығыстар 2021 жылғы сәуір-мамыр айларында және 2022 жылғы қыркүйекте болған.

КҚК-ға дрон шабуылы: Сәтқалиев мұнай айдауды азайту қаупі жоғын айтты

Каспий құбыр консорциумы (КҚК) арқылы мұнай айдау көлемін қысқарту қаупі жоқ, деп хабарлады сәрсенбі күнгі брифингте Қазақстан энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев. Оның сөзінен "Власть" үзінді келтіреді.

"Қазіргі уақытта мұнай тиеу көлемін қысқарту бойынша қауіп жоқ. Яғни, бұл станцияның транзиттік режимде өтуіне қатысты техникалық шешімдер қабылданды. Қазақстандық мұнайды тұрақты жеткізуді қамтамасыз ететін тиісті қоспалардың қосымша көлемі сатып алынды. Қазіргі уақытта қауіп аз" деді министр.

Оның сөзінше, бір топ қазақстандық маман "Кропоткинская" мұнай айдау станциясына барып, оны тексеру жұмыстарына қатысқан. Бұған қоса, дрон шабуылы бойынша Украинамен кеңестер дипломатиялық арналар арқылы да жүрген.

Оның сөзінше, шығынды қалпына келтіруге қатысты жұмыстар қазіргі уақытта кәсіпорынның өзі және акционерлер есебінен жүргізіліп жатыр.

17 ақпанда Ресейдің Кубань облысындағы Каспий құбыр консорциумының мұнай айдайтын "Кропоткинская" станциясына дрон шабуылдады. КҚК шабуылды "террористік" деп атады, консорциумның баспасөз қызметі таратқан ақпаратқа сәйкес, станцияға ішінде жарылғыш зат пен металл зақымдайтын элементтері бар жеті дрон шабуыл жасаған.

Каспий құбыр консорциумы (КҚК) акционерлерінің бірі ресейлік "Транснефть" мемлекеттік компаниясы "Кропоткинская" станциясына қатты зақым келді, оны жөндеуге 1,5-2 ай кетуі мүмкін деп хабарлады. Компанияның болжамынша, бұл уақытта Қазақстан мұнайын айдау 30 пайыз азаюы мүмкін.

18 ақпанда Украина шабуылды әдейі ұйымдастырғанын мойындады. "Кропоткинская" және "Андриаполь" мұнай айдау станциялары да нысанаға алынды, олар оккупациялық күштерге отын тасымалдауда шешуші рөл атқарды. Соққыдан кейін олар істен шықты. Бұл агрессорды отынмен қамтамасыз етуді едәуір қиындатты" деп хабарлады Украина қарулы күштерінің бас штабы.

Ресей вице-премьері Александр Новак "құбырды жөндеуге тасымалы шектелген Батыс компаниясының құралдары керек" деді.

Қазақстан сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі Айбек Смадияров "бұл – Қазақстан экономикасы үшін өте маңызды мәселе және оны украиналық серіктестерімізбен дипломатиялық арналар арқылы талқылаймыз" деді. Ал Ресей сыртқы істер министі Сергей Лавров мұны "Қазақстан энергетика инфрақұрылымына тікелей шабуыл" деп бағалады.

Қазақстандық бірқатар депутат Каспий құбыр консорциумына (КҚК) дронмен шабуыл жасағаны үшін Украинаны жауапкершілікке шақыру қажеттігін айтқан.

Ресми ақпаратқа қарағанда, Қазақстан былтыр 68,6 млн тонна мұнай экспорттаған, 54,9 млн тоннасы осы КҚК арқылы тасымалданған. 2025 жылы бұл көрсеткіш 70,5 млн тоннаға жеткізілмек.

Өскемен әкімдігі бірыңғай уақыт белдеуіне қарсы акцияны кейінге шегеруді ұсынды

Бейбіт шеру өткізуге белгіленген Гоголь көшесі. Өскемен, Шығыс Қазақстан облысы. 9 желтоқсан 2024 жыл.
Бейбіт шеру өткізуге белгіленген Гоголь көшесі. Өскемен, Шығыс Қазақстан облысы. 9 желтоқсан 2024 жыл.

28 ақпанда бірыңғай уақыт белдеуіне қарсы наразылық акцияларын өткізбек болған белсенділерге Өскемен әкімдігі рұқсат бермеді. Әкімдік іс-шараны кейінге шегеруді ұсынған. Бұл жөнінде Азаттыққа бүгін, 26 ақпанда белсенді Леонид Карташев хабарлады.

– Біз бірнеше белсенді 28 ақпанда пикет, митинг және шеру өткізбек болдық. Қала басшылығы әдеттегідей әртүрлі сылтау айтып бас тартты. Бізге акцияларды «Наурыз айының басындағы мейрамдар өткен соң» ұйымдастыруды ұсынды. Есіңізде болса, президент Қасым-Жомарт Тоқаев осы мәселені зерттейтін комиссияға 1 наурызға дейін қорытынды айтыңдар деп тапсырма берген еді, меніңше, әкімдік осы қорытынды шыққанға дейін бізге мүмкіндік бермеуді ойлап отырған сияқты, – деді Леонид Карташев Азаттық тілшісіне.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев қаңтарда бірыңғай уақыт белдеуі жөнінде пікір білдіріп, 1 наурызға дейін жаңа өзгерістің азаматтар өмірі мен ел экономикасына әсері зерттеледі деп мәлімдеген еді.

Белсенділер Өскемен әкімдігіне акциялар өткізу туралы хабарландыруды 21 ақпанда берген. Әкімдіктің жауабы 25 ақпанда қолдарына тиген.

«Масленица» мерекесі және 1 наурыз – Алғыс айту күні қарсаңында барлық алаң мерекелік іс-шараларға дайындалып, санитарлық тазалық жүргізіледі. Сіздерге акцияны 17 наурызда өткізуді ұсынамыз», делінген әкімдіктің жазбаша жауабында.

Өскемен әкімінің орынбасары Ирина Смит Азаттық тілшісіне акцияға тыйым салу ойында жоқ екенін білдіріп, «белсенділерге басқа датаны ұсындық» деді.

