Accessibility links

ЖАҢАЛЫҚТАР

БАҚ: Ресейде Қазақстан нарығынан барған автокөліктер көбейген

Қазақстан мен Реесй шекарасында тұрған көліктер. Көрнекі сурет
Қазақстан мен Реесй шекарасында тұрған көліктер. Көрнекі сурет

Қазақстаннан Ресейдің Төмен облысына апарылған көлік 56 есе көбейген. Бұл жөнінде жергілікті кеден қызметіне сілтеген РБК Тюмень басылымы хабарлады.

"2022 жылы Төмен және Тобыл кеден посттарында Қазақстаннан келген 668 көліктен утилизациялық алым алынды. Өткен жылы 12 көліктен ғана алынған болатын", – дейді Төмен кедені.

"Дина" ХК бас директоры Иван Михайловтың сөзінше, Ресей автонарығындағы жағдай ауыр, өйткені Еуропа мен Жапониядан автомобиль әкелу тоқтаған.

Украинаға басып кіргеніне байланысты Ресейге санкция салынған соң Қазақстаннан Ресейге тауар экспорты ұлғая бастағаны байқалған.

2022 жылдың желтоқсанында Қазақстанның Ресейге экспорты 15,1 пайызға көбейгені хабарланған. Қазақстан Ресейге негізінен металл мен металл өнімдерін (1,5 миллиард доллар), минералды өнімдер (1,4 миллиард доллар), химия өнеркәсібінің өнімдерін, мәшине және құрал-жабдық және ауыл шаруашылығы өнімдерін (349 миллион доллар) экспорттаған.

2022 жылдың қаңтарынан қыркүйекке дейінгі аралықта Қазақстан мен Ресей арасындағы тауар айналымы 18,4 миллиард доллар болған, яғни алдыңғы жылдан 5 пайызға көбейген.

Басқа да жаңалықтар

Ербаян Мұхтар ісі: күдіктілер жоқ, қорғануға құқығы бар куәлер бар

Ербаян Мұхтар.
Ербаян Мұхтар.

Әскерде жұмбақ жағдайда басы жараланып, төсек тартып қалған Ербаян Мұхтардың ісі бойынша тергеу әлі жалғасып жатыр, күдіктілер әлі анықталған жоқ. Бас әскери прокурордың бірінші орынбасары Мақсат Қазиев 25 ақпанда әскердегі тәртіп туралы баспасөз мәслихатында осылай деп мәлімдеді.

Қазиевтің айтуынша, іс бойынша сараптамалар тағайындалды. Ол Қылмыстық-процестік кодекстің 201-бабына сәйкес, сотқа дейінгі тергеу деректері жария етуге жатпайды деді. Қазиевтің мәлімдеуінше, Бас прокуратура, Бас әскери прокурор тергеуді бақылап отыр. "Ұлттық ұлан Ербаян Мұхтардың ата-анасымен байланыста", – деді ол.

Қазиевтің сөзінше, қазір істе нақты күдікті деп танылғандар жоқ, белгілі бір адамдар тергеу аясында тексеріліп жатыр.

Ұлттық ұланның тәрбие және әлеуметтік-құқықтық жұмыс бас басқармасының басшысы Нұрбай Бектұрсынов Ербаян Мұхтарға "қолдан келгенше көмек көрсетіліп жатыр" деді.

"Осындай жарақат алса немесе оқиға болса, әскери басқару органдары қызметтік тексеріс жүргізеді. Олар бізден тәуелсіз. Қызметтік тексеріс нәтижесінде қандай да бір құқық бұзу, қысым көрсету фактісі анықталған жоқ", – деді Бектұрсынов.

Ербаян Мұхтардың заңды өкілі Инга Иманбайдың Азаттыққа айтуынша, істе қорғануға құқығы бар куәлер бар.

"Қосымша сараптамалар тағайындалды, сол үшін тергеу уақытын тағы созды. Іс бойынша әлі ешкімді күдікті деп танымаған. Бұлар Ербаян сөйлей ме, өзі айта ма, айтпай ма дегенді күтіп, уақытты созып жүр", – деді заңгер.

Ербаян Мұхтар 2023 жылы көктемде әскерге алынған. Жас жігіт Алматыдағы Ұлттық ұланның №5571 әскери бөлімінде қызмет атқарып жүрген. Бірақ сол жылы желтоқсанда әскердегі әжетханада жұмбақ жағдайда басы жарылып, комаға түскен. Төрт айдай ес-түссіз жатып, 2024 жылы мамырда оянған.

Әскери бөлім "сарбаз әжетханада өзі құлап, басын кафельге соғып алды" деген. Жігіттің ата-анасы әскери бөлімнің мәлімдемесіне сенбейтінін айтқан.

Ербаян Мұхтарды ата-анасы былтыр қыркүйекте Түркияға емдетуге алып кеткен. Биыл қаңтарда ол Қазақстанға қайтты. Заңды өкілінің хабарлауынша, Стамбұлда оның басына ота жасалып, инфекциядан толық арылған, бұдан бөлек, салмақ қосып, роботтың көмегімен қимылдай бастаған, өзі аздап тамақ ішетін жағдайға келген. Көктемде Түркияға қайта барып, оңалтудан өтпек.

Еуроодақ та Украинаға минералды ресурстар туралы келісім ұсынды

Еуропа комиссиясының мүшесі Стефан Сежурне.
Еуропа комиссиясының мүшесі Стефан Сежурне.

АҚШ-тан кейін Еуроодақ та Украинаға "маңызды" минералдар өндіруге байланысты әріптестік туралы келісім жасауды ұсынды. Бұл туралы 24 ақпанда өнеркәсіп стратегиясына жауапты Еуропа комиссиясының мүшесі Стефан Сежурне мәлімдеді.

Еурокомиссия мүшесінің айтуынша, Еуроодақ Украинаға тиімді болатын серіктестік ұсынып отыр. "Біз ешқашан екі тарапқа да тиімді болмайтын келісімді талап етпейміз", – деді Сежурне. Оның сөзінше, Украина Еуроодақтың өнеркәсібі үшін маңызды 30 минералдың 21-ін бере алады.

Еуроодақ ұсынысы туралы толық мәлімет әзірге жоқ, Украина өкілдері оған қатысты әлі пікір білдірмеді. France Presse агенттігінің жазуынша, бұл ұсыныс Украина мен АҚШ арасындағы табиғи ресурстарды бірге игеру туралы келіссөз аясында болды. Бұқаралық ақпарат құралдарының мәліметінше, АҚШ Украинаға 500 миллиард долларлық қор құруды ұсынған, оған Украинада өндірілген сирек кездесетін металдар мен табиғи ресурстарды сатудан түскен кіріс жиналады, ал қор АҚШ-тың бақылауында болады делінген.

Украина президенті Владимир Зеленский ұсыныстың бұл нұсқасына қол қоюға келіспеді, мұнысы АҚШ президенті Дональд Трамптың наразылығын туғызды. Келіссөз жалғасты. 24 ақпанда Трамп осы немесе алдағы аптада Зеленскиймен Ақ үйде пайдалы қазбалар туралы келісімге қол қою үшін кездесуі мүмкін екенін айтты. Ол АҚШ пен Украина "тоқетер келісімге келуге өте жақын қалды" деді. Келісімшарт қол қоюға дайын екені туралы ресми хабарланған жоқ. Украина келісімде Ресейден төнетін қауіпке қарсы қауіпсіздік кепілі болуы керек деді.

Трамп бұл келісім АҚШ-тың Украинаға кейінгі жылдары көрсеткен көмегіне өтемақы деп санайды. Зеленский келісім шартын әділетсіз деп атап, Вашингтонның бұған дейін Украинаға берген ақысыз көмегін қарыз деп танудан бас тартқан.

Ресей президенті Владимир Путин де Мәскеу АҚШ-пен сирек кездесетін металдарды өндіруде әріптес болуға дайын деп айтты. Оның мәлімдемесіне әлі реакция болған жоқ.

Үкімет Алматы облысында бірінші АЭС салынатын орынды ресми түрде бекітті

Балқаш көлінен қарағандағы Үлкен ауылы. 13 сәуір 2019 жыл.
Балқаш көлінен қарағандағы Үлкен ауылы. 13 сәуір 2019 жыл.

Қазақстан үкіметі елдегі бірінші атом электр станциясы салынатын орын ретінде Алматы облысындағы Жамбыл ауданын ресми түрде бекітті. АЭС салуға қолайлы орын деп айтылып жүрген Балқаш көлі жағалауындағы Үлкен ауылы осы өңірге қарайды.

"Атом электр станциясы" ядролық қондырғысы салынатын аудан туралы қаулыға былтыр 30 желтоқсанда қол қойылған. "Алматы облысының Жамбыл ауданы – "Атом электр станциясы" ядролық қондырғысы салынатын аудан туралы шешім қабылдансын", – деп жазылған құжатта. Қаулы 25 ақпаннан бастап қолданысқа енді.

