Полиомиелит ошағына айналған Пәкістанда былтыр осы дертпен ауырғандар саны күрт артты. Азаттық тілшісі оған себеп болған төрт факторды саралайды.
Полиомиелитті тоқтатуға қарсы шаралар ертеден қолданылып келеді, соған қарамастан өткен жылы бұл вирус халықаралық деңгейде алаңдаушылық туғызып, медицина қызметкерлерін дабыл қақтырды.
Аурудың ошағы саналатын Пәкістан Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәлімдеуінше (ДДҰ) «полиомиелитті тарататын қауіпті аймақ» деп танылды. Бүкіл әлем бойынша 74 адамның сырқаттанғаны анықталды, өткен жылы осы уақытта 24 адам ғана індет жұқтырған еді. Олардың елу тоғызы Пәкістанда тұрады. Кертартпа көзқарастағы елде полиомиелиттің кең тарауына төмендегі жағдайлар ықпал етуі мүмкін.
АСТЫРТЫН ҚАСТАНДЫҚ ЖАСАУ
Пәкістандағы әскерилер полиомиелитке қарсы кампанияны тоқтатуға тырысқан жергілікті вакцина егушілердің он шақтысын ұрлап әкетіп, ұрып-соғып, өлтірді. Пәкістандық тәліптер («Tehrik-e Taliban Pakistan» немесе ТТП) көп шоғырланған елдің солтүстік-батысындағы Хайбер-Пахтунхва сияқты провинцияда вакцина салушылар көп қарсылыққа тап болды.
ТТП сияқты әскери топтар иммундау шарасын шетелдіктердің тыңшылық
Шафроди гепатитке қарсы вакцина егемін деп Бен Ладеннің отбасынан ДНК үлгісін алған деп айыпталады. Әл-Каида жетекшісі 2011 жылы Пәкістанның гарнизондық қаласы Абботабадта қаза тапты. Пәкістанның денсаулық сақтау министрі Сайра Афзал Тарар Пәкістандағы полиомиелиттің асқынуын «Афродиға қатысты оқиғадан соң туындады» деп санайды.
ЖАМАН ДӘРІ
«Полиомиелитке қарсы вакцина бедеулікке ықпал етеді» деген пікір Пәкістанда қауіпті сырқаттың кең тарауына ықпал етті. Әсіре діншілдер екпені батыс елдері мұсылман қауымын құрту үшін ойлап тапқан деген көзқарасты ұстанады.
Кейбір дін қызметкерлері тіпті батыстың қаскүнемдігіне қарсы тұрып,
ДДҰ дерегі бойынша, 2012 жылы 58 адам полиомиелит құрбаны болса, 2013 жылы 91 адам қайтыс болған. Полиомиелит өте жұқпалы дерт, оған көбіне бес жасқа толмаған балалар шалдығады.
Оны емдеп жазу мүмкін емес, бірақ алдын алуға болады. 200 жағдайдың бірінде індет жұқтырған адам сал болып қалса, сал болған науқастың 5-10 пайызы көз жұмады.
ИСЛАМҒА ҚАЙШЫ
Қатаң ұстанымдағы діндарлар мен әскерилер полиомиелитке қарсы екпе салу «ислам дініне қайшы» және Құдайдың қалауына қарсы келу деп санайды.
Пәкістанда қолданылатын полиомиелитке қарсы вакцина бүкіл әлемнің
Пәкістандағы денсаулық сақтау саласының шенеуніктері бүкіл елдегі діни жетекшілермен кездесіп, қате түсініктен арылтуға тырысты. Кейбір діни қызметкерлер екпенің ислам дініне қайшы емес екенін көпшілік алдында мойындап, оны дінге қайшы дейтін әсіре діншіл әскерилер екенін айтты. Бірақ ымырасыз дін өкілдері мен әскерилердің сөзі жүріп тұр.