Белсенділер желтоқсанда да бірыңғай уақыт белдеуіне қарсы акцияларға рұқсат ала алмаған еді. Әкімдік «алаңдар босамайды» деп келіспеген. Бірақ Леонид Карташев межелі уақытта алаңда ешқандай іс-шара ұйымдастырылмағанын анықтап, әкімдікті «сылтау айтқаны үшін» айыптаған. Бұған әкімдік «біз емес, іс-шараны өткізбей қойған ұйымдастырушылар жауап беруі керек» деген. Бірақ әкімдік өкілі қандай іс-шара өткізілмек болғанын және ұйымдастырушы кім екенін айтудан бас тартқан.

Леонид Карташев қала билігін митингіге рұқсат бермей, «пікір білдіру құқығын шектегені» үшін 30 желтоқсанда сотқа берген. Сот процесі әлі жүріп жатыр.

2024 жылғы 1 наурызға дейін Қазақстанда екі сағат белдеуі болды. Оны өзгертуді ұсынған шенеуніктер бұрынғы уақыт адамның биологиялық уақыт ритмін бұзады деген уәж айтты. Олар бірыңғай уақыт белдеуінің тағы бір пайдасы: бүкіл ел аумағында бизнес процестерді реттеуге және көлікпен тасу қызметін жеңілдетуге септеседі деді.

Уақыт белдеуі ауысқалы Қазақстанда бұл шешімге қарсылық жиі болып тұрады. Уақытты бұрынғы қалпына келтіруді талап еткен петиция да жарияланып, оған мыңдаған адам қол қойған. Бірақ петицияны қараған құзырлы органдар белсенділер ұсынысын негізсіз деп тапқан.

18 желтоқсанда Астана соты Шығыс Қазақстан облысы тұрғындары атынан үкіметтің бірыңғай уақыт белдеуі туралы шешіміне қарсы арыз түсірген адвокаттың меселін қайтарды. Арыз иелері үкіметтің уақытты жылжыту туралы шешімінің күшін жоюды сұраған еді.

Biz Birgemiz Qazaqstan ұйымы сот шешімімен жойылуы мүмкін

Әділет министрлігінің ғимараты.
Әділет министрлігінің ғимараты.

Biz Birgemiz Qazaqstan қайырымдылық қоры сот шешімімен жабылу мүмкін. 14 ақпанда Астананың экономикалық сотына аталған ұйымның мемлекеттік тіркеуін жарамсыз танып, қоғамдық бірлестікті жою туралы шағым түсірілді деп хабарлады әділет министрлігінің баспасөз қызметі.

Ақпаратқа қарағанда, қоғамдық бірлестік 2021 жылы 11 қазанда тіркелген, оған қазір қамауда отырған Перизат Қайрат жетекшілік еткен.

Министрліктің түсіндіруінше, сотқа шағым түсіруге қаржы мониторинг агенттігінің өтініші негіз болған.

"Biz Birgemiz Qazaqstan 2030 қоғамдық бірлестігін құру кезінде жіберілген заңбұзушылықтарға байланысты Қазақстан Республикасы қаржы мониторингі агенттігінің оны тіркеудің күшін жою рәсімін бастау туралы хаты талап қоюға негіз болды" деді министрлік өкілдері.

Перизат Қайрат былтыр көктемде су тасқынынан зардап шеккен қазақстандықтарға және Таяу Шығыстағы палестиналықтарға гуманитарлық көмек көрсетуге деп жиналған 1,7 млрд теңгеден астам қаржыны жымқырды деген күдікке ілініп, 2024 жылы қарашада қамауға алынған. Бұған қоса, ол Ақмола облысындағы "Батыр" қоғамдық бірлестігіне 2021 жылы оңалту орталығын салу мақсатында ақша жинап, 22 млн теңгені жеке қажетіне жаратты деген күдікке ілінген.

Дегенмен оның отбасымен жақын араласқан достары бұған дейін әлеуметтік желіде Перизат Қайраттың кінәлі екеніне сенбейтінін жазған.

Былтыр заңгер Жангелді Сүлейменов "Экслюзив" басылымына берген сұхбатында заңға сәйкес, сот үкімі шықпайынша адамды қылмыскер атауға болмайтынын жеткізіп, қоғамда айтылып жатқан жалаң айыптауларды сынаған. Оның сөзінше, Biz Birgemiz Qazaqstan қайырымдылық қор емес - қоғамдық бірлестік, ал заң бойынша қоғамдық бірлестік жинаған қаражатты ұйым өз еркімен пайдалана алады. Заңгер "ақшаны мақсатты түрде пайдаланбау" бұл қылмыстық іс емес, азаматтық ретте арқылы қаралуы керек екенін айтқан.

Былтыр желтоқсанда сот кәсіпкердің мүлкін бұғаттады. Қаржы мониторинг агенттігі 2024 жылы Перизат Қайраттың үйін тінту кезінде "қайырымдылыққа жиналған қаражатқа сатып алынған" қымбат техника, танымал брендтер шығарған киім, аяқ киім, зергерлік бұйымдар, сөмкелер табылып, тәркіленді деп хабарлаған.

Biz Birgemiz Qazaqstan қайырымдылық қоры былтыр сәуірде су тасқыны кезінде 55 мың қазақстандықтан 80 миллион теңге жинағанын хабарлаған. Перизат Қайрат тасқын кезінде "қор қаржысының жұмсалу барысы – мемлекеттің қаржы министрлігі мен Ұлттық банктің тікелей бақылауында" деп жазған.

Министр Батыстың санкциясына ілінген қазақстандық компаниялар туралы айтты

Сауда және интеграция министрі Арман Шаққалиев
Сауда және интеграция министрі Арман Шаққалиев

"Сауда және интеграция министрлігі Еуроодақ санкция салған Қазақстандағы компанияларға қандай да бір шара қолдана ма?" деген Азаттық сұрағына министр Арман Шаққалиев "олар салық, экспорт бақылауы бойынша Қазақстан заңын бұзған болса, шара қолданамыз" деп жауап берді.