Қазақстанда АЭС құрылысын салуға ниеттілер тізімінде Ресей ("Росатом"), Қытай (CNNC), Франция (EDF) мен Оңтүстік Корея (KHNP) компаниялары бар. Биыл қаңтарда энергетика министрлігі елде АЭС-ті кім салатыны әлі нақты шешілген жоқ деп мәлімдеген. Оның алдында "Росатом" басшысы "Мәскеу мен Астана АЭС бойынша ортақ шешім қабылдауға бет бұрды" деп хабарлаған еді.

Министрлік Қазақстан атом электр станциясын салуға қатысатын вендорлерді "ұлттық мүддені, халықаралық норманы ескере отырып таңдайды" деді. АЭС бойынша энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев бастаған Қазақстан делегациясы 21 қаңтарда Ресейге барған. Былтыр Оңтүстік Кореяға, Францияға және Қытайға сапарлап, келіссөз жүргізген.

Биыл қаңтардың басында Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев "Ана тілі" мемлекеттік басылымына берген сұхбатында АЭС құрылысын тездету қажет деп айтқан. Бұған қоса ол елде "жақын болашақта екіншісін, бәлкім үшінші АЭС-ті де сала бастауымыз мүмкін" деп мәлімдеген.

Қазақстанда АЭС салу туралы жалпыхалықтық референдум былтыр 6 қазанда өтті. Байқаушылар референдумға дауыс беру кезінде заң талаптарын бұзу фактілері тіркелгенін, мысалы, референдум бюллетеньдерін дауыс беру жәшігіне топтап тастау секілді жайттар анықталғанын хабарлаған.

Орталық референдум комиссиясының ресми қорытындысына сай, дауыс берген азаматтардың 71 пайызы Қазақстанда АЭС салуды қолдаған. Президент Тоқаев АЭС-ті халықаралық консорциум салуы керек деп мәлімдеген.

Экологтардың көбі елде АЭС салуға қарсы. Олар атом электр станциясын салуға қолайлы орын деп айтылып жүрген аймақтағы Балқаш көліне АЭС кері әсер етеді деп есептейді. АЭС салуды жақтаушылар негізінен энергия тапшылығын алға тартады. Қоғам белсенділері мен саясаттанушылар АЭС-ті Ресей салатын болса, Қазақстан оған энергия жағынан тәуелді болып қалады деп алаңдайды.

"Қазақстан" шахтасындағы кеншілер қазасы: айыпкерлер төрт жылға сотталды

Шахтинск қаласындағы "Қазақстан" шахтасының белгісі. 22 тамыз, 2022 жыл.
Шахтинск қаласындағы "Қазақстан" шахтасының белгісі. 22 тамыз, 2022 жыл.

Қарағанды облысы Шахтинск қаласының соты "Қазақстан" шахтасындағы кеншілер өліміне себеп болған апатқа байланысты айып тағылған адамдарға үкім шығарды. Сотқа тартылған шахтаның төрт қызметкері 4 жылға бас еркіндігінен айырылды.

Оларды "тау-кен жұмыстарын жүргізу кезінде қауіпсіздік қағидаларын бұзып, оның салдары абайсызда екі және одан көп адамның өліміне алып келді" деп айыптады. Жазаны жеңілдететін мән-жай ретінде айыпкерлердің кәмелетке толмаған балалары бары ескерілген. Сот үкімі әлі заңды күшіне енген жоқ.

Прокурор соттан айыпкерлерді кінәлі деп тануды, үш жылға тау-кен және құрылыс саласында басшылық қызметте істеуге тыйым салуды, төрт жылға бостандығынан айыруды сұраған. Шахтинск қаласы сотының баспасөз қызметі таратқан ақпаратқа сәйкес, жәбірленуші тарап заң бойынша жаза тағайындауды, ал қорғаушы тарап айыпкерлерді ақтауды сұраған.

Бұған дейін сотталушылар мен олардың қорғаушылары кінәсіз екенін мәлімдеп, прокуратурадан қылмыстық істі қосымша тергеуге жіберуді сұрап арызданған.

Былтыр күзде Шахтинск қаласының соты "Қазақстан" шахтасындағы кеншілер өліміне қатысты істі қайта қарай бастаған. Істі қарау аяқталуға таяғанда судья ауысып, процеске қатысушылар мен көптеген куә қайта жауап беретін болған.

Жәбірленушілер шахтаның және компанияның жоғарғы басшылары да сот алдында жауап беруге тиіс деген. Тараптар қылмыстық істі қосымша тергеп-тексеріп, "Қазақстан" шахтасының лауазымды басшыларына қатысты да процестік шешім қабылдауды сұраған. Сот ол өтінішті қанағаттандырмады. Өтініш берушілер прокуратураға шағымданғанмен, одан да түк шықпады.

Қарағанды көмір бассейні – әлемдегі ірі көмір бассейндерінің бірі. "Қазақстан" шахтасы аса қауіпті шығарындысы бар шахтаға жатады, онда кенеттен көмір мен газ шығарындысы болуы мүмкін әрі шаң-тозаңы да қауіпті саналады. Д6 қабатының көмір тозаңының жарылу қаупі бар, бұл қабаттың көмірі өздігінен жануға бейім болады.

Соттың мәліметінше, конвейердің Д6 беткейін игеруде металл арка тіреуінің ажырағаны және біртұтас болмағаны анықталған. Айыптау қорытындысында бұған байланысты жұмысты тоқтату бойынша шара қабылданбағаны, тұтануы орташа жанғыш конвейер таспасын пайдалануға рұқсат етілгені, үгітіліп тұрған материалды тазалап, конвейер көлігінің сырғымасын ауыстыруға тапсырма берілмегені, салдарынан шахтаның көмір конвейер қимасында өрт шыққаны айтылған.

"Қазақстан" шахтасындағы апат 2023 жылғы 17 тамызда болған. Онда шыққан өрт салдарынан бес адам қаза тапқан: 26 жастағы Илья Старовойт, 29 жастағы Артур Халиков, 45 жастағы Денис Стешин, 56 жастағы Виктор Бургун және 58 жастағы Виталий Слюньков. Тергеу бес кеншінің де көмірқышқыл тотығынан уланып қайтыс болғанын анықтаған, кеншілер тұншығып өлген.

Апат кезінде шахтада істейтін 17 жұмысшының денсаулығына орта және жеңіл дәрежедегі зиян келген. Олар улы газдармен, соның ішінде көмірқышқыл газымен уланған, бұған қоса көпшілігінің жанары күйіп, уытты гепатит және басқа да ауруларға душар болған.

Билік бұл жағдай толықтай жұмыс берушінің кінәсінен болған деп мәлімдеген.

Ол уақытта шахта британдық миллиардер Лакшми Митталдың иелігіндегі "АрселорМиттал Теміртау" компаниясына қарайтын. Кәсіпорынға тиесілі шахталарда апат азаймай тұрған соң, инвесторларды ауыстырып, компанияның атын Qarmet деп өзгертті. Қазір оған қазақстандық бизнесмен Андрей Лаврентьев иелік етеді.

Ресей ІІМ өз еркімен соғысқа барып, пана сұраған Қазақстан азаматының өтінішін қабылдады

Ресей қарулы күштері сарбаздары. Көрнекі сурет.
Ресей қарулы күштері сарбаздары. Көрнекі сурет.

Ресей ішкі істер министрлігі Украинадағы соғысқа қатысқан Қазақстан азаматы Петр Мирошниченконың пана сұраған өтініш қабылдады. 24 ақпанда Ресейдің көші-қон мәселелері жөніндегі бас басқармасына сүйенген "РИА Новости" агенттігі Мирошниченкоға депортация қаупі төніп тұрған жоқ деп хабарлады.

Ресей ІІМ бұған дейін Қазақстан азаматына уақытша пана беруге дайын екенін мәлімдеп, оны көші-қон мәселелері жөніндегі бөлімшеге жүгінуге үндеген.

"РИА Новости" агенттігінің жазуынша, өтінішті қарау мерзімі бір айдан үш айға дейін созылады. Оған дейін Мирошниченкоға Ресейде жүруге рұқсаты бар құжат берілген.

"Настоящее Время" арнасының хабарлауынша, 41 жастағы Петр Мирошниченко – Қазақстанның солтүстігіндегі Ақмола облысының тумасы. 2023 жылы Ресей армиясына қосылып, Украинада Ресей жағында соғысуды ұйғарған.

Мирошниченко Ресейде көші-қон картасының мерзімі 2023 жылғы желтоқсанда аяқталғанына байланысты ұсталған. Қаңтарда Ресей полициясы оны көші-қон заңын бұзды деп айыптап, Қазақстанға депортациялаған.

Мирошниченконың сөзінше, Қазақстанда оны ұлттық қауіпсіздік комитетінің қызметкерлері шақырып, Қазақстаннан кетуге бір ай уақыт берген.

"Мен мұны заңды түрде істей алмадым, өйткені апелляция өтінішімді орындаудан бас тартты. Сондықтан шекараны заңсыз кесіп өтіп, Ресей шекарашыларына берілдім", – деді ол.

