Шұғыл хабар:

Есенгүл КӘПҚЫЗЫ

Авторы: Есенгүл КӘПҚЫЗЫ

мамыр 22, 2009
Совет Одағы Семейде жарған атом бомбаларының құрамында Алтайдың ураны болған

Биыл туғанына 110 жыл толатын Шығыс Түркістандағы ұлт-азаттық көтерілісінің қаһарманы Оспан батыр Сіләмұлының серіктерінің бірі болған Нұрғожайдың естеліктері негізінде жаңа еңбек жарық көрді. Онда бұрын белгісіз болып кеген бірқатар тың деректер бар.
мамыр 07, 2009
Cүлеймен Шаткам: Баламды қазақ болсын деп Қазақстанда оқытып жатырмын

Қазір әлемнің 40-тан астам елінде қазақтар өмір сүреді. Соның бірі – Иран Ислам Республикасында 10 мыңға жуық қазақ бар дейді бейресми дерек көздері.
сәуір 29, 2009
Қонақбай Нәдірұлы: Рольдерімнің ішіндегі ең шоқтығы биігі - Оспан батыр

Қытайдың Шыңжаң ұйғыр автономиялы районының Іле қазақ облысы Іле қаласында тұратын Қонақбай Нәдірұлы сондағы қазақ көркем-өнер театрында актер. Ол қытайлар түсірген «Тянь-Шаньдағы жарық ай» фильмінде Оспан батырдың рөлін сомдаған тұңғыш қазақ.
сәуір 24, 2009
Алтынай Жүнісова: Омбыдағы айына бір рет 15 минут қазақ тілінде хабар тарататын радионың өзі жабылды

Ресейдің Омбы облысында ресми дерек бойынша 82 мың, қоғамдық ұйымдардың есебі бойынша 100 мыңдай қазақ тұрады. Омбы - қазақтың тарихи мекені, мұнда Ш. Уәлиханов кадет корпусында білім алған, Алаш қайраткерлері Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатұлы, Мағжан Жұмабайұлы қызмет еткен. Омбыда қазақтың ардақтылары – Мағжан Жұмабайұлы мен Шоқан Уәлихановқа орнатылған ескерткіш бар. Бұрынғы Ленин көшесі Ш. Уәлиханов атымен аталады.
сәуір 16, 2009
Зейнолла Сәнік: Абайша жырлаған Ақыт қажының атын атауға тиым салынса, енді оның шығармалары оқулықтарға енді

Жақында Алматыда Алтай мен Қобда қазақтарына төл тұлға Ақыт қажы Үлімжіұлының туғанына 140 жыл толуына орай салтанатты кеш болып өтті. Кешке әлемнің түкпір-түкпірінен келген қазақтар арасында Қытай мемлекеттік жазушы және фольклоршылар одағының мүшесі, жазушы, зерттеуші Зейнолла Сәнік Азаттық радиосына арнайы сұхбат берген еді.
сәуір 07, 2009
Мақсатымыз – Ресейде қазақ тілін пән ретінде енгізу

Ресейде 18 ұлттық-мәдени автономиялар бар. Федералдық заң бойынша, олар аумақтық бөлініске бөлінбейді. Солардың арасында тек федералдық қазақ ұлттық-мәдени автономиясының орталығы – Самарада. Өйткені, Ресей қазақтарының көбі – Еділ (Волга) жағалауында тұрады. Өзге ұлттық-мәдени автономиялардың барлығының орталығы – Мәскеуде.
наурыз 31, 2009
Шәует Қайсаұлы: Моңғолияда шетелдік инвесторлармен арадағы келісім-шарттар ашық жүзеге асырылады

Елі кедей болса да, жері бай Моңғолияда игерілмей жатқан қазба байлықтар шаш етектен. Моңғолия шетелдік инвесторларды тарту мақсатында барынша жайлы инвестициялық климат жасап отыр. Дегенмен, әлемде күміс қоры жағынан алдыңғы орынды иеленетін Баян-Өлгий аймағындағы Асхатын кен орнына әлі ешқандай инвестордың тісі батпай отыр екен. Бұған, біріншіден, бұл елдің қатал табиғаты себеп болса, екіншіден, инфрақұрылымдардың жоқтығы да себеп болып отырған көрінеді.
наурыз 24, 2009
"Қазақтың көбі - Германияда"

Германияның ірі үш қаласы –Берлин, Мюнхен және Кельнде 3 мыңнан астам қазақ тұрады. Онда қазақтардың бару тарихы – басқа да Еуропа елдеріндегі қазақтардың тарихымен бірдей. Германиядағы қазақтар өткен ғасырдың 60-шы жылдарында Түркиядан барып, сoнда қалып қойғандар.
наурыз 17, 2009
Талғат Мамашев: Біз шеттегілерге қаржы бере алмаймыз, бірақ қолымыздан келгенін жасап жатырмыз

«Қазақтар әлемде» айдарына сұхбат берген шетелдегі қазақтардың көбі этникалық бет-бейнесін сақтау, ана тілін дамыту мақсатында Қазақстан тарапынан көмек жоқтың қасы дегенді жиі айтқан еді. Осыған орай Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы Төралқа төрағасының І-ші орынбасары Талғат Мамашевпен сұхбаттасқан едік.
ақпан 27, 2009
Кенжебек Зарқұмұлы: Миллион қытайдың арасында жүрсек те, ана тілімізде тұнық сөйлейміз

Шыңжаннан шығысқа қарай 400 шақырым қашықта жатқан Гансу өлкесінде Ақсай автономиялық қазақ ауданы бар. Онда небәрі 3000-ға жуық қазақ өмір сүреді. Қазақтардың бұл өлкеге қоныстану тарихы – өткен ғасырдың 30-шы жылдарынан басталған екен.
ақпан 24, 2009
Қадысқан Әбділұлы: Қазақстандық жоғары оқу орындарының шетелдегі жалғыз филиалы – Моңғолияда