"Өзімізде экспорттық бақылау бар. Ол бақылауды тиісінше жасаймыз. Оған кіретін болса, онда министрлік НПС (ұлттық төлем жүйесі) арқылы тауар тасымалдауға рұқсат бермейді" деді 26 ақпан күні журналистердің сұрақтарына жауап берген министр.

Шаққалиевтің сөзінше, министрлік экспорт бақылауын бұзған компаниялардың лицензиясын қайтарып, тауар экспорттауға рұқсат бермейді. Министрдің сөзіне қарағанда, өз еркімен жабылатындары да бар.

Оның айтуынша, бұған дейін АҚШ пен Батыс елдерінің санкциясына іліккен елдегі кей компания қазір жұмыс істемейді.

Мемлекеттік кірістер комитетінің мәліметіне сүйенген министр Еуроодақтың Ресейге қарсы 16-санкция пакетіне іліккен Қазақстандағы компаниялар "сыртқы саудамен айналыспайды" деді.

Ол тізімге енген компаниялар машина жасау саласындағы жабдық түрлерін жеткізумен айналысқан деді.

"Олар тек Қазақстан аумағында жұмыс істейді. Бұл компаниялар жабылмады, бірақ қызметін өзгертті. Қолда бар ақпаратқа қарағанда, олар экспорт бойынша жұмыс істемейді" деді Шаққалиев.

Еуроодақтың жаңа санкциясына Алматыда шоғырланған Kazstanex және "Металлстан" компаниялары ілінген еді. Оның алдында қазақстандық Elem group және DA Group компаниялары да ЕО санкциясына ілінген еді.

"Осы картамен елімізге бай адамдар келеді". Трамп құны 5 млн доллар тұратын "алтын" визаны таныстырды

Дональд Трамп
Дональд Трамп

АҚШ президенті Дональд Трамп құны 5 млн доллар тұратын ықтиярхат алу мүмкіндігін – "алтын картаны" таныстырды.

"Бұл сізге грин-картаның артықшылықтарын береді, сонымен қатар азаматтық алуға да жол ашады. Бұл картаны сатып алу арқылы елімізге бай адамдар келеді" деді Трамп.

Оның сөзінше, карта иелері "көп ақша жұмсап, көп салық төлеп, көп адамды жалдайтын болады". Ол жаңа бағдарламаның жай-жапсарын екі аптадан соң айтуға уәде берді.

"Картаны ресейлік олигархтар сатып ала ала ма?" деген сұраққа Трамп "бұл мүмкін" деп жауап берді. "Мен бірнеше ресейлік олигархты білемін, олар өте жақсы адамдар" деді ол.

Аталған "алтын карта" иммигрант-инвесторларға арналған қазіргі "ЕВ-5" визалар бағдарламасын алмастыруы тиіс. Бұл бағдарлама бойынша инвестор Америка экономикасына кемінде 800 мың доллар қаражат құйып, жұмыс орнын ашуы керек болған.

АҚШ қаржы министрі Говард Лютник "ЕВ-5" бағдарламасын "алаяқтық" деп атады. "Бұл грин-картаны арзан жолмен алудың жолы болған" деді.

Лютниктің айтуынша, "алтын карталарды" сатудан түскен қаражатты АҚШ бюджеті тапшылығы мәселесін шешу мақсатында пайдалануға болады.

Дрондар Ресейдің Туапсе қаласындағы теңіз портына шабуылдады

Туапсе қаласы
Туапсе қаласы

Сәрсенбіге қараған түні Ресейдің Краснодар өлкесіне дрондар шабуылдады. Куәгерлердің сөзінше, ұшқышсыз аппараттар Туапсе қаласындағы теңіз портын нысанаға алған.

Ресей билігі украин күштерінің дроны азаматтық нысандарға шабуылдағанын мәлімдеді. Губернатор Вениамин Кондратьевтің сөзінше, Туапсе қаласы мен Темрюк ауданында шабуылдың салдарынан жеке үйлер қираған, бірақ ешкім зардап шекпеген.

Теңіз портына шабуыл жасалғанын қала тұрғындары да хабарлап, әлеуметтік желіге жазбалар жариялады. Сондай видеолардың бірінде тұрғын үйдің бүлінгені көрінеді.

Ресейлік телеграм-арналар Анапа қаласында әуе қорғаныс жүйесі іске қосылып, дрондардың әуеде жарылғанын жазды. Сочи әуежайында "Кілем" жоспары іске қосылып, рейстерді қабылдау және ұшыру уақытша тоқтатылған.

Солтүстік Кавказ федералдық округының жеті аймағында сағат 8 шамасында дрон қаупі режимі іске қосылғанын Солтүстік Осетия басшысы Сергей Меняйло хабарлады. Билік округқа қарасты өзге аймақтар туралы айтпаған.

Аннексияланған Қырымда Ресей билігі тағайындаған билік өкілдері де дрон шабуылдағанын айтты. Қара теңіз аумағында төрт дрон атып түсірілген.

Ресей қорғаныс министрлігі Ресей аймақтары, Қырым, Қара және Азов теңіздерінің акваториясында 128 дрон жойылғанын айтты. 83 дрон Краснодар өлкесінде құлатылған.

АҚШ-тан депортацияланған өзбек азаматтарының алғашқы тобы Ташкентке келді

Осы аптада АҚШ-тан депортацияланған өзбек азаматтарының алғашқы тобы Ташкентке келді деп хабарлады Өзбекстан сыртқы істер министрлігі.

Алғашқы топта жеті адам бар. Бастапқыда олар Коста-Рикаға жеткізілмек болмақ, алайда Өзбекстан және Америка жағының келіссөзінен кейін олар бірден елдеріне қайтарылған.

Өзбекстан сыртқы істер министрлігінің баспасөз хатшысы Ахрор Бурхоновтың сөзінше, бұл азаматтар Өзбекстанға Нью-Йорктан келген.

Бұған дейін АҚШ билігі азиялық мигранттарды Панама мен Коста-Риканың билігімен келісе отырып, сол елдерге уақытша депортациялай бастаған еді.

Өзбекстан сыртқы істер министрлігінің хабарлауынша, өзбек жағы бұл мәселе бойынша АҚШ билігімен "тығыз әріптестік орнатқан".