Ресей соты Петр Мирошниченкоға 10 мың рубль айыппұл салып, сот залынан босатқан. 2024 жылы жазда ол "Восток" еріктілер жасағымен келісімшарт жасасып, Украинадағы соғысқа қатысқан. Алты айдан кейін Ресейге оралғанда "құжатқа қатысты мәселеге кез болғанын" айтқан.

Ақпанның ортасында әлеуметтік желіде Мирошниченконың видеоүндеуі тараған, ол Қазақстанға қайтса, сот оны бостандығынан айыруы мүмкін екенін айтып, Ресей президенті Владимир Путиннен көмек сұраған.

Қазақстанда шетелдегі қарулы қақтығыстарға қатысқан азаматты қылмыстық жауапқа тарту 2014 жылы Украинаның Донецк және Луганск облыстарында соғыс басталғаннан кейін енгізілген. Қазақстан заңы бойынша, шетелдегі қарулы қақтығыстарға қатысу, жалдамалы әскер қатарына қосылу, ондай топтарға адам жинау, материалдық көмек беру және оларды оқыту қылмыс болып есептеледі. Ондай қылмыс жасаған адам 12 жылға дейінгі мерзімге бостандығынан айырылып, мүлкі тәркіленеді. Ал егер жағдайын ауырлататын себептер болса, ол адам Қазақстан азаматтығынан айырылып, өмір бойына түрмеге қамалуы мүмкін.

Алматы соты Украинаны қолдап пикетке шыққан Ресей азаматына айыппұл салды

Ресей азаматы Тимофей Морозов Алматыдағы Республика алаңында Украинаны қолдап пикет өткізіп тұр. 24 ақпан, 2025 жыл.
Ресей азаматы Тимофей Морозов Алматыдағы Республика алаңында Украинаны қолдап пикет өткізіп тұр. 24 ақпан, 2025 жыл.

Алматы қаласының әкімшілік соты 24 ақпан кешке Ресей азаматы Тимофей Морозовты "Бейбіт жиын өткізу тәртібін бұзу" бабы бойынша кінәлі деп тауып, 196 мың теңге (50 АЕК, шамамен 366 доллар) айыппұл салуға қаулы етті.

Морозовтың Азаттық Азия тілшісіне айтуынша, оның төлқұжатын алып, 25 ақпан таңертең қайтаруға уәде берген. Ол сот шешіміне келісетінін, шағым түсірмейтінін айтты.

"[Полицейлер] бұдан былай митингіге шықпа деп ескертті. Сотқа дейін түсіндірме жазбасам, депортациялаймыз деп сес көрсетті. Мен оны бәрібір жазбадым", – деді Тимофей Морозов.

Морозов 24 ақпан күні түс мезгілінде Алматыдағы Республика алаңына Украинаны қолдап, жалғыз өзі пикетке шықты. Ол "Украина жеңеді. Ресей азат ел болады" деген жазуы бар плакат ұстап тұрды. Жарты сағатқа жуық уақыттан соң оны полиция алып кетті.

Ресей азаматының сөзінше, ол Қазақстанға былтыр келген, Ресейде университетті аяқтаған соң шетелге кетуді ұйғарыпты. "Қазақстанда өзімді қауіпсіз сезінемін. Бірақ пикетке шыққаным үшін қудалау қаупі барын білемін", – деді ол Азаттық Азия тілшісіне.

Бастапқыда пикет кезінде полиция оған ескерту жасап, босатқан. Кейін оны қайта тоқтатып, алаң маңынан Бостандық ауданы полиция басқармасына жеткізген. Морозовтың айтуынша, оны полицияда сегіз сағат ұстаған.

Трамп жақында Зеленскиймен кездесуі мүмкін екенін айтты

Франция президенті Эммануэль Макрон (сол жақта) мен АҚШ президенті Дональд Трамп сөйлесіп отыр. Вашингтон, Ақ үй, 24 ақпан, 2025 жыл.
Франция президенті Эммануэль Макрон (сол жақта) мен АҚШ президенті Дональд Трамп сөйлесіп отыр. Вашингтон, Ақ үй, 24 ақпан, 2025 жыл.

АҚШ президенті Дональд Трамп 24 ақпанда Вашингтонда Франция президенті Эммануэль Макронмен кездескен кезде Ресейдің Украинаға қарсы соғысын бірнеше аптада тоқтатуы мүмкін екенін айтты.

Трамптың сөзінше, ол осы немесе алдағы аптада Украина президенті Владимир Зеленскиймен Ақ үйде пайдалы қазбалар туралы келісімге қол қою үшін кездесуі мүмкін. Ол АҚШ пен Украина "тоқетер келісімге келуге өте жақын қалды" деген.

АҚШ президентінің айтуынша, қолайлы уақыт болса, ол Мәскеуге баруға дайын, бірақ 9 мамыр тым ерте болуы мүмкін. Трамп Ресей президенті Владимир Путинмен қашан кездесетінін білмейді, бірақ ерте ме, кеш пе, әйтеуір кездесу болады деді ол.

Макрон Украина аумағына Еуропадан әскер жіберуге дайын екенін тағы да хабарлады. Трамп бұған жауап ретінде, бейбітшілік бітіміне қол жеткен жағдайда Ресей президенті Владимир Путин Еуропадан бітімгерлер жіберу идеясын "қабылдайды" деді.

Украина соғысты тоқтату туралы келісім бойынша Ресей аумағын беруі керек пе деген сұраққа Трамп: "көреміз" деп жауап берді. Ол келіссөз енді ғана басталды деді.

Трампты Путин мақтап, Еуропа лидерлері cөкті
please wait

No media source currently available

0:00 0:07:19 0:00

Баспасөз мәслихатында Трамптан Путинді "диктатор" деп атай ма деп сұрады, ол өткен аптада Зеленскийді "диктатор" деген.

"Мен бұл сөздерді жай қолданбаймын. Мұның қалай өтетінін көрейік. Бізде бірнеше ел арасында жақсы келісімге қол жеткізу мүмкіндігі бар", – деп жауап берді Америка президенті. CNN-нің жазуынша, Трамп Путин "диктатор" ма деген сұраққа бірнеше рет жауап бермеген.

Кездесуден кейін АҚШ пен Франция президенттері бірге баспасөз мәслихатын өткізді, онда Трамп АҚШ Украинаға басқа елдерге қарағанда көбірек көмек бөлді деп айтты. Зерттеулерге сүйенген CNN арнасы оны шындыққа жанаспайтын дерек деп жазды: 2024 жылғы желтоқсандағы дерекке сәйкес, Еуроодақ пен Еуропадағы елдер Украинаға АҚШ-қа қарағанда әлдеқайда көп көмек бөлген.

"Макронның бейбітшілік бойынша шығын мен ауыртпалықты тек АҚШ емес, Еуропа елдері де көтеруі керек және Еуропа Украинаның ұзақ мерзімді қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі орталық рөлді алуы керек дегенге келіскеніне қуаныштымын", – деді АҚШ президенті.

Оның сөзінше, қазір басты назар "атысты тоқтатуға және тұрақты бейбітшілікке" аударылып отыр.

"Бұл бейбітшілік Украинаның берілгенін немесе кепілсіз атысты тоқтатуды білдірмеуі керек, ол Украинаның егемендігін қамтамасыз етуі керек", – деді Франция президенті.

Макрон – биыл қаңтарда АҚШ президенті қызметіне жаңадан кіріскен Трамппен кездескен алғашқы Еуропа лидерлерінің бірі. Вашингтонға барар алдында Макрон Ресейге "тосқауыл қоюға" шара қажет деп айтқан, ол Мәскеу бүкіл Еуропаға қауіп төндіреді деп санайды.

Путиннің қылышы, Киевтегі саммит, Алматыдағы пикет – AzatNEWS | 24.02.2025
please wait

No media source currently available

0:00 0:27:03 0:00

БҰҰ Қауіпсіздік кеңесі АҚШ ұсынған Украина бойынша қарарды қабылдады

БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің Ресейдің Украинаға басып кіргеніне үш жыл толғанына орай өткізген отырысы, Нью-Йорк, 24 ақпан, 2025 жыл.
БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің Ресейдің Украинаға басып кіргеніне үш жыл толғанына орай өткізген отырысы, Нью-Йорк, 24 ақпан, 2025 жыл.

24 ақпанда БҰҰ Қауіпсіздік кеңесі Ресейдің Украинаға басып кіргеніне үш жыл толғанына орай АҚШ дайындаған қарарды қабылдады. Reuters агенттігінің жазуынша, қарар АҚШ-тың қақтығысқа байланысты бейтарап ұстанымда екенін көрсетеді, себебі АҚШ президенті Дональд Трамп бейбітшілікке араағайын болғысы келеді.

Осы уақытқа дейін кеңестің 15 мүшесі Украинадағы қақтығыс бойынша ешқандай әрекет жасай алмаған еді, өйткені Ресейде вето құқығы болды.

АҚШ қарарына 10 ел қолдап дауыс берді. Франция, Ұлыбритания, Дания, Грекия және Словения қалыс қалды.

