Адамның не жейтініне қарап, тұрмысын болжауға болады
Зерттеушілер тұрғындары тамақты талғап ішетін елдерді анықтады. Бұл рейтингте Қазақстан 44-орынды иеленді.
Қазір планетаның шамамен әр сегізінші тұрғыны немесе 874 миллион адам асқа жарымай отыр. Азық-түлік және ауыл шаруашылығы ұйымының соңғы деректеріне сәйкес, бұл адамдардың 16 миллионы бай елдерде тұрады. Азаттықтың экономикалық сарапшысы әлемдегі тамақтану мәселесін талдап көрді.
ӘЛЕМДЕГІ ТАМАҚТАНУ АХУАЛЫ
90 елдегі 17 ұйымды біріктіретін, Англияда орналасқан Oxfam халықаралық ұйымы қаңтардың ортасында тұрғындары жақсы тамақтанатын және нашар тамақтанатын елдердің рейтингін жариялады. Голландия, Франция және Швейцария тұрғындарының дастарханы бай, тамағы нәрлі, әрі азық-түлік бағасы да орташа. Ал Чад халқына азық-түлік жетіспейді.
Көрнекі сурет.
Рейтингке сәйкес, Голландияда тамақ өнімдері арзан, дастархан рационы бай. Мұнда диабет дерті сирек кездеседі, бірақ әр бесінші голланд семіздікке шалдыққан.
Чад тұрғындары тазалық талаптары сақталмай әзірленетін нәрсіз әрі бағасы қымбат тамақты қанағат етеді. Бұл елде әр үшінші баланың салмағы тиісті нормадан төмен. Эфиопия, Ангола және Йемен елдері рейтингтің ең төменгі сатысында тұр.
Басқа елдермен салыстырғанда, ең қымбат азық Анголада, ал тамақтан таршылық көрмейтін АҚШ-та азық-түлік керісінше өте арзан. Тамақ сапасы ең жақсы ел - Испания, ал Мадагаскар – ауқат сапасы ең нашар ел.
Сауд Арабиясында диабет сырқаты көп тараған, ал Кувейт халқының 42 пайызы, АҚШ пен Египет халқының үштен бірі семіздікке шалдыққан.
Oxfam ұйымының азық-түлік рейтингіне кірген 125 елдің арасында Қазақстан 44-орында тұр. Ұйымның 100 балдық (100 балл - ең нашар көрсеткіш) рейтингіндегі Қазақстанның жалпы көрсеткіші 75-80 балл. Ал тамақ өнімдерінің бағасы мен сапасы жөнінен - 75 балл, диабет пен семіздік бойынша – 65 балл, рацион – 90 балл деп көрсетілген.
ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАР РАЦИОНЫ
Ресми дерекке сәйкес, Қазақстанда тұрмысы орташа отбасы жаман тамақтанбайды. Бірақ елде дастарханы жұтаң азаматтар да бар.
Тұрмысы нашар азаматтар мен ауқаттылар тұтынатын тамақ өнімдерінің арасында көп айырмашылық бар. Мұндай айырма негізгі тамақ өнімдерін тұтынудың орташа деңгейі мен халықтың кедей топтарының тамақтану деңгейі арасында да байқалады. Ресми статистика негізінде Азаттық құрастырған кесте халықтың ең кедей 10 пайызы мен ең бай 10 пайызының тамақтану деңгейіндегі айырмашылықты көрсетеді.
Килограммен есептегенде:
Негізгі тамақ өнімдері
Үй шаруашылығы бойынша тұтыну деңгейі
Елде негізгі тамақ өнімдерін орташа тұтыну
Кірісі күнкөріс шамасынан төмен адамдардың негізгі тамақ өнімдерін тұтынуы
Кестедегі кейбір позиция бойынша, халықтың ең бай топтары мен басқа топтарының тамақтану көрсеткіштері арасында үлкен айырмашылық бары байқалады. Мысалы, елдегі ет тұтынудың орташа шамасы байлардың ет тұтыну көрсеткішінен 1,7 есе аз. Ал халықтың ең кедей 10 пайызы мен ең бай 10 пайызы арасындағы бұл алшақтық - 3,7 есе. Айлық кірісі күнкөріс шамасынан төмен азаматтар байлармен салыстырғанда етті 4,3 есе аз жейді.
Қазақстандықтардың көпшілігі өз табысының 50 пайыздан көбін тамаққа жұмсайды.