Өткен аптада АҚШ-тан депортацияланған 200 мигрант Коста-Рикадағы лагерьлерге орналастырыла бастағаны хабарланған. Арасында Қазақстан, Өзбекстан, Үндістан азаматтары да бар.

Былтыр желтоқсанда америкалық Fox News арнасы АҚШ-тан жақын арада сол елде заңсыз жүрген 369 қазақстандық депортациялануы мүмкін екенін жазған еді.

Қазақстан сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі Айбек Смадияров 26 ақпанда Азаттыққа АҚШ-тан депортацияланатын қазақстандықтар туралы мәлімет жоғын айтты.

Еурокомиссия өкілдері Украинаға пайдалы қазба бойынша жаңа келісім ұсынбағанын айтты

Еурокомиссияның өкілі Стефан Сежурне
Еурокомиссияның өкілі Стефан Сежурне

Еуроодақ Украинаға "өте маңызды" шикізат түрлерін игеру бойынша жаңа келісім ұсынған жоқ. Еурокомиссияның өкілі Стефан Сежурне ақпарат құралдарына бұған дейінгі бар келісім туралы айтты деді Еурокомиссияның өкілі Томас Ренье.

Бұған дейін бірқатар ақпарат құралдары Сежурнеге сүйене отырып, АҚШ-тың ізінше Еуроодақ та Украинаға "маңызды минерал түрлерін игеру бойынша" келісім ұсынғанын жазған еді. Атап айтқанда, Сежурне Киевке сапары барысында ЕО Украинаға екі елге тиімді әріптестік ұсынатынын айтқан.

"Біз ешқашан екі тарапқа да тиімді болмайтын келісімді талап етпейміз", – деді Сежурне. Оның сөзінше, Украина Еуроодақтың өнеркәсібі үшін маңызды 30 минералдың 21-ін бере алады.

Еурокомиссия өкілдерінің сөзінше, Сежурне Киевтегі әріптестерімен минерал игеру мәселесін талқылаған, бірақ осыған дейінгі келісім аясындағы мәселелерді ортаға салған. Мәселе жаңа келісім туралы болып отырған жоқ.

Украина АҚШ-пен табиғи ресурстарды бірігіп игеру туралы келіссөз жүргізіп жатыр. Бұған дейін АҚШ келісім жобасынан қатаң талаптарды алып тастағаннан кейін екі жақтың келісімге келгені, жақын арада екі елдің сыртқы істер министрлері құжатқа қол қоятыны хабарланған еді. Бірақ келісімде Зеленский талап еткен Украина қауіпсіздігіне кепілдік беру туралы шарттар нақты жазылмаған деп айтылады.

АҚШ президенті Дональд Трамптың түсіндіруінше, мұндай келісім АҚШ-тың Украинаға берген әскери көмегінің өтемі болмақ. Дегенмен Украина билігі бұған дейін Трамп айтқан сомамен (500 млрд доллар) келіспеген.

Ресей президенті Владимир Путин де жуырда Мәскеу АҚШ-пен сирек металды игеру бойынша әріптестік орнатуға дайын деп мәлімдеген. Путиннің сөзіне қарағанда, мәселе Ресей басып алған Украина аумағындағы табиғи байлықты игеру бойынша да әріптестік жөнінде болып отыр. Оның сөзіне әзірге реакция болған жоқ.

Украина мен АҚШ пайдалы қазба туралы келісімге келді. Жобада қауіпсіздікке кепілдік туралы шарттар нақты жазылмаған

Дональд Трамп (сол жақта) және Владимир Зеленский. 2024 жыл.
Дональд Трамп (сол жақта) және Владимир Зеленский. 2024 жыл.

Вашингтон қатаң талаптардан бас тартқаннан кейін Украина мен АҚШ пайдалы қазба туралы келісімге келді деп жазды Financial Times. Бұл жөнінде "Украинская правда" басылымы да жазды.

Келісім АҚШ-тың Украина қауіпсіздігі мәселесі бойынша ұзақмерзімді міндеттеме алуына жол ашады және соғысты тоқтату стратегиясының бір бөлігі болмақ деп жазды БАҚ.

Бұған дейін Украинаның құжаттың алғашқы нұсқасынан бас тартуы Киев пен Вашингтон арасындағы қарым-қатынасты нашарлатқаны хабарланған еді.

Құжатқа Украинаның сыртқы істер министрі Андрей Сибига және АҚШ мемлекеттік хатшысы Марко Рубио қол қояды. Құжатқа сәйкес, АҚШ пен Украина инвестициялық қайта құру қорын ашпақ.

Жаңартылған құжат бойынша, АҚШ коммерциялық қорға 100 пайыз иелік етпейді. Екі жақ АҚШ заңымен рұқсат етілген қордағы ең көп қаржылық үлесті иеленбек.

Украина мен АҚШ қорды бірігіп басқармақ, алайда АҚШ өз заңнамасы аясында шешім қабылдау өкілетіне ие болады.

Келісімге сонымен бірге Украинаның да, АҚШ-тың да қордағы өз үлесін екінші тараптың алдын ала жазбаша келісімінсіз сатуға немесе беруге құқығы жоқ деген тармақ қосылған.

Қор Украина экономикасына қайта қаржы құю мақсатында Украинаның табиғи ресурстарын, порттарын және ресурстармен байланысты инфрақұрылымын (тіпті Украина үкіметіне жанама түрде тиесілі) сатудан түсетін кірістің 50% алады.

Қорға Украина бюджеті кірісінің бір бөлігі саналатын түсімдер аударылмайды. Жарналардың мерзімі, көлемі және тұрақтылығы қор туралы алдағы келісімдерде келісілмек.

Олар сонымен бірге келісімге қол қою кезінде Ресей басып алған нысандардан түсетін кірістер азат етілген жағдайда 50%-дан асуы мүмкін деген ережені де алып тастады.

Құжат жобасына қарағанда, АҚШ Украинаға қаржылай көмек көрсету міндетін алмақ, көмек көлемі жеке талқыланады. Алайда келісімде Зеленский бұған дейін айтқан Украина қауіпсіздігіне кепілдік беру туралы шарттар нақты жазылмаған.