Америка, Ұлыбритания және Ресей жоғары оқу орындарының филиалдары бүкіл жер жүзін шарлап кетсе, Қазақстан оқу орындарының шетелде, қазақ тілінде дәріс беретін филиалы біреу ғана. Ол – Моңғолияның қазақтар мол шоғырланған Баян-Өлгий аймағында орналасқан Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университетінің филиалы.
ақпан 17, 2009
Махмұд Сарбас: Шеттегі қазақ жастарының интеллектуалдық күшін Қазақстан пайдалана білуі керек

Кезінде Алтай асып, Памир, Гималай тауларын басып, Үндістан, Пәкістан арқылы Түркияға жеткен қазақтардың ұрпағы бүгінде бүкіл Еуропаны шарлап кетті. Солардың бірі – Швецияның Вестерос қаласында тұратын Махмұд Сарбас.
ақпан 10, 2009
Орынбасар Қуандықов: Қазақстанның іргесінде отырсақ та, ешқандай байланысымыз жоқ

Ресей Федерациясының астанасы Мәскеуде бүгінде 20 мыңға жуық қазақ тұрады. Кезінде Совет Одағының құрамында бірге болған екі елдің бүгінгі қарым-қатынасы да ТМД-ның өзге мемлекеттерімен салыстырғанда анағұрлым жақсы. Алайда, Ресейдегі қазақтардың Қазақстанмен арадағы рухани қарым-қатынасқа көңілдері толмайды. Олар Қазақстан өзінің шеттегі диаспоралары үшін ешқандай көмек қолын созып отырған жоқ деген пікірде.
қаңтар 30, 2009
Мариям Хакім: Ғылыми еңбегімнің барлығы қазақ тақырыбына арналды

Өткен ғасырдың 50-ші жылдарында Түркияға Шығыс Түркістаннан ат арытып жеткен қазақтардың ішінде Қалибек Хакімнің тұлғасы ерен. Ол кісі Шығыс Түркістандағы әйгілі Оспан батыр бастаған ұлт-азаттық көтерілісінде қолбасшылардың бірі болған. Былтыр Алматыда Қалибек Хакімнің 100 жылдығы мемлекеттік деңгейде аталып өтті.
қаңтар 26, 2009
Мәссағанның мақсаты тамсандырып, таңдандыру арқылы қазақша ақпарат көкжиегін кеңейту

Қазақ ұлтының дамуы – бүгінде күн тәртібінде тұрған өзекті мәселе. Ұлттың ішкі интеллектуальдық қуаты артпай, ол өзге ұлттармен бәсекелестікке қабілетті де бола алмайды. Осы тұрғыдан шетте жүрген қазақ азаматтары да қарап қалмаған екен.
қаңтар 13, 2009
Жанар Сағатқызы: Ақиық ақын Мұқағалидың өлеңдері менің бойтұмарым іспетті

Қытайдың киносүйер қауымын мойындатқан, Қытай мемлекеттік сыйлығының иегері, кинорежиссер Жанар Сағатқызының жақында Астанаға жолы түскен екен. Оның ендігі арманы қазақ киногерлерімен бірлесіп кино түсіру
қаңтар 06, 2009
"Болашақ" студенттері қазақшадан мақұрым

Еуропадағы қазақтар туралы сөз болса, әңгіме олардың ана тілін ұмытып бара жатқандығына тіреле береді. Ұлыбританияның Кардиф қаласының тұрғыны Ахан Отыншы да бүгінгі ұрпақтың ана тілінен ажырап бара жатқандығына алаңдайтындығын айтады.
желтоқсан 26, 2008
Айнагүл Сарайқызы: Рухани құндылықтарды ұрпақ зердесіне жеткізсем деймін

Моңғолиядағы 150 мыңдай қазақтың негізгі шоғырланған жері - Баян-Өлгий аймағы. Ал, ел астанасы Ұланбатыр мен оның ішкі өлкелерінде 40 мыңға жуық қазақ мекендейді. Баян-Өлгийдегі қазақтардан гөрі, осы 40 мың қазақтың ассимиляцияға тезірек ұшырау қаупі бар.
желтоқсан 18, 2008
Болат Ғазиз: Қазақ тіліндегі ақпаратты оқитындар саны азайып барады

2 миллионға тарта қазағы бар Қытайда қазақ ақпараттары Қазақстанмен салыстырғанда, әлдеқайда көп. Оның бір дәлелі – Үрімжіде 24 сағат бойына екі телеарнаның қазақ тілінде хабарлар тарататындығы. Сондай-ақ, Шыңжаң радиосы да үздіксіз тыңдаушыларымен қауыша алады. Ал, қазақ тiлiнде тұрақты 6 журнал шығып тұрады екен. Соның бiрi — «Алтай аясы» журналы. Азаттық тілшісіне жақында осы журналдың бас редакторы Болат Ғазизбен жолығудың сәтi түскен едi.
желтоқсан 05, 2008
Айқын Әбікенұлы: «Алаш» арыстарын Қытайға таныстырғым келеді

Қытайда қазақ диаспорасының ең ірі шоғыры тұратынына қарамастан, Қытай астанасы Бейжіңдегі қазақтардың саны – 5 мыңнан да аспайды екен. Олардың басым көпшілігі – қазақстандық студенттер. Ал, қазақтар шоғырлана орналасқан Шыңжаң өлкесінен Бейжіңде қызмет етушілер мен оқитындардың саны 1 мыңның айналасында ғана көрінеді.

XS

SM

MD

LG