"Бұл қарар бізді бейбітшілік жолына алып шығады. Бұл – бәріміз мақтан тұтуымыз керек бірінші, бірақ маңызды қадам, – деді АҚШ-тың БҰҰ-дағы елшісінің міндетін атқарушы Дороти Ши кеңесте сөйлеген сөзінде. – Енді біз оны Украина, Ресей және халықаралық қауымдастыққа бейбіт болашақ құруға пайдалануымыз керек".

Қарардың қысқа мәтінінде "Ресей-Украина қақтығысының" құрбандарына көңіл айтқан, БҰҰ-ның мақсаты – халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау делінген. Қарар тезірек бейбітшілік орнатуға шақырады.

Reuters агенттігінің хабарлауынша, Трамптың араағайын болуға деген әрекеті Еуропадағы одақтастары мен Украинаны алаңдатып қойды, олар бейбіт келіссөзден тыс қаламыз ба деп қауіптенді.

Қауіпсіздік кеңесі отырысында Ұлыбританияның БҰҰ-дағы елшісі Барбара Вудворд Украинадағы бейбітшілік бойынша шарт маңызды екенін айтты және ол "агрессия ақталмайтыны жайлы белгі болуы керек" деп мәлімдеді.

Елші Ұлыбританияның ұстанымын былай түсіндірді: "Қауіпсіздік кеңесі мүшелері Украина мен Ресейдің соғысқа деген көзқарасын тең дәрежеде қарастыра алмайтыны осыдан. Біз тұрақты бейбітшілікке жол тапқымыз келсе, кеңес соғыстың қайдан басталғанын нақты анықтауға тиіс".

Бұған дейін 193 мемлекет мүше БҰҰ Бас ассамблеясы Украинаның егемендігін, тәуелсіздігін, бірлігі мен аумақ тұтастығын қолдайтын дүниежүзілік ұйымның ұзақ мерзімді ұстанымын жұмсарту туралы АҚШ ұсынысын қабылдамады.

Бас ассамблея екі қарар қабылдады, бірін – Украина мен еуропалықтар, екіншісін АҚШ дайындады, оған ассамблея Украинаны қолдауға байланысты түзету енгізді. Reuters агенттігінің жазуынша, бұл дауыстардан соң Украина мен Еуропа елдері Вашингтонды дипломатия жағынан жеңді.

"Бұл соғыс ешқашан Украина үшін болған емес. Кез келген елдің өмір сүруге, өз жолын таңдауға және агрессиясыз өмір сүруге хақы бар", – деді Украина сыртқы істер министрінің орынбасары Мариана Беца ассамблеяда дауыс берер алдында.

Бас ассамблеяда 93 ел АҚШ дайындап, өзгерген қарарды қолдап дауыс берді, 73 мемлекет қалыс қалды, сегізі қарсы дауыс берді. Ресей қақтығыстың "түпкі себебіне" сілтеп, АҚШ-тың мәтініне түзету енгізе алмады.

Украина мен Еуропа елдері дайындаған қарарды 93 ел қолдап, 65-і қалыс қалып, 18-і қарсы дауыс беріп қабылдады. АҚШ, Ресей, Солтүстік Корея және Израиль оған қарсы дауыс берді.

"Америкалық әріптестеріміз бүгін Украинадағы бейбітшілікке апаратын жол оңай болмайтынына көз жеткізді, бейбітшілікке жетуді созуға тырысатындар да табылады. Бірақ бұл бізді тоқтатпауы керек", – деген Ресейдің БҰҰ-дағы елшісі Василий Небензяның сөзін Reuters агенттігі жариялады.

«Украинаны қолдаймын», «Ресейге жақпын» | Қазақтар соғыс жайлы не ойлайды?
please wait

No media source currently available

0:00 0:04:37 0:00

Киевтегі саммитте Еуроодақ лидерлері Украинаға қолдау білдірді

Киев, Украина. 24 ақпан, 2025 жыл.
Киев, Украина. 24 ақпан, 2025 жыл.

Украина президенті Владимир Зеленский 24 ақпанда Киевте өткен "Украинаны қолдаймыз" деп аталған саммитте ондаған мемлекеттің басшысын қарсы алды.

"Лидерлер, онлайн да, оффлайн да біздің егемендігімізді, аумақтық тұтастығымызды қолдап жатыр. Бұл Ресейдің Украинаға қарсы негізсіз, қылмыстық соғысы екенін бәріміз түсіндік" деді Зеленский.

Ол Киевте 13 мемлекеттің лидерімен кездесті. 20-дан астам ел басшысы жиынға онлайн қатысты.

Бұл саммит АҚШ президенті Дональд Трамптың жаңа әкімшілігінің соғысты тоқтату бойынша жаңа дипломатиялық бастамаларынан кейін өтіп жатыр. Вашингтон мен Мәскеудің Сауд Арабиясында өткен келіссөздерінен кейін Украина мен Еуроодақ өзіне тиімсіз келісім қабылданады деп қауіп еткен.

"Соғысты бастаған – Ресей" деді саммитке онлайн қатысқан Германия президенті Франк-Вальтер Штайнмайер.

Ал Еурокомиссия төрағасы Урсула фон дер Ляйен жиында Украинаға "құрал-жабдық пен оқ-дәрі жеткізу тездетілетінін" және 3,5 миллиард долларлық жаңа жәрдем көрсетілетінін айтып уәде берді.

Испания үкімет басшысы Педро Санчес те 1 миллиард долларлық әскери жәрдем мен құрал-жабдық жөнелтетінін айтты.

Ал Канада премьер-министрді Джастин Трюдо Киевке жаңа әсер жіберетінін және Ресейдің бұғатталған активтерін Киевке беретінін айтты.

24 ақпанда Ресейдің Украинаға басып кіргеніне үш жыл болды. Ресей президенті Владимир Путин соғыс ашқандағы мақсаты Украинаны "денацификациялау" және "демилитаризациялау" деді және өздерін "Донецк халық республикасы" ("ДХР") және "Луганск халық республикасы" ("ЛХР") деп атаған жікшіл аймақтарды "геноцидтен қорғау" деп атады. Бірақ Мәскеу бұл тұжырымдарын лайықты түрде негіздеп берген жоқ.

Жыл басынан бері мыңнан астам қазақ қандас мәртебесін алды

Халыққа қызмет көрсету орталығы. Ақтөбе, 28 қыркүйек, 2022 жыл.
Халыққа қызмет көрсету орталығы. Ақтөбе, 28 қыркүйек, 2022 жыл.

2025 жылы 1070 қазақ тарихи отанына келіп, қандас мәртебесін алды. Бұл ақпаратты 24 ақпанда Қазақстанның еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз қызметі таратты.

Министрліктің мәліметінше, қандастардың жартысынан көбі (51,9 пайыз) – Қытайдан, 37,5 пайызы – Өзбекстаннан, 7,1 пайызы – Түркіменстаннан, 1,8 пайызы – Ресейден және 1,7 пайызы өзге елдерден келген.

– Олар елдің түрлі өңіріне қоныстанды, қандастарды қоныстандыру бойынша еңбек күші тапшы өңірлер анықталды. Олар – Ақмола, Абай, Атырау, Қостанай, Павлодар, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан облыстары, – деп хабарлады министрлік.

2025 жылғы 1 ақпандағы дерек бойынша, шеттен келген қандастардың 60,2 пайызы еңбекке жарамды жаста, 32,9 пайызы – кәмелетке толмаған, 6,8 пайызы – зейнет жасындағы кісілер.

Министрлік мәліметіне сәйкес, 1991 жылдан бері 1 млн 149 мыңнан астам қазақ Қазақстанға оралған.

Бұған дейін Қытай қазақтары үшін Қазақстанда тұрақты тұруға берілетін "С1" визасын алу тәртібі жеңілдегені хабарланған. Бұл туралы Шыңжаңдағы қазақтар мәселесін көтеріп жүрген белсенді Ауыт Мұқибек жазған еді.

Қоғам белсендісінің хатына жауап берген көші-қон қызметі комитеті "С1" визасын алу жеңілдегенін және жыл басынан бері Қазақстан аумағына Қытайдан визасыз режиммен келген ұлты қазақ 95 адамға осы санаттағы виза берілгенін хабарлаған. С1 – шетелде тұратын ұлты қазақ азаматтарға Қазақстанда тұрақты тұру үшін берілетін виза. Ашық деректерге сәйкес, визаның бұл түрін Қазақстанның шетелдегі өкілдігі бір жыл мерзімге дейін береді, ал оны кейін ішкі істер министрлігі тағы бір жылға ұзарта алады.

Қазақстан "қандас куәлігін" беру шартын неге қиындатты?
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:12 0:00

2023 жылы қарашада Қытай Гаага конвенциясына қосылғаннан кейін Қазақстанға көшіп келген Қытай азаматтарының құжаттарын реттеу тәртібі өзгерген еді. Қазақстан азаматтық алғысы келген қандастардан апостиль талап еткен. Үкімет Гаага конвенциясына қосылған елдерге қойылатын талап пен тәртіп ортақ, оны орындау керек деп айтқан. Апостиль қойдыру үшін қандастарға қайтадан Қытайға баруға тура келді.