Украина мен АҚШ болашақ қордың егжей-тегжейін анықтайтын жеке келісімді әзірлеуге дереу кірісуі керек.

Келісімді әзірлеу міндеті екі жақтың экономика министрліктеріне жүктелмек.

Ербаян Мұхтар ісі: күдіктілер жоқ, қорғануға құқығы бар куәлер бар

Ербаян Мұхтар.
Ербаян Мұхтар.

Әскерде жұмбақ жағдайда басы жараланып, төсек тартып қалған Ербаян Мұхтардың ісі бойынша тергеу әлі жалғасып жатыр, күдіктілер әлі анықталған жоқ. Бас әскери прокурордың бірінші орынбасары Мақсат Қазиев 25 ақпанда әскердегі тәртіп туралы баспасөз мәслихатында осылай деп мәлімдеді.

Қазиевтің айтуынша, іс бойынша сараптамалар тағайындалды. Ол Қылмыстық-процестік кодекстің 201-бабына сәйкес, сотқа дейінгі тергеу деректері жария етуге жатпайды деді. Қазиевтің мәлімдеуінше, Бас прокуратура, Бас әскери прокурор тергеуді бақылап отыр. "Ұлттық ұлан Ербаян Мұхтардың ата-анасымен байланыста", – деді ол.

Қазиевтің сөзінше, қазір істе нақты күдікті деп танылғандар жоқ, белгілі бір адамдар тергеу аясында тексеріліп жатыр.

Ұлттық ұланның тәрбие және әлеуметтік-құқықтық жұмыс бас басқармасының басшысы Нұрбай Бектұрсынов Ербаян Мұхтарға "қолдан келгенше көмек көрсетіліп жатыр" деді.

"Осындай жарақат алса немесе оқиға болса, әскери басқару органдары қызметтік тексеріс жүргізеді. Олар бізден тәуелсіз. Қызметтік тексеріс нәтижесінде қандай да бір құқық бұзу, қысым көрсету фактісі анықталған жоқ", – деді Бектұрсынов.

Ербаян Мұхтардың заңды өкілі Инга Иманбайдың Азаттыққа айтуынша, істе қорғануға құқығы бар куәлер бар.

"Қосымша сараптамалар тағайындалды, сол үшін тергеу уақытын тағы созды. Іс бойынша әлі ешкімді күдікті деп танымаған. Бұлар Ербаян сөйлей ме, өзі айта ма, айтпай ма дегенді күтіп, уақытты созып жүр", – деді заңгер.

Ербаян Мұхтар 2023 жылы көктемде әскерге алынған. Жас жігіт Алматыдағы Ұлттық ұланның №5571 әскери бөлімінде қызмет атқарып жүрген. Бірақ сол жылы желтоқсанда әскердегі әжетханада жұмбақ жағдайда басы жарылып, комаға түскен. Төрт айдай ес-түссіз жатып, 2024 жылы мамырда оянған.

Әскери бөлім "сарбаз әжетханада өзі құлап, басын кафельге соғып алды" деген. Жігіттің ата-анасы әскери бөлімнің мәлімдемесіне сенбейтінін айтқан.

Ербаян Мұхтарды ата-анасы былтыр қыркүйекте Түркияға емдетуге алып кеткен. Биыл қаңтарда ол Қазақстанға қайтты. Заңды өкілінің хабарлауынша, Стамбұлда оның басына ота жасалып, инфекциядан толық арылған, бұдан бөлек, салмақ қосып, роботтың көмегімен қимылдай бастаған, өзі аздап тамақ ішетін жағдайға келген. Көктемде Түркияға қайта барып, оңалтудан өтпек.

Еуроодақ та Украинаға минералды ресурстар туралы келісім ұсынды

Еуропа комиссиясының мүшесі Стефан Сежурне.
Еуропа комиссиясының мүшесі Стефан Сежурне.

АҚШ-тан кейін Еуроодақ та Украинаға "маңызды" минералдар өндіруге байланысты әріптестік туралы келісім жасауды ұсынды. Бұл туралы 24 ақпанда өнеркәсіп стратегиясына жауапты Еуропа комиссиясының мүшесі Стефан Сежурне мәлімдеді.

Еурокомиссия мүшесінің айтуынша, Еуроодақ Украинаға тиімді болатын серіктестік ұсынып отыр. "Біз ешқашан екі тарапқа да тиімді болмайтын келісімді талап етпейміз", – деді Сежурне. Оның сөзінше, Украина Еуроодақтың өнеркәсібі үшін маңызды 30 минералдың 21-ін бере алады.

Еуроодақ ұсынысы туралы толық мәлімет әзірге жоқ, Украина өкілдері оған қатысты әлі пікір білдірмеді. France Presse агенттігінің жазуынша, бұл ұсыныс Украина мен АҚШ арасындағы табиғи ресурстарды бірге игеру туралы келіссөз аясында болды. Бұқаралық ақпарат құралдарының мәліметінше, АҚШ Украинаға 500 миллиард долларлық қор құруды ұсынған, оған Украинада өндірілген сирек кездесетін металдар мен табиғи ресурстарды сатудан түскен кіріс жиналады, ал қор АҚШ-тың бақылауында болады делінген.

Украина президенті Владимир Зеленский ұсыныстың бұл нұсқасына қол қоюға келіспеді, мұнысы АҚШ президенті Дональд Трамптың наразылығын туғызды. Келіссөз жалғасты. 24 ақпанда Трамп осы немесе алдағы аптада Зеленскиймен Ақ үйде пайдалы қазбалар туралы келісімге қол қою үшін кездесуі мүмкін екенін айтты. Ол АҚШ пен Украина "тоқетер келісімге келуге өте жақын қалды" деді. Келісімшарт қол қоюға дайын екені туралы ресми хабарланған жоқ. Украина келісімде Ресейден төнетін қауіпке қарсы қауіпсіздік кепілі болуы керек деді.

Трамп бұл келісім АҚШ-тың Украинаға кейінгі жылдары көрсеткен көмегіне өтемақы деп санайды. Зеленский келісім шартын әділетсіз деп атап, Вашингтонның бұған дейін Украинаға берген ақысыз көмегін қарыз деп танудан бас тартқан.

