Чилидің әйгілі ақыны Пабло Неруда «бейбітшілік жолындағы күреске» шақырған жыр жазған кезде арада уақыт өте келе өлең арқылы күреске үндеу тәсілін діни экстремистер өз пасық мақсаттарына пайдаланатынын білмеген болар.
БРИТАНДЫҚ ӘБУҚАҚА
«Ислам мемлекеті» террорлық тобының өзін «Әбуқақа Британи» деп атайтын британиялық белсендісі Ask.fm әлеуметтік желісінде greenbirdexpress деген лақап атты пайдаланып майданға шақырған өлеңдерін жариялаған. Бұл өлеңдерге сілтемені Twitter парақшасына да іліп отырған. Тек жақында ғана оның өлеңдеріне тыйым салынды. Әбуқақа өлеңдерінде «Ислам мемлекетінің» «басқыншыларға» қарсы «қасиетті соғысын» сөз етеді, әрі бұл соғысты «жақсылықтың жамандыққа қарсы ұлы соғысы» деп дәріптейді. Өз поэзиясында ол «бауырларын» осы «қасиетті соғыста шәһит болуға» үндейді.
Бір өлеңінде Әбуқақа АҚШ-тың «Ислам мемлекеті» нысандарына әуеден жасаған шабуылын сөз етеді. Оның айтуынша, Американың әскери ұшақтары болғанымен, «Ислам мемлекетінің» олардан артықшылықтары көп.
Олардың ұшағы бар, бірақ Алла ұлы,
Шәһит өлім – өтірік емес, хақ өлім.
Ол жанын сатты, Алла оны сатып алды,
Ал кәпір сөзсіз тозақ отына күйеді, - деп жазады Әбуқақа (редакция аудармасы).
Тағы бір өлеңінде ол «Ислам мемлекеті» содырлары таңдаған жол – Алланың көрсеткен ақ жолы деп былайша азғырады:
(редакция аудармасы)
Олар бір жолды таңдады,
Бұл – Алла көрсеткен жол.
Олардың ризығы – қанжарында,
Оларды Hulix Ford-тан көр [«Ислам мемлекеті» террорлық тобының содырлары әдетте Toyota Hilux көліктерімен жүреді, бұлар соны меңзеп отыр].
КАВКАЗДЫҚТАР ӘКЕЛГЕН ДӘСТҮР
Сирияда соғысып жүргендердің арасында «жиһад поэзиясына» ден қойған жалғыз Әбуқақа ғана емес. Солтүстік Кавказ аймағынан келген терроршылар да өз поэзия дәстүрін ала келіп, «жиһадтық» идеологияға бейімдеп, жақтастарының арасында таратып жатыр.
Солтүстік Кавказдың «жиһад поэзиясы» кең тарап, олар Ресейдің «ВКонтакте» әлеуметтік желісінде «Жиһад поэзиясы» деп айдар таққан арнайы бет ашып алған. Жиһадты мадақтайтын өлеңдер «ВКонтактедегі» топ ішінде және Сирияда жүрген шешен содырларының интернет-сайттарында жарияланып отырады. Бұл өлеңдердің біразын майданда соғысып жүргендер жазса, кейбірін Ресей түрмелерінде отырған терроршылар жазған.
Кавказдан барған терроршылар майдандағы ерлік, «хақ жолда» шәһит болу, әйелдерді «кәпірлерден» қорғау сияқты тақырыптарды қозғайды. Олар әсіресе «интернетте отырып босқа уақыт кетіргенше, соғысқа қатысып, үлес қосыңдар» дегенді жиі айтады.
Сирияның Латакия қаласында орналасқан «Халифат Жамаат» бөлімшесінің шешен содырлары басқаратын khilafa.org сайты жақында дағыстандық автордың осы жөніндегі бір өлеңін жариялады. Онда «ақын» Сириядағы ашыққан балаларды қорғаудың орнына әлеуметтік желіде ішкен-жегенін жариялап отыратын «кресло батырларын» сынайды. Орыс тілінде жазылған өлеңінде ол былай дейді:
(редакция аудармасы)
Бүгін сенімге бой алдырып,
Сириядағы ашыққан балалардың бейнесімен
Интернеттегі бетіңді толтырдың.
Бірақ ертесінде бәрін ұмыттың.
Енді келіп бүгін сен
Ішкен дәмді асыңды көрсеттің.
Хинкали [грузин тағамы], чуду [әзербайжан тағамы], курзе [дағыстан тағамы], мәнті,
Сарымсақ қосқан соус та бар.
Пиязбен әсем көмкерген
Тіл үйірер кәуап бар.
Көкөністен салат бар.
Сиырды да бекер соймапты.
Ал аштықтан бұралған
Балалар қалды ұмыт боп.
«ӘЛ-ҚАИДА» ҚОЛДАНҒАН ӘДІС
«Жиһад поэзиясы» – жаңадан пайда болған нәрсе емес. «Әл-Қаида» ұйымының негізін қалаған Осама бен Ладен де кезінде «қасиетті соғысқа» үндеген өлеңдер жазған. Бен Ладен өлеңдерінің біразын 2001 жылы Кабулда жүрген АҚШ солдаттары тапқан. Ол қуғын және опасыздық, сатқындық пен жан-жағынан қоршалған мұсылмандар туралы жазған. Өз өлеңдерінде бен Ладен Ауғанстанға шабуыл жасаған Батыс әлеміне жұмыла қарсылық көрсетпеді деп араб елдерін сынаған.
Әбуқақа Британи үндеу өлеңдерін жалпақ та қарапайым тілмен жазса, Осама бен Ладен классикалық араб поэзиясына еліктеуге тырысқан. Олардың «кәпірлермен» күресті суреттеуі де бөлек.
Осама бен Ладен:
(редакция аудармасы)
Ұлы Алланың атымен
Кәпірлермен күресуге ант етем! - десе, Әбуқақа Британи:
(редакция аудармасы)
Иығымда AK [AK-47 автоматын меңзеп тұр], шәһит болам, тырысам,
Әлде жасыл торғайдай [«Ислам мемлекеті» терроршылары өздерін осылай сипаттайды - ред.] ұшып бара жатамын, - деп жазады.
(Джоанна Парасщуктың материалын ағылшын тілінен аударған – Мұхтар Екей.)