Шымкент полициясы журналист Мөлдір Нұрманның үстінен іс қозғады

Шымкентте полиция кеңсесінің алдында тұрған адамдар. Көрнекі сурет.
Шымкентте полиция кеңсесінің алдында тұрған адамдар. Көрнекі сурет.

Журналист, Жалпыұлттық социал-демократиялық партиясының Түркістан облысындағы филиалының жетекшісі Мөлдір Нұрман "жалған ақпарат таратты" деген күдікке ілінді. Қалалық полиция департаменті оны тергеп, босатқан.

Азаттық сауалына мессенджерде жауап берген Мөлдір Нұрманның айтуынша, оның телефонын полиция тәркілеген. Ол бұл іске 6 қаңтарда Facebook-парақшасында су мәселесі туралы жариялаған материалы себеп болғанын айтты. Журналист онда Шымкент қаласы әкімдігіне қарасты су арнасы туралы ақпаратты бөліскен. Мөлдір Нұрман қылмыстық іс "осы журналистік зерттеуіне" байланысты қозғалды деп есептейді.

Полиция Қылмыстық кодекстің "Көрінеу жалған ақпарат тарату" деген 274-бабы бойынша іс қозғалғанын мәлімдеді. Тергеу амалдарына сай, сот психология-филология сараптамасы тағайындалған. "Тергеу құпиясына байланысты өзге ақпарат жария етуге жатпайды", – деді полиция.

Мөлдір Нұрман "Қылмыстық іс қозғалған кезде және үйіңізді тінту кезінде заңда көрсетілгендей процедуралық құқығыңыз толық сақталды ма? Шымкент әкімдігіне қарайтын су арнасы туралы әлеуметтік желіде жариялаған материалдағы қай сөзіңіз "жалған ақпарат" деп танылған? Сіздің үстіңізден полицияға кім шағым түсірген?" деген Азаттық сұрағына "Қазір ешнәрсе айта алмаймын. Тапсырыс берген кім, сол сұрақ қызық. Суға бола саяси лауазымды тұлғаның телефонын тергеп, сандалтып жатыр" деп жауап берді.

Мөлдір Нұрман ЖСДП-ның Түркістан облысындағы филиалының жетекшісі екенін партия өкілдері растады. ЖСДП өкілі Мақсұт Бейбітұлы қылмыстық іске байланысты қойылған сауалға "бұл оның жеке мәселесі, партияға қатысы жоқ" деп жауап берді.

Мөлдір Нұрман "Қазақстан-Шымкент" телеарнасы (қазіргі "Оңтүстік"), "Қазақстан-Тараз" телеарнасы, "Қазақстан" ұлттық телеарнасында жұмыс істеген.

Еуроодақ Ресейге қарсы 16-санкция пакетін қабылдады, ішінде Қазақстан да аталады

Еуроодақ сыртқы саясат ведомствосының басшысы Кая Каллас (ортада).
Еуроодақ сыртқы саясат ведомствосының басшысы Кая Каллас (ортада).

Ресейдің Украинаға басып кіргеніне үш жыл толғанына орай Еуроодақ елдерінің сыртқы саясат мекемелері басшылары Брюссельдегі кездесуде Ресейге қарсы 16-санкция пакетін мақұлдады. Бұл туралы дипломаттарға сүйеніп, халықаралық агенттіктер хабарлады. Санкция тізімі ресми түрде 24 ақпан кешке жарияланбақ.

Өткен аптада Еуроодақ елдерінің елшілері Украинаға басқыншылық жасаған Ресейге қарсы 16-санкция пакетін мақұлдаған. Ақпаратқа қарағанда, Венгрия бірқатар адам мен ұсынылған шараны тізімнен алып тастауға қол жеткізіп, санкция пакетін бұғаттамаған.

Халықаралық ақпарат агенттіктері бұған дейін жаңа шектеу шаралары Еуроодақ елдеріне ресейлік алюминий өнімдерін сатып алуға кезең-кезеңімен тыйым салады, бұдан бөлек, Ресейдің мұнай экспортына шектеу күшейеді деп хабарлаған.

Бұған қоса, Ресейдің "тасадағы флоты" деп аталатын 73 танкер санкцияға ілігеді деп отыр, ақпаратқа қарағанда, олар мұнай саудасында шектеулерді айналып өтуге қолданылған. "Қара тізімге" 13 банк қосылмақшы, оларды SWIFT-тен ажыратады.

Еуроодақ Ресейге ойын консолдерін экспорттауға тыйым салмақ, оларды майданда дрон басқаруға пайдалануы мүмкін деп айтылды.

Бұған дейін ТАСС, "Лента.ру" және басқа да бірқатар мемлекеттік немесе Кремльді қолдайтын бұқаралық ақпарат құралы, соның ішінде Ресей қорғаныс министрлігінің "Звезда" телеарнасы, Қырым аннекcияланғаннан кейін сонда істейтін кремльшіл NewsFront сайты, бұдан бөлек, EADaily порталы санкцияға ілігеді деп хабарланған. AFP мәліметінше, ресейлік 8 бұқаралық ақпарат құралына санкция салынады. Еуроодақ мұны Украинадағы соғыс кезінде одақтың ақпарат қауіпсіздігіне қатер төндіретін Ресей пропагандасымен күрес деп түсіндірді.

Reuters агенттігінің хабарлауынша, 48 жеке және 35 заңды тұлғаға санкция салынады, арасында Ресейге санкцияны айналып өтуге көмектесті делінген Үндістан, Қазақстан, Қытай, Біріккен Араб Әмірліктері, Сингапур, Түркия мен Өзбекстандағы компаниялар бар.

24 ақпанда Австралия мен Жаңа Зеландия Мәскеу мен оның одақтастарына жаңа санкциялар салды.

Ұлыбритания да жаңа санкция пакетін жариялайды деп отыр. Ақпаратқа қарағанда, Лондон жоғары лауазымды шенеуніктерге де, ірі ресейлік кәсіпкерлерге де санкция салмақ.

"Бұл шара Ресей халқының есебінен байыған, заңсыз және негізсіз соғысты қаржыландырған олигархтар алдындағы есіктерді жабады", – деді Ұлыбританияның сыртқы саясат департаментінің басшысы Дэвид Лэмми. Ұлыбританияның жаңа санкциясына нақты кім ілігетіні әлі хабарланған жоқ.

АҚШ та бұған дейін Ресейдің басқыншылық соғысына байланысты санкциялар жариялаған. Дональд Трамп әкімшілігі тезірек бейбітшілік орнатуға баса назар аударып отыр, олар Ресейге қатысты риториканы айтарлықтай өзгертті, оның ішінде Ресейді агрессия жасады деген айыптаудан бас тартты. АҚШ жаңа санкция пакетін дайындап жатқанын хабарламады. Бұған дейін президент Трамп та, оның әкімшілігінің өкілдері де Ресей бейбіт келіссөзге бармаса, санкцияны күшейтетінін жоққа шығармаған.

Алматыда Украинаны қолдап пикетке шыққан Ресей азаматын полиция алып кетті

Ресей азаматы Тимофей Морозов Алматыдағы Республика алаңында Украинаны қолдап пикет өткізді. 24 ақпан 2025 жыл.
Ресей азаматы Тимофей Морозов Алматыдағы Республика алаңында Украинаны қолдап пикет өткізді. 24 ақпан 2025 жыл.

24 ақпанда Алматыдағы Республика алаңына Ресей азаматы Тимофей Морозов Украинаны қолдап жалғыз адам пикетіне шықты, жарты сағатқа жуық уақыттан соң оны полиция алып кетті.

Морозовтың қолында "Украина жеңеді. Ресей азат ел болады" деген жазуы бар плакат болды. "Украина үшін әділ бейбітшілікті талап етемін", – деді ол Азаттыққа.

25 жастағы Морозовтың сөзінше, ол Қазақстанға былтыр келген. Айтуынша, университетті аяқтаған соң Ресейден кетуді шешкен. "Қазақстанда өзімді қауіпсіз сезінемін. Бірақ пикетке шыққаным үшін қудалау қаупі бар екенін білемін", – деді ол.

Морозов "пикет өткізу туралы әкімдікке хабарламадым, ешқандай рұқсат алған жоқпын" деді.

20 минуттан соң алаңға полицейлер келіп, Морозовтан пикетті тоқтатуды талап етті. Бастапқыда полиция оған ескерту жасап, босатқан. Кейін оны қайта тоқтатып, құжатын тексеріп, алаң маңынан алып кетті. Полицейлер Морозовты қай басқармаға алып баратыны туралы сұраққа жауап бермеді.

24 ақпанда Ресейдің Украинаға басқыншылық жасағанына үш жыл толды. Осы датаға орай әлемнің көптеген қаласында акциялар өтіп жатыр.

БҰҰ-ның гуманитарлық мәселелер бойынша басқармасының мәліметінше, 2025 жылғы ақпандағы дерек бойынша, үш жыл ішінде Украинада 12 мыңнан астам бейбіт тұрғын қаза тауып, 29 мыңнан астам адам жараланған. Қаза тапқандар мен жараланғандар арасында кемі 2400 бала бар. 12,7 миллион адам гуманитарлық көмекке мұқтаж.