Ресей президенті Владимир Путин де Мәскеу АҚШ-пен сирек кездесетін металдарды өндіруде әріптес болуға дайын деп айтты. Оның мәлімдемесіне әлі реакция болған жоқ.

Үкімет Алматы облысында бірінші АЭС салынатын орынды ресми түрде бекітті

Балқаш көлінен қарағандағы Үлкен ауылы. 13 сәуір 2019 жыл.
Балқаш көлінен қарағандағы Үлкен ауылы. 13 сәуір 2019 жыл.

Қазақстан үкіметі елдегі бірінші атом электр станциясы салынатын орын ретінде Алматы облысындағы Жамбыл ауданын ресми түрде бекітті. АЭС салуға қолайлы орын деп айтылып жүрген Балқаш көлі жағалауындағы Үлкен ауылы осы өңірге қарайды.

"Атом электр станциясы" ядролық қондырғысы салынатын аудан туралы қаулыға былтыр 30 желтоқсанда қол қойылған. "Алматы облысының Жамбыл ауданы – "Атом электр станциясы" ядролық қондырғысы салынатын аудан туралы шешім қабылдансын", – деп жазылған құжатта. Қаулы 25 ақпаннан бастап қолданысқа енді.

Қазақстанда АЭС құрылысын салуға ниеттілер тізімінде Ресей ("Росатом"), Қытай (CNNC), Франция (EDF) мен Оңтүстік Корея (KHNP) компаниялары бар. Биыл қаңтарда энергетика министрлігі елде АЭС-ті кім салатыны әлі нақты шешілген жоқ деп мәлімдеген. Оның алдында "Росатом" басшысы "Мәскеу мен Астана АЭС бойынша ортақ шешім қабылдауға бет бұрды" деп хабарлаған еді.

Министрлік Қазақстан атом электр станциясын салуға қатысатын вендорлерді "ұлттық мүддені, халықаралық норманы ескере отырып таңдайды" деді. АЭС бойынша энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев бастаған Қазақстан делегациясы 21 қаңтарда Ресейге барған. Былтыр Оңтүстік Кореяға, Францияға және Қытайға сапарлап, келіссөз жүргізген.

Биыл қаңтардың басында Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев "Ана тілі" мемлекеттік басылымына берген сұхбатында АЭС құрылысын тездету қажет деп айтқан. Бұған қоса ол елде "жақын болашақта екіншісін, бәлкім үшінші АЭС-ті де сала бастауымыз мүмкін" деп мәлімдеген.

Қазақстанда АЭС салу туралы жалпыхалықтық референдум былтыр 6 қазанда өтті. Байқаушылар референдумға дауыс беру кезінде заң талаптарын бұзу фактілері тіркелгенін, мысалы, референдум бюллетеньдерін дауыс беру жәшігіне топтап тастау секілді жайттар анықталғанын хабарлаған.

Орталық референдум комиссиясының ресми қорытындысына сай, дауыс берген азаматтардың 71 пайызы Қазақстанда АЭС салуды қолдаған. Президент Тоқаев АЭС-ті халықаралық консорциум салуы керек деп мәлімдеген.

Экологтардың көбі елде АЭС салуға қарсы. Олар атом электр станциясын салуға қолайлы орын деп айтылып жүрген аймақтағы Балқаш көліне АЭС кері әсер етеді деп есептейді. АЭС салуды жақтаушылар негізінен энергия тапшылығын алға тартады. Қоғам белсенділері мен саясаттанушылар АЭС-ті Ресей салатын болса, Қазақстан оған энергия жағынан тәуелді болып қалады деп алаңдайды.

"Қазақстан" шахтасындағы кеншілер қазасы: айыпкерлер төрт жылға сотталды

Шахтинск қаласындағы "Қазақстан" шахтасының белгісі. 22 тамыз, 2022 жыл.
Шахтинск қаласындағы "Қазақстан" шахтасының белгісі. 22 тамыз, 2022 жыл.

Қарағанды облысы Шахтинск қаласының соты "Қазақстан" шахтасындағы кеншілер өліміне себеп болған апатқа байланысты айып тағылған адамдарға үкім шығарды. Сотқа тартылған шахтаның төрт қызметкері 4 жылға бас еркіндігінен айырылды.

Оларды "тау-кен жұмыстарын жүргізу кезінде қауіпсіздік қағидаларын бұзып, оның салдары абайсызда екі және одан көп адамның өліміне алып келді" деп айыптады. Жазаны жеңілдететін мән-жай ретінде айыпкерлердің кәмелетке толмаған балалары бары ескерілген. Сот үкімі әлі заңды күшіне енген жоқ.

Прокурор соттан айыпкерлерді кінәлі деп тануды, үш жылға тау-кен және құрылыс саласында басшылық қызметте істеуге тыйым салуды, төрт жылға бостандығынан айыруды сұраған. Шахтинск қаласы сотының баспасөз қызметі таратқан ақпаратқа сәйкес, жәбірленуші тарап заң бойынша жаза тағайындауды, ал қорғаушы тарап айыпкерлерді ақтауды сұраған.

Бұған дейін сотталушылар мен олардың қорғаушылары кінәсіз екенін мәлімдеп, прокуратурадан қылмыстық істі қосымша тергеуге жіберуді сұрап арызданған.

Былтыр күзде Шахтинск қаласының соты "Қазақстан" шахтасындағы кеншілер өліміне қатысты істі қайта қарай бастаған. Істі қарау аяқталуға таяғанда судья ауысып, процеске қатысушылар мен көптеген куә қайта жауап беретін болған.

Жәбірленушілер шахтаның және компанияның жоғарғы басшылары да сот алдында жауап беруге тиіс деген. Тараптар қылмыстық істі қосымша тергеп-тексеріп, "Қазақстан" шахтасының лауазымды басшыларына қатысты да процестік шешім қабылдауды сұраған. Сот ол өтінішті қанағаттандырмады. Өтініш берушілер прокуратураға шағымданғанмен, одан да түк шықпады.