ҚАУІПТІ АЙМАҚТАР
Полиомиелит көбіне Пәкістанның мазасыз солтүстік-батыс аймағында өршіп тұр. Хайбер- Пахтунхва провинциясының астанасы Пешавар қаласы мен Ауғанстанмен шекаралас Федералдық басқарудағы тайпалық аумақтарда (FATA) індет тараған.
Пәкістанның ең үлкен қаласы, Синди провинциясының оңтүстік-шығысында орналасқан Карачи да полиомиелиттің ордасына айналды. Кедей әрі жағдайы тұрақсыз солтүстік-батыс аймақ толқуды бастан өткерді. Бұл жерге миллиондаған ауған босқындары қашып келіп, індеттің таралуына жағдай
Денсаулық сақтау өкілдері үкіметтен қоғамдық денсаулық сақтауды жақсарту үшін қаржы бөлуді, қауіпті аймақта полиомиелит егетіндердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуді сұрайды.
Пәкістандағы ДДҰ-ның полиомиелит бөлімін басқаратын дәрігер Зубайр Муфти қауіпті ошаққа айналған елдің үкіметі көп шара қабылдауға тиіс дейді: «Ең алдымен, Пәкістанның солтүстігі мен оңтүстігіндегі Вазиристан тайпа агенттігінің 250 мыңға жуық баласына екпе салу керек. Одан кейін Карачи мен Пешеварда вакцина егу керек. Осы үш облыс Пәкістанның негізгі қауіпті ошағы саналады».
Фруд Бежанның мақаласын аударған – Динара Әлімжан.
Аурудың ошағы саналатын Пәкістан Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәлімдеуінше (ДДҰ) «полиомиелитті тарататын қауіпті аймақ» деп танылды. Бүкіл әлем бойынша 74 адамның сырқаттанғаны анықталды, өткен жылы осы уақытта 24 адам ғана індет жұқтырған еді. Олардың елу тоғызы Пәкістанда тұрады. Кертартпа көзқарастағы елде полиомиелиттің кең тарауына төмендегі жағдайлар ықпал етуі мүмкін.
АСТЫРТЫН ҚАСТАНДЫҚ ЖАСАУ
Пәкістандағы әскерилер полиомиелитке қарсы кампанияны тоқтатуға тырысқан жергілікті вакцина егушілердің он шақтысын ұрлап әкетіп, ұрып-соғып, өлтірді. Пәкістандық тәліптер («Tehrik-e Taliban Pakistan» немесе ТТП) көп шоғырланған елдің солтүстік-батысындағы Хайбер-Пахтунхва сияқты провинцияда вакцина салушылар көп қарсылыққа тап болды.
ТТП сияқты әскери топтар иммундау шарасын шетелдіктердің тыңшылық
ЦРУ-ға көмектескен деген күдікке ілінген пәкістандық дәрігер Шакил Афради. 22 шілде 2010 жыл.
әрекетін бүркемелеу деп қарайды. Олар Усама бен Ладеннің тығылған жерін табуға көмектескен пәкістандық дәрігер Шакил Афради Американың орталық барлау басқармасына қызмет етті деп сенеді.Шафроди гепатитке қарсы вакцина егемін деп Бен Ладеннің отбасынан ДНК үлгісін алған деп айыпталады. Әл-Каида жетекшісі 2011 жылы Пәкістанның гарнизондық қаласы Абботабадта қаза тапты. Пәкістанның денсаулық сақтау министрі Сайра Афзал Тарар Пәкістандағы полиомиелиттің асқынуын «Афродиға қатысты оқиғадан соң туындады» деп санайды.
ЖАМАН ДӘРІ
«Полиомиелитке қарсы вакцина бедеулікке ықпал етеді» деген пікір Пәкістанда қауіпті сырқаттың кең тарауына ықпал етті. Әсіре діншілдер екпені батыс елдері мұсылман қауымын құрту үшін ойлап тапқан деген көзқарасты ұстанады.
Кейбір дін қызметкерлері тіпті батыстың қаскүнемдігіне қарсы тұрып,
Пәкістандық медицина қызметкері анасының қолындағы сәбиге полиомиелит ауруына қарсы дәрі тамызып жатыр. Карачи әуежайы, Пәкістан, 7 мамыр 2014 жыл.