Ұлттық қордан бөлінген қаржының қайда жұмсалғанын бақылайтын комиссия жұмысын қайта бастады

Қазақстанда ұлттық қордан бөлінген қаржының қайда жұмсалғанын бақылайтын комиссия жұмысын қайта бастады. Бұл туралы 24 ақпанда Жоғары аудиторлық палата ресми сайтында хабарлады.

Комиссия 2014 жылы құрылғаннан бастап Ұлттық банк қарамағында істеген. 2020 жылдан бері оның жұмыс органы Жоғары аудиторлық палата болып өзгерген.

Палатаның ақпаратынша, комиссияның қызметі жаңа форматта және құрамда жалғасады. 21 ақпанда аудиторлық палатаның төрағасы Әлихан Смайылов комиссия отырысын өткізген.

Смайылов "ұлттық қордан алынатын трансферттерден экономикалық қайтарым болуы қажет. Ұлттық қор мемлекеттік маңызды емес міндеттерге пайдаланылмауға тиіс" деп мәлімдеген деді палатаның баспасөз қызметі.

Палатаның хабарлауынша, ұлттық қордан ел экономикасына жеңілдетілген шарт бойынша бөлінген қаржы тексерілмек, бұдан бөлек, қор қаржысын басым бағыттарға қайта бөлуге немесе оларды қайтаруға ұсыныстар беріледі.

Былтыр Халықаралық валюта қоры Қазақстан үкіметі бюджет тапшылығын жабу үшін Ұлттық қорға тым көп арқа сүйейді деген мәлімдеме жасаған. Ұлттық қордан ақша ала беру тәуекелдерді арттырып, экономикаға соққы болып тиюі мүмкін, Халықаралық валюта қоры Астанаға "дискрециялық шығынды азайту үшін" тәуелсіз қазыналық кеңес құруды ұсынған.

Қазақстандағы Халықаралық валюта қоры миссиясының жетекшісі Николя Бланше мемлекеттің жобаларын қаржыландыру үшін бұрын да Ұлттық қордың резервтері жұмсалатын, бірақ қазір ол бұрынғыдан көп көлемде шығындалып жатыр деп айтқан.

Австралия мен Жаңа Зеландия Ресейге жаңа санкциялар салды

Ресей президентінің көмекшісі Владимир Мединский.
Ресей президентінің көмекшісі Владимир Мединский.

Австралия мен Жаңа Зеландия Ресейдің Украинаға басып кіргеніне үш жыл толғанына орай Мәскеу мен оның одақтастарына жаңа санкциялар салды.

Австралия билігі "қара тізімге" Ресей қорғаныс министрінің орынбасарлары Анна Цивилеваны, Павел Фрадковты, Виктор Горемыкинды және Андрей Булыганы қосты. Бұдан бөлек, Ресей мемлекеттік кеңесінің хатшысы Алексей Дюмин мен Ресей президентінің көмекшісі Владимир Мединский санкцияға ілікті.

Жалпы Ресейдің 70 азаматы мен 79 мекемесіне, соның ішінде "Россотрудничество", Ресей ұлттық гвардиясы ("Росгвардия") мен бірқатар әскери кәсіпорынға жеке санкция салынды.

Бұған қоса, жаңарған "қара тізімде" Беларусь әскери-өнеркәсіп комитеті мен Солтүстік Корея қарулы күштеріндегі жоғары лауазымды тұлғалары да бар.

Жаңа Зеландия Ресейдің 52 азаматы мен мекемесіне санкция салды.

21 ақпанда жаңарған тізімде Шешенстан басшысы Рамзан Қадыровтың анасы, Ахмат Қадыров атындағы қордың басшысы Аймани Қадырова, ресейлік стратегиялық авиацияның бірнеше ұшқышы, газ өндіретін "Новатэк" компаниясы, "Вектор" деп аталатын әскери кәсіпорын мен тағы басқалары бар.

Жаңа Зеландияның "қара тізіміне" Солтүстік Кореяның әскери саладағы бірнеше шенеунігі енген, бұған Украинадағы соғысқа байланысты Солтүстік Корея әскерін Ресейге тартқаны себеп болған.

Биыл ақпанда Әзербайжан билігі Мәскеуге Ресейдің "Россотрудничество" агенттігі қызметін ел аумағында тоқтататыны жайлы ресми нота жіберген. Әзербайжан СІМ "Бакудегі "Орыс үйі" заңды тұлға ретінде тіркелмеген" деді. Молдова билігінің де шешіміне сәйкес, ел ішіндегі Ресейдің ғылым және мәдениет орталығы ("Орыс үйі") жабылатын болды. Бұған Ресей дрондарының Молдова аумағына түсуі себеп болған.

"Орыс үйі" – "Россотрудничество" федералды агенттігіне қарайды. Ол – Ресей сыртқы істер министрлігіне бағынышты орган. Ұйым шетелдегі ресейліктермен жұмыс істейді, өзінің сайтында "Ресейдің әлемдегі гуманитарлық ықпалын күшейту" және "қазіргі Ресей туралы шетелде объективті идеяның таралуына" ықпал етуді мақсат етеміз деп жазған.

Сарапшылар бұл ұйымды шетелдегі Кремль идеясын жүргізетін "жұмсақ күшке" жатқызады. Ресей 2022 жылғы 24 ақпанда Украинаға басып кірген соң Еуроодақ "Россотрудничество" ұйымына санкция салған.

БАҚ: Рязань мұнай өңдеу зауытына бір жылда үшінші рет дрон шабуылдады

Рязань мұнай өңдеу зауытына жасалған шабуыл салдары. 26 қаңтар, 2025 жыл.
Рязань мұнай өңдеу зауытына жасалған шабуыл салдары. 26 қаңтар, 2025 жыл.

Ресейдегі Рязань мұнай өңдеу зауытына бір жылда үшінші рет дрон шабуылдаған. Ресейлік telegram-арналар кәсіпорын аумағында өрт болып жатқаны көрінетін видеолар жариялады.

Мұнай өңдеу зауытындағы өрт туралы әзірге ресми ақпарат жоқ. Зардап шеккендер туралы дерек берген жоқ. Ресей қорғаныс министрлігі дрон шабуылына тойтарыс бергені туралы жаңа ақпаратында Рязань облысын да атаған, ол жақта екі дронды атып түсіргенін айтты.

Ресей Орлов облысында – 16 дронды, Брянск облысында – үш дронды, аннекcияланған Қырымда бір дронды атып түсіргенін хабарлады.

Бұған дейін Рязань зауытына 24 қаңтарда және 26 қаңтарда шабуыл жасалғаны хабарланған. Бірінші жолы мұнай өңдеу зауытының өзі шабуылға ұшыраған, ол Ново-Рязань жылу электр орталығы маңында орналасқан.

26 қаңтардағы екінші шабуылды Украина қарулы күштерінің бас штабы растап, нысанаға алынған кәсіпорын Ресей армиясына қажет дизель және реактивті отын өндіреді деп мәлімдеген, зауыт аумағында жарылыс және өрт болғанын хабарлаған.

ASTRA басылымының есебінше, Украина қарулы күштері бір жылда Ресейдегі 27 отын-энергетика нысанына шабуыл жасаған. Көбіне дрон ұшырған, зымыран да қолданған. Рязань мұнай өңдеу зауыты мен Воронеж облысындағы мұнай базасы бірнеше рет шабуылға ұшырады.

Рязань мұнай өңдеу зауыты 1960 жылы пайдалануға берілген, қазір ол "Роснефть" бақылауында.

Германиядағы парламент сайлауында "Христиан-демократия одағы" мен "Христиан-социалистер одағы" озды

Германиядағы парламент сайлауының (Бундестаг) алдын ала ресми мәліметіне сәйкес, Фридрих Мерц бастаған "Христиан-демократия одағы" және "Христиан-социалистер одағы" (ХДО/ХСО) блогы өзгелерден озған. Оңшыл, популист "Германия үшін балама" (AfD) партиясы өз тарихында бұрын-соңды болмаған дауыс жинап, екінші орынға шыққан. Германияның қазіргі канцлері Олаф Шольцтың солшыл-центрист Социал-демократиялық партиясы үшінші орынға табан тіреді, бұл – партия тарихындағы нашар нәтиже болды деп жазды BBC.

Германияның федералды сайлау комиссиясының алдын ала мәліметі бойынша, Мерц бастаған оңшыл-центрист ХДО/ХСО блогы 28,6 пайыз дауыс жиған.

Бұған дейін әлеуметтанушылар сайлауда ХДО/ХСО блогы жеңіске жетеді деп болжаған еді, кейін экзитполдар оны растады. Ал Мерц болса, 23 ақпан кешке "Христиан-демократия одағы" және "Христиан-социалистер одағы" жеңді деп мәлімдеді.

"Бүгін кешке [жеңісті] тойлап, ертеңнен бастап жұмыс істеп бастаймыз", – деді Мерц жексенбі күні Берлинде жақтастарының алдында сөйлеген кезде.