Қарағанды көмір бассейні – әлемдегі ірі көмір бассейндерінің бірі. "Қазақстан" шахтасы аса қауіпті шығарындысы бар шахтаға жатады, онда кенеттен көмір мен газ шығарындысы болуы мүмкін әрі шаң-тозаңы да қауіпті саналады. Д6 қабатының көмір тозаңының жарылу қаупі бар, бұл қабаттың көмірі өздігінен жануға бейім болады.

Соттың мәліметінше, конвейердің Д6 беткейін игеруде металл арка тіреуінің ажырағаны және біртұтас болмағаны анықталған. Айыптау қорытындысында бұған байланысты жұмысты тоқтату бойынша шара қабылданбағаны, тұтануы орташа жанғыш конвейер таспасын пайдалануға рұқсат етілгені, үгітіліп тұрған материалды тазалап, конвейер көлігінің сырғымасын ауыстыруға тапсырма берілмегені, салдарынан шахтаның көмір конвейер қимасында өрт шыққаны айтылған.

"Қазақстан" шахтасындағы апат 2023 жылғы 17 тамызда болған. Онда шыққан өрт салдарынан бес адам қаза тапқан: 26 жастағы Илья Старовойт, 29 жастағы Артур Халиков, 45 жастағы Денис Стешин, 56 жастағы Виктор Бургун және 58 жастағы Виталий Слюньков. Тергеу бес кеншінің де көмірқышқыл тотығынан уланып қайтыс болғанын анықтаған, кеншілер тұншығып өлген.

Апат кезінде шахтада істейтін 17 жұмысшының денсаулығына орта және жеңіл дәрежедегі зиян келген. Олар улы газдармен, соның ішінде көмірқышқыл газымен уланған, бұған қоса көпшілігінің жанары күйіп, уытты гепатит және басқа да ауруларға душар болған.

Билік бұл жағдай толықтай жұмыс берушінің кінәсінен болған деп мәлімдеген.

Ол уақытта шахта британдық миллиардер Лакшми Митталдың иелігіндегі "АрселорМиттал Теміртау" компаниясына қарайтын. Кәсіпорынға тиесілі шахталарда апат азаймай тұрған соң, инвесторларды ауыстырып, компанияның атын Qarmet деп өзгертті. Қазір оған қазақстандық бизнесмен Андрей Лаврентьев иелік етеді.

Ресей ІІМ өз еркімен соғысқа барып, пана сұраған Қазақстан азаматының өтінішін қабылдады

Ресей қарулы күштері сарбаздары. Көрнекі сурет.
Ресей қарулы күштері сарбаздары. Көрнекі сурет.

Ресей ішкі істер министрлігі Украинадағы соғысқа қатысқан Қазақстан азаматы Петр Мирошниченконың пана сұраған өтініш қабылдады. 24 ақпанда Ресейдің көші-қон мәселелері жөніндегі бас басқармасына сүйенген "РИА Новости" агенттігі Мирошниченкоға депортация қаупі төніп тұрған жоқ деп хабарлады.

Ресей ІІМ бұған дейін Қазақстан азаматына уақытша пана беруге дайын екенін мәлімдеп, оны көші-қон мәселелері жөніндегі бөлімшеге жүгінуге үндеген.

"РИА Новости" агенттігінің жазуынша, өтінішті қарау мерзімі бір айдан үш айға дейін созылады. Оған дейін Мирошниченкоға Ресейде жүруге рұқсаты бар құжат берілген.

"Настоящее Время" арнасының хабарлауынша, 41 жастағы Петр Мирошниченко – Қазақстанның солтүстігіндегі Ақмола облысының тумасы. 2023 жылы Ресей армиясына қосылып, Украинада Ресей жағында соғысуды ұйғарған.

Мирошниченко Ресейде көші-қон картасының мерзімі 2023 жылғы желтоқсанда аяқталғанына байланысты ұсталған. Қаңтарда Ресей полициясы оны көші-қон заңын бұзды деп айыптап, Қазақстанға депортациялаған.

Мирошниченконың сөзінше, Қазақстанда оны ұлттық қауіпсіздік комитетінің қызметкерлері шақырып, Қазақстаннан кетуге бір ай уақыт берген.

"Мен мұны заңды түрде істей алмадым, өйткені апелляция өтінішімді орындаудан бас тартты. Сондықтан шекараны заңсыз кесіп өтіп, Ресей шекарашыларына берілдім", – деді ол.

Ресей соты Петр Мирошниченкоға 10 мың рубль айыппұл салып, сот залынан босатқан. 2024 жылы жазда ол "Восток" еріктілер жасағымен келісімшарт жасасып, Украинадағы соғысқа қатысқан. Алты айдан кейін Ресейге оралғанда "құжатқа қатысты мәселеге кез болғанын" айтқан.

Ақпанның ортасында әлеуметтік желіде Мирошниченконың видеоүндеуі тараған, ол Қазақстанға қайтса, сот оны бостандығынан айыруы мүмкін екенін айтып, Ресей президенті Владимир Путиннен көмек сұраған.

Қазақстанда шетелдегі қарулы қақтығыстарға қатысқан азаматты қылмыстық жауапқа тарту 2014 жылы Украинаның Донецк және Луганск облыстарында соғыс басталғаннан кейін енгізілген. Қазақстан заңы бойынша, шетелдегі қарулы қақтығыстарға қатысу, жалдамалы әскер қатарына қосылу, ондай топтарға адам жинау, материалдық көмек беру және оларды оқыту қылмыс болып есептеледі. Ондай қылмыс жасаған адам 12 жылға дейінгі мерзімге бостандығынан айырылып, мүлкі тәркіленеді. Ал егер жағдайын ауырлататын себептер болса, ол адам Қазақстан азаматтығынан айырылып, өмір бойына түрмеге қамалуы мүмкін.

Алматы соты Украинаны қолдап пикетке шыққан Ресей азаматына айыппұл салды

Ресей азаматы Тимофей Морозов Алматыдағы Республика алаңында Украинаны қолдап пикет өткізіп тұр. 24 ақпан, 2025 жыл.
Ресей азаматы Тимофей Морозов Алматыдағы Республика алаңында Украинаны қолдап пикет өткізіп тұр. 24 ақпан, 2025 жыл.