полиомиелиттен сал болып қалған немесе көз жұмған әр адам «азап шегуші» мәртебесіне ие болады деген пәтуа шығарып қойды.ДДҰ дерегі бойынша, 2012 жылы 58 адам полиомиелит құрбаны болса, 2013 жылы 91 адам қайтыс болған. Полиомиелит өте жұқпалы дерт, оған көбіне бес жасқа толмаған балалар шалдығады.
Оны емдеп жазу мүмкін емес, бірақ алдын алуға болады. 200 жағдайдың бірінде індет жұқтырған адам сал болып қалса, сал болған науқастың 5-10 пайызы көз жұмады.
ИСЛАМҒА ҚАЙШЫ
Қатаң ұстанымдағы діндарлар мен әскерилер полиомиелитке қарсы екпе салу «ислам дініне қайшы» және Құдайдың қалауына қарсы келу деп санайды.
Пәкістанда қолданылатын полиомиелитке қарсы вакцина бүкіл әлемнің
Полиомиелит салдарынан мүгедек жас адам көшеде қайыр тілеп отыр. Исламабад, Пәкістан, 11 ақпан 2014 жыл.
зертханаларында дайындалады, оның ішінде АҚШ та бар, сондықтан Пәкістан оған күмәнмен қарайды. Әсіре діншіл әскерилер мен діни қызметкерлер екпеде ислам дінінде тыйым салынған шошқа майы мен алкоголь бар дейді.Пәкістандағы денсаулық сақтау саласының шенеуніктері бүкіл елдегі діни жетекшілермен кездесіп, қате түсініктен арылтуға тырысты. Кейбір діни қызметкерлер екпенің ислам дініне қайшы емес екенін көпшілік алдында мойындап, оны дінге қайшы дейтін әсіре діншіл әскерилер екенін айтты. Бірақ ымырасыз дін өкілдері мен әскерилердің сөзі жүріп тұр.
ҚАУІПТІ АЙМАҚТАР
Полиомиелит көбіне Пәкістанның мазасыз солтүстік-батыс аймағында өршіп тұр. Хайбер- Пахтунхва провинциясының астанасы Пешавар қаласы мен Ауғанстанмен шекаралас Федералдық басқарудағы тайпалық аумақтарда (FATA) індет тараған.
Пәкістанның ең үлкен қаласы, Синди провинциясының оңтүстік-шығысында орналасқан Карачи да полиомиелиттің ордасына айналды. Кедей әрі жағдайы тұрақсыз солтүстік-батыс аймақ толқуды бастан өткерді. Бұл жерге миллиондаған ауған босқындары қашып келіп, індеттің таралуына жағдай
Балаларға полиомиелитке қарсы дәрі беріп жатқан дәрігерлерді қорғап тұрған қауіпсіздік қызметінің адамы. Пешавар, Пәкістан, 22 ақпан 2014 жыл.
жасады. Сондай-ақ, аймақтағы нашар санитарлық жағдайлар мен денсаулық сақтау инфрақұрылымының дамымауы да ықпал етті.Денсаулық сақтау өкілдері үкіметтен қоғамдық денсаулық сақтауды жақсарту үшін қаржы бөлуді, қауіпті аймақта полиомиелит егетіндердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуді сұрайды.
Пәкістандағы ДДҰ-ның полиомиелит бөлімін басқаратын дәрігер Зубайр Муфти қауіпті ошаққа айналған елдің үкіметі көп шара қабылдауға тиіс дейді: «Ең алдымен, Пәкістанның солтүстігі мен оңтүстігіндегі Вазиристан тайпа агенттігінің 250 мыңға жуық баласына екпе салу керек. Одан кейін Карачи мен Пешеварда вакцина егу керек. Осы үш облыс Пәкістанның негізгі қауіпті ошағы саналады».
Фруд Бежанның мақаласын аударған – Динара Әлімжан.