Орталық сайлау комиссиясының есебінше, Алис Вайдель басқаратын "Германия үшін балама" партиясын сайлаушылардың 20,8 пайызы қолдап дауыс берген. Бұл – "Германия үшін балама" тарихындағы ең жақсы нәтиже. Сайлау қорытындысына сәйкес, бұл партия ел парламенті – Бундестагтағы депутаттарының санын екі есе арттыра алады.

Олаф Шольц бастаған социал-демократтар бұл жолғы сайлауда өз тарихындағы ең нашар нәтижемен үшінші орынға тұрақтады. Оларды дауыс бергендердің 16,4 пайызы қолдаған. Шольц сайлауда жеңілгенін мойындап, партия үшін оның нәтижесі "ащы" болғанын айтты.

"Жасылдар" партиясын сайлаушылардың 11,6 пайызы, солшыл партияны – 8,8 пайызы жақтап дауыс берген.

Алдын ала мәліметке сәйкес, солшыл-националист "Сара Вагенкнехт одағы" және еркін демократтардың оңшыл-либерал партиясы 5 пайыз межені еңсере алмаған.

Германиядағы парламент сайлауына тіркеуде тұрған сайлаушылардың 84 пайызы қатысып дауыс берген. Бұл – 1990 жылдан бергі ең жоғары көрсеткіш.

Еуропа елдерінде Украинадағы соғыстың үш жылдығына орай демонстрациялар өтті

Прагадағы Украинаны қолдау акциясы. Чехия, 23 ақпан, 2025 жыл.
Прагадағы Украинаны қолдау акциясы. Чехия, 23 ақпан, 2025 жыл.

Еуропа елдерінде Ресейдің Украинаға қарсы кең көлемді басқыншылық соғыс ашқанына үш жыл толуына орай демонстрациялар өтті. Оған қатысқандар Ресей агрессиясына қарсы күресіп жатқан Украинаға қолдау білдірді.

23 ақпанда Брюссельде бейбіт демонстрация өтті деп хабарлады Азат Еуропа/Азаттық радиосының тілшісі Олена Абрамович. Бірнеше мың демонстрант Украинаның әнұранын шырқап, "Ресей жауап беруі керек!", "Жасасын Украина!", "Еуропаға – бейбітшілік, Украинаға – жеңіс!" деп ұрандатты.

Демонстрация кезінде әуе дабылын қосты, Украина тұрғындары сирена дауысын Ресей шабуыл жасаған сайын естиді.

23 ақпанда Чехия астанасы Прага қаласында да Украинаны қолдау шеруі өтті. Мыңдаған адам қала орталығындағы алаңға жиналды. Чехия президенті Петр Павел де жиналғандар алдында сөз сөйледі, ол Ресей Украина жеріне басып кіріп, агрессорға айналды және халықаралық құқықты бұзды деп мәлімдеді.

Кейінгі бірнеше күнде Киевті қолдау акциясы әлемнің жүздеген қаласында өтті.

Трампты Путин мақтап, Еуропа лидерлері cөкті
please wait

No media source currently available

0:00 0:07:19 0:00

Зеленский: Киев табиғи ресурстар туралы келісімге қол қоюға дайын емес

Украина президенті Владимир Зеленский. Киев, 23 ақпан, 2025 жыл.
Украина президенті Владимир Зеленский. Киев, 23 ақпан, 2025 жыл.

Украина президенті Владимир Зеленский Киев табиғи ресурстар туралы АҚШ ұсынған келісімге қол қоюға дайын емес деп айтты. Ол келісім шартын әділетсіз деп атап, Вашингтонның бұған дейін Украинаға берген ақысыз көмегін қарыз деп танудан бас тартты.

23 ақпандағы баспасөз мәслихатында Зеленский ресурстар туралы келіссөз Киев ұсынған "Украинаның жеңіс жоспарындағы" пайдалы қазбаларды бірге өндіру туралы ұсыныстан басталған деді.

"Сіз өндіретін боласыз, біз бөлісеміз, бірақ біз үшін әділдікті қалпына келтіруге бәрін істеңіздер. Мына соғысты аяқтаңыздар, Путинді мәжбүр етіңіздер, – деді Зеленский Киевтің ұсынысы туралы. – Онда тежейтін қару, әуе қорғаныс жүйесі және тағы басқалары болды. Бұл кешенді ұсыныс болған еді, бізге қауіпсіздік кепілі қажет, оның ішінде әскер мен әуе қорғанысын күшейту керек, Украина аспанын жүз пайыз қорғай алуы керек".

Зеленскийдің сөзіне қарағанда, АҚШ-пен ресурстарды теңдей бөлу ұсынылған.

"Бұған қол қоймаймыз дедім. Алда не күтіп тұрғанын білмей, теңдей бөле алмаймыз. Тіпті басып алынған нәрсенің бәрін бөлісейік, біз сізге қалпына келтіруге көмектесеміз, бөлісейік деген сұрақ туындаса, бұл тақырыптық талқылау болар еді".

Зеленскийдің сөзінше, Вашингтонның екінші жоспары Киевтің 500 миллиард доллар қарызбын деп мойындағанын көздейді. Оның айтуынша, Киев Вашингтоннан тек 100 миллиард доллардың көмегін алған. Зеленский оны Вашингтонға қайтару керек деп санамайды, өйткені "олар қайтарымсыз деп берілген" деді.

Украина президентінің сөзінше, Киевке алдағы уақытта берілетін көмекті пайызсыз қайтару мүмкін болмаса, оны төлеуге дайын. Алайда бұл екі еселенген соманы қайтару деген сөз емес деді ол. "Бірақ менің сұрағым бар. Логикалық. Ол сұраққа маған ешкім жауап бере алмай отыр. АҚШ Израильге, Қатарға, Сауд Арабиясына, Біріккен Араб Әмірліктеріне қару сатқанда, олардан 100 пайыз табыс таба ма?", – деді ол.

"Бәрі жақсы, мен президент Трамппен сөйлескім келеді… Украиндердің 10 ұрпағы төлейтін [келісімге] қол қоймаймын", – деді Зеленский.

Зеленскийдің сөзінше, оны диктатор деп атаған АҚШ президенті Дональд Трампқа реніші жоқ. Ол егер еліне бейбітшілік әкелетін немесе Украинаны НАТО мүшесіне айналдыратын болса, онда қазіргі атқарып отырған Украина президенті лауазымынан кетуге дайын екенін мәлімдеді.

Астанадан Ақтауға ұшқан ұшақта жолаушының сөмкесі өртенген

23 ақпанда күндіз Астана-Ақтау бағыты бойынша ұшқан FlyArystan әуекомпаниясының ұшағында (FS 7375 рейсі) үстіңгі жүк бөлікте тұрған жолаушының рюкзагы өртенген. Бұл жөнінде әуе компанияның баспасөз қызметі хабарлады.

FlyArystan мәліметінше, бортсеріктер өртті жылдам өшірген.

"Ұшақ бортында 182 жолаушы болған. Ұшақ ұшып шыққан орынға қайта оралған, штатты жағдайда қонған. Оқиғаның жай-жапсары толық анықталғаннан кейін қосмыша ақпарат беріледі" деп хабарлады әуекомпанияның баспасөз қызметі.

Рейс Астана уақыты бойынша 17:10-ға ауыстырылған. Жолаушылардың барлығына билеттерді тегін ауыстыру немесе қайтару мүмкіндігі берілген.

Bloomberg: Украина пайдалы қазба бойынша келісімнің шарттарын қабылдамады

Украина және АҚШ басшылары Владимир Зеленский және Дональд Трамп, 27 қыркүйек, 2024 жыл.
Украина және АҚШ басшылары Владимир Зеленский және Дональд Трамп, 27 қыркүйек, 2024 жыл.

Украина АҚШ ұсынған 500 миллиард долларлық бірлескен қор құруды қарастыратын пайдалы қазба өндіру жөніндегі жаңа келісімнің шарттарын қабылдамады. Бұл жөнінде дереккөзге сүйенген Bloomberg хабарлады.

Ақпаратқа қарағанда, осы қор Ресей басқыншылығы басталғалы бергі АҚШ-тың Украинаға берген қаржылай көмегін өтеуі керек. Дегенмен де Украина жағының айтуынша, Американың іс жүзінде берген көмегі жоғарыда айтылған сомадан бес есе аз яғни, 90 млрд доллардан астам қаражат.

Агенттік дереккөзінің сөзінше, Украинаның келіспеуінің тағы бір негізгі себебі - АҚШ Украинаға болашақ әскери және қаржылай көмекке қатысты ешқандай кепілдік бермеген.

Дереккөзге сүйенген Radio NV жазуынша, Украина АҚШ-қа өзінің ұсыныстарын - мысалы, қор мөлшерін 100 млрд долларға дейін азайту қажеттігін айтқан. Украина шенеуніктері ұсынысты АҚШ-тың Украина және Ресей бойынша арнайы уәкілі Кит Келлогқа берген.

Бұған дейін The New York Times Украина АҚШ-тан келісімнің жаңа нұсқасын алғанын, бірақ ондағы бірқатар шарттар алдыңғы нұсқасына қарағанда қатайтылғанын жазған. Жаңа келісім Украинадан табиғи ресурс (мұнай, газ, порт және өзге инфрақұрылымнан түскен кіріс) кірісінің жартысынан бас тартуды талап етеді.