Алматы қаласының әкімшілік соты 24 ақпан кешке Ресей азаматы Тимофей Морозовты "Бейбіт жиын өткізу тәртібін бұзу" бабы бойынша кінәлі деп тауып, 196 мың теңге (50 АЕК, шамамен 366 доллар) айыппұл салуға қаулы етті.

Морозовтың Азаттық Азия тілшісіне айтуынша, оның төлқұжатын алып, 25 ақпан таңертең қайтаруға уәде берген. Ол сот шешіміне келісетінін, шағым түсірмейтінін айтты.

"[Полицейлер] бұдан былай митингіге шықпа деп ескертті. Сотқа дейін түсіндірме жазбасам, депортациялаймыз деп сес көрсетті. Мен оны бәрібір жазбадым", – деді Тимофей Морозов.

Морозов 24 ақпан күні түс мезгілінде Алматыдағы Республика алаңына Украинаны қолдап, жалғыз өзі пикетке шықты. Ол "Украина жеңеді. Ресей азат ел болады" деген жазуы бар плакат ұстап тұрды. Жарты сағатқа жуық уақыттан соң оны полиция алып кетті.

Ресей азаматының сөзінше, ол Қазақстанға былтыр келген, Ресейде университетті аяқтаған соң шетелге кетуді ұйғарыпты. "Қазақстанда өзімді қауіпсіз сезінемін. Бірақ пикетке шыққаным үшін қудалау қаупі барын білемін", – деді ол Азаттық Азия тілшісіне.

Бастапқыда пикет кезінде полиция оған ескерту жасап, босатқан. Кейін оны қайта тоқтатып, алаң маңынан Бостандық ауданы полиция басқармасына жеткізген. Морозовтың айтуынша, оны полицияда сегіз сағат ұстаған.

Трамп жақында Зеленскиймен кездесуі мүмкін екенін айтты

Франция президенті Эммануэль Макрон (сол жақта) мен АҚШ президенті Дональд Трамп сөйлесіп отыр. Вашингтон, Ақ үй, 24 ақпан, 2025 жыл.
Франция президенті Эммануэль Макрон (сол жақта) мен АҚШ президенті Дональд Трамп сөйлесіп отыр. Вашингтон, Ақ үй, 24 ақпан, 2025 жыл.

АҚШ президенті Дональд Трамп 24 ақпанда Вашингтонда Франция президенті Эммануэль Макронмен кездескен кезде Ресейдің Украинаға қарсы соғысын бірнеше аптада тоқтатуы мүмкін екенін айтты.

Трамптың сөзінше, ол осы немесе алдағы аптада Украина президенті Владимир Зеленскиймен Ақ үйде пайдалы қазбалар туралы келісімге қол қою үшін кездесуі мүмкін. Ол АҚШ пен Украина "тоқетер келісімге келуге өте жақын қалды" деген.

АҚШ президентінің айтуынша, қолайлы уақыт болса, ол Мәскеуге баруға дайын, бірақ 9 мамыр тым ерте болуы мүмкін. Трамп Ресей президенті Владимир Путинмен қашан кездесетінін білмейді, бірақ ерте ме, кеш пе, әйтеуір кездесу болады деді ол.

Макрон Украина аумағына Еуропадан әскер жіберуге дайын екенін тағы да хабарлады. Трамп бұған жауап ретінде, бейбітшілік бітіміне қол жеткен жағдайда Ресей президенті Владимир Путин Еуропадан бітімгерлер жіберу идеясын "қабылдайды" деді.

Украина соғысты тоқтату туралы келісім бойынша Ресей аумағын беруі керек пе деген сұраққа Трамп: "көреміз" деп жауап берді. Ол келіссөз енді ғана басталды деді.

Трампты Путин мақтап, Еуропа лидерлері cөкті
please wait

No media source currently available

0:00 0:07:19 0:00

Баспасөз мәслихатында Трамптан Путинді "диктатор" деп атай ма деп сұрады, ол өткен аптада Зеленскийді "диктатор" деген.

"Мен бұл сөздерді жай қолданбаймын. Мұның қалай өтетінін көрейік. Бізде бірнеше ел арасында жақсы келісімге қол жеткізу мүмкіндігі бар", – деп жауап берді Америка президенті. CNN-нің жазуынша, Трамп Путин "диктатор" ма деген сұраққа бірнеше рет жауап бермеген.

Кездесуден кейін АҚШ пен Франция президенттері бірге баспасөз мәслихатын өткізді, онда Трамп АҚШ Украинаға басқа елдерге қарағанда көбірек көмек бөлді деп айтты. Зерттеулерге сүйенген CNN арнасы оны шындыққа жанаспайтын дерек деп жазды: 2024 жылғы желтоқсандағы дерекке сәйкес, Еуроодақ пен Еуропадағы елдер Украинаға АҚШ-қа қарағанда әлдеқайда көп көмек бөлген.

"Макронның бейбітшілік бойынша шығын мен ауыртпалықты тек АҚШ емес, Еуропа елдері де көтеруі керек және Еуропа Украинаның ұзақ мерзімді қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі орталық рөлді алуы керек дегенге келіскеніне қуаныштымын", – деді АҚШ президенті.

Оның сөзінше, қазір басты назар "атысты тоқтатуға және тұрақты бейбітшілікке" аударылып отыр.

"Бұл бейбітшілік Украинаның берілгенін немесе кепілсіз атысты тоқтатуды білдірмеуі керек, ол Украинаның егемендігін қамтамасыз етуі керек", – деді Франция президенті.

Макрон – биыл қаңтарда АҚШ президенті қызметіне жаңадан кіріскен Трамппен кездескен алғашқы Еуропа лидерлерінің бірі. Вашингтонға барар алдында Макрон Ресейге "тосқауыл қоюға" шара қажет деп айтқан, ол Мәскеу бүкіл Еуропаға қауіп төндіреді деп санайды.

Путиннің қылышы, Киевтегі саммит, Алматыдағы пикет – AzatNEWS | 24.02.2025
please wait

No media source currently available

0:00 0:27:03 0:00

Тағы

XS
SM
MD
LG