Жаңа құжат жобасына сәйкес, Украина шикізаттан түскен кірісті АҚШ-қа тиесілі қорға жіберіп отыруға тиіс болады, Украина ол жаққа 500 млрд доллар қаражат жиналғанға дейін ақша құюы керек. АҚШ президенті Дональд Трамп Киевтен дәл осындай соманы талап етіп отыр.

  • Қаңтар айында қызметіне кіріскеннен бері Дональд Трамп сыртқы саясатқа қатысты көзқарасын түбегейлі өзгертіп, Кремльге қарай дипломатиялық қадамдар жасап, Украинадан Джо Байден бастаған бұрынғы АҚШ әкімшілігінен алған әскери көмектің орнын толтыру мақсатында табиғи ресурс, соның ішінде сирек кездесетін металдарды беруді талап етті.
  • Украина Трампты соғыс қимылдарына қолдау көрсетуге көндіру үшін табиғи ресурстарды игеру бойынша АҚШ-пен әріптестік орнатуға келіскен. Президент Владимир Зеленский де Украина қауіпсіздігіне кепілдік беруді талап етіп отыр, алайда әзірге келісімге бұл шарт әлі енгізілмеген.

Ауруханада жатқан Рим папасы Францисктің жағдайы ауыр екені айтылды

Демікпеге шалдыққан Рим папасы Франциск 14 ақпаннан бері ауруханада жатыр. Дәрігерлер оның жағдайын ауыр деп бағалады. Ол есін біледі, бірақ қиналып жатыр деді Ватиканның баспасөз қызметі.

Понтификтің тыныс алуына көмектесу үшін дәрігерлер оны жоғары ағынды оттегі аппаратына қосқан. Науқасқа қан да құйылған.

Кардинал Джанфранко Равазидің айтуынша, егер Франциск денсаулығына байланысты қызметін орындай алмаса, ол тақтан бас тартуға мәжбүр болады.

88 жастағы Франциск өкпе инфекциясымен ақпан ортасында Римдегі Джемелли клиникасына жатқызылған. Компьютерлік томография одан екіжақты пневмонияны анықтаған. Кейінгі күндері оның денсаулығы нашарлаған.

  • Рим папасы Франциск (туғанда қойған аты Хорхе Марио Бергольо) католик шіркеуінің басы болып 2013 жылы сайланған. 88 жастағы Франциск тарихтағы ең үлкен папалардың бірі. Жас кезінде оның өкпесінің бір бөлігін алып тастаған, сондықтан тыныс ауруларына тез шалдығады.

Ресей Киев, Сумы облысы мен Кривой Рогты атқылады. Бір адам қаза болды

Жексенбіге қараған түні Ресей әскері Киевке дронмен жаппай шабуыл жасады. Бірнеше үй бүлініп, кейбір жерден өрт шықты деп хабарлады қала мэрі Виталий Кличко.

Кривой Рог қаласы ракета шабуылына ұшыраған. Бір адам қаза болды, төрт адам жараланды.

Бұған қоса, Сумы облысында атқылаудың салдарынан төрт адам зардап шеккен. Жеке үйлер қираған.

Одесса облысында дрон шабуылының салдарынан бір жеке үй өртенген. Үш адам зардап шеккен. Оқиға орнында құтқару қызметі жұмыс істеп жатыр.

Ресей Украинаны күн сайын-дерлік атқылап келеді. Ресей қорғаныс министрлігі тек әскери нысандарды ғана атқылайтынын айтады. Бейбіт азаматтардың қаза болуы және азаматтық инфрақұрылымның қирауына қатысты Мәскеу түсініктеме бермейді.

Францияның шығысында полицейлерге пышақпен шабуыл жасалды

Францияның солтүстік-шығысындағы Мюлуз қаласында 22 ақпан күндіз шабуыл салдарынан бір адам қаза болып, екі полицей ауыр жарақат алған. Тағы үш полицей жеңіл жарақаттанды деп жазды AFP.

Күдікті қамауға алынған. Тергеу болжамынша, 37 жастағы ер адам терроризм бойынша күдіктілер тізімінде болған. Бірқатар дереккөзге сүйенсек, ол Алжирде туылған. Осыған дейін оны үйқамаққа жіберіп, Франциядан шығару туралы шешім болған.

Ақпаратқа қарағанда, шабуылдаушы "Аллаху Әкбар" деп айқайлап, бастапқыда муниципалды полиция қызметкеріне тап берген. Сол маңнан өтіп бара жатқан адам полицейге көмектеспек болып жүгіріп келген кезде күдіктінің қолынан ауыр жарақаттанып, сол жерде жан тапсырған. Ол Португалия азаматы болып шыққан.

Франция президенті Эммануэль Макрон оқиғаны "діни теракт" деп атап, бұған шүбә болмасын деді.

Оқиға қаланың жұрт көп жүретін аумағында – Конго демократиялық республикасын қолдау демонстрациясы кезінде болған. Полиция осы акцияға байланысты айналаны бақылаған.

AFP дереккөзі: Зеленский АҚШ-пен пайдалы қазба бойынша келісімге қол қоюға дайын емес

Украина президенті Владимир Зеленский АҚШ-пен пайдалы қазбаны игеру бойынша келісімге қол қоюға дайын емес деп жазды сенбі күні Украина билігіндегі дереккөздерге сүйенген France-Presse агенттігі.

АҚШ президентінің ұлттық қауіпсіздік бойынша кеңесшісі Майкл Уолтц жұма күні Зеленский "жақын арада келісімге қол қояды" деп мәлімдеген еді. Дональд Трамптың өзі сенбі күні Мэрилендте консерваторлардың жиынында АҚШ "келісімге қол қоюға жақындады" деп айтқан. Ол АҚШ миллиардтаған доллар әскери көмекті қайтарғысы келетінін қайталаған. Вашингтон сирек металл түрлерін, мұнай немесе "алуға болатын нәрсенің бәрін алғысы" келеді деді Трамп. Бір мезгілде ол келісімді Украинадағы соғысты тоқтатуға талпыныс қадамдарының бірі деп атады.

"Украина президенті жобаны қазіргі қалпында қабылдауға дайын емес. Біз әлі де өзгерістер енгізуге тырысамыз" деді жағдайдан хабары бар дереккөз AFP агенттігіне.

The New York Times басылымының жазуынша, Украина АҚШ-тан келісімнің жаңа нұсқасын алған, бірақ ондағы бірқатар шарттар алдыңғы нұсқасына қарағанда қатайтылған. Жаңа келісім Украинадан табиғи ресурс (мұнай, газ, порт және өзге инфрақұрылымнан түскен кіріс) кірісінің жартысынан бас тартуды талап етеді. Мұндай талаптар алдыңғы нұсқада да болған.

Жаңа құжат жобасына сәйкес, Украина шикізаттан түскен кірісті АҚШ-қа тиесілі қорға жіберіп отыруға тиіс болады, Украина ол жаққа 500 млрд доллар қаражат жиналғанға дейін ақша құюы керек. АҚШ президенті Дональд Трамп Киевтен дәл осындай соманы талап етіп отыр.

The New York Times басылымының жазуынша, келісімнің жаңа нұсқасында Украинаның қауіпсіздігіне кепілдік беру бойынша нақты міндеттеме жазылмаған. Жобада АҚШ Украинаға экономикалық тұрғыда дамуына көмектесу үшін ұзақмерзімді қаржылай көмек бермек деп жазылған.

АҚШ қаржы министрі Скотт Бессент сенбі күні Financial Times басылымындағы мақаласында Вашингтон мен Киев арасындағы экономикалық әріптестік екі елге бірдей пайдалы деді.

  • Қаңтар айында қызметіне кіріскеннен бері Дональд Трамп сыртқы саясатқа қатысты көзқарасын түбегейлі өзгертіп, Кремльге қарай дипломатиялық қадамдар жасап, Украинадан Джо Байден бастаған бұрынғы АҚШ әкімшілігінен алған әскери көмектің орнын толтыру мақсатында табиғи ресурс, соның ішінде сирек кездесетін металдарды беруді талап етті.
  • Украина Трампты соғыс қимылдарына қолдау көрсетуге көндіру үшін табиғи ресурстарды игеру бойынша АҚШ-пен әріптестік орнатуға келіскен. Президент Владимир Зеленский де Украина қауіпсіздігіне кепілдік беруді талап етіп отыр, алайда әзірге келісімге бұл шарт әлі енгізілмеген.
  • АҚШ пен Украина арасындағы келіссөздер екі ел басшыларының барған сайын қатқыл мәлімдемелері тұсында жүріп жатыр. Жақында Трамп Зеленскийді «диктатор» деп атаған. Ол сонымен бірге Украинадағы бейбіт келіссөздерге Зеленскийдің қатысуы аса маңызды емес деп мәлімдеген. Зеленский Трамптың «жалған ақпарат кеңістігінде» өмір сүріп жатқанын айтқан. Жағдайға Киев пен Еуропа елдері алаңдап отыр.

Тағы

XS
SM
MD